"Przegląd Międzynarodowy" : nr 1/2019
W pierwszym numerze tegorocznego Przeglądu Międzynarodowego można przeczytać o aktualnych działaniach Komisji Europejskiej w dziedzinie przeciwdziałania dezinformacji, o radiu cyfrowym we Francji i roli, jaką w jego popularyzacji odgrywa Radio Maryja a także o tym, kto w Stanach Zjednoczonych rozpowszechnia najwięcej wiadomości „fake news”.
Unia Europejska
Walka z dezinformacją
Komisja Europejska opublikowała pierwsze sprawozdanie z realizacji kodeksu postępowania przeciwko dezinformacji podpisanego we wrześniu 2018 r. przez Facebook, Google, Twitter, Mozillę i niektóre firmy reprezentujące sektor reklamowy. Sygnatariusze zatwierdzili kodeks na zasadzie dobrowolności, odpowiadając na Komunikat Komisji w sprawie dezinformacji online z kwietnia 2018 r., który zachęcał platformy internetowe i przemysł reklamowy do opracowania ogólnounijnego kodeksu postępowania w tej sprawie.
Komisja z zadowoleniem przyjęła postępy poczynione w zakresie usuwania fałszywych kont i ograniczania widoczności witryn promujących dezinformację, ale jednocześnie wezwała sygnatariuszy kodeksu do zintensyfikowania wysiłków w obliczu zbliżających się wyborów europejskich w maju 2019 r. Zdaniem Komisji potrzebne są dodatkowe działania, aby:zapewnić pełną przejrzystość reklam politycznych, gdy rozpocznie się kampania na rzecz wyborów europejskich;umożliwić odpowiedni dostęp do danych platform do celów badawczych, oraz zapewnić odpowiednią współpracę między platformami i państwami członkowskimi za pośrednictwem punktów kontaktowych w planowanym „systemie szybkiego ostrzegania”.
Facebook podjął działania w celu realizacji wszystkich swoich zobowiązań, ale musi zapewnić większą jasność, w jaki sposób wdroży narzędzia wzmacniające konsumentów i wzmocni współpracę z weryfikatorami faktów i środowiskiem badawczym w całej UE.
Firma Google podjęła kroki w celu wywiązania się ze wszystkich zobowiązań, a zwłaszcza poprawy kontroli nad spotami reklamowymi, przejrzystością reklamy politycznej oraz dostarczyła użytkownikom narzędzi/ informacji, aby pomóc im w bezpiecznym poruszaniu się w sieci. Komisja wskazuje jednak, że niektóre z tych narzędzi są dostępne tylko w kilku państwach członkowskich i wzywa do wspierania działań badawczych na szerszą skalę.
Twitter nadał priorytet działaniom przeciwko złośliwym aktorom, zamykając fałszywe lub podejrzane konta i automatyczne systemy/ boty. Jednak, jak stwierdza Komisja, potrzebne są dodatkowe informacje na temat tego, jak zapobiegnie to propagowaniu dezinformacji przez dostawców tweetów.
Mozilla ma zamiar uruchomić ulepszoną wersję przeglądarki, aby domyślnie blokować śledzenie w wielu witrynach. Ale przeglądarka internetowa powinna wyjaśnić, w jaki sposób może ograniczyć informacje, które mogą zostać ujawnione w związku z aktywnością użytkowników, i które mogą potencjalnie zostać wykorzystane w kampaniach dezinformacyjnych.
W przypadku stowarzyszeń reprezentujących sektor reklamy, Komisja podkreśliła wysiłki mające na celu podniesienie świadomości na temat istnienia kodeksu, ale zauważyła również brak sygnatariuszy korporacyjnych (tj. reklamodawców), podczas gdy odgrywają oni kluczową rolę w próbie ograniczenia przychodów dostawców dezinformacji.
Kolejne raporty mają być publikowanie przez Komisję co miesiąc, aż do maja 2019 r. Pozwoli to Komisji sprawdzić, czy istnieją skuteczne środki polityczne w celu ochrony integralności europejskich procesów wyborczych.
Do końca 2019 r. Komisja przeprowadzi ocenę kodeksu przy pomocy Europejskiej Grupy Regulatorów ds. audiowizualnych usług medialnych (ERGA), a jeśli wyniki będą niezadowalające, będzie mogła zaproponować dalsze działania, w tym regulacyjne.
Źródło: ec.europa.eu, 29.01, First results of the EU Code of practice against disinformation
Belgia
Zobowiązania finansowe dostawców VoD – raport ULB
Uniwersytet Brukselski (Université libre de Bruxelles) opublikował w grudniu 2018 r. opracowanie dotyczące zobowiązań dostawców audiowizualnych usług medialnych na żądanie odnośnie finansowego wkładu w produkcję utworów europejskich. Raport został zamówiony przez Departament ds. Kultury, Młodzieży, Sportu i Mediów rządu flamandzkiego a przygotował go zespół akademicki kierowany przez prof. dr Karen Donders.
Oprócz wyjaśnienia zasad, które istniały już w odniesieniu do finansowych zobowiązań dostawców audiowizualnych usług medialnych na żądanie na rzecz produkcji utworów europejskich, znowelizowana dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych zezwala państwom członkowskim na nakładanie zobowiązań inwestycyjnych na dostawców usług medialnych mających siedzibę w innym państwie członkowskim, ale kierujących swoje usługi do odbiorców państwa członkowskiego. W tym kontekście raport przedstawia przegląd istniejących podejść państw członkowskich w odniesieniu do nakładania obowiązków inwestycyjnych na dostawców audiowizualnych usług medialnych na żądanie (zarówno krajowych, jak i zagranicznych).
Badanie zawiera studia przypadków dotyczące dziewięciu krajów UE, które nakładają zobowiązania finansowe na dostawców audiowizualnych usług medialnych na żądanie: Belgia (obie społeczności), Chorwacja, Czechy, Francja, Niemcy, Włochy, Portugalia, Hiszpania i Słowenia. Warto jednak zauważyć, że - jak dotąd - tylko Francja i Niemcy oraz od 2019 r. Flamandzka Wspólnota Belgii, Włochy i Dania opracowały zobowiązania dla zagranicznych dostawców audiowizualnych usług medialnych na żądanie. Na przykładzie wybranych krajów prześledzić można kryteria decydujące o tym, jakie podmioty są objęte zobowiązaniem oraz sposób obliczania stawek.
Źródło: EPRA, 22.01, Belgian study maps out investment obligations of on-demand AVMS providers in the EU
Francja
Wszystkie nowe radioodbiorniki będą odbierać DAB+
Po opublikowaniu przez CSA w Dzienniku Urzędowym oświadczenia potwierdzającego, że ponad 21% populacji Francji objęte jest zasięgiem DAB+, zaczęło obowiązywać prawo, zgodnie z którym wszystkie nowe odbiorniki radiowe sprzedawane we Francji muszą być wyposażone w funkcję odbioru radia cyfrowego. Producenci mają 18 miesięcy na dostosowanie się do tej zasady, po którym to czasie wszystkie odbiorniki pojawiające się na rynku będą musiały być kompatybilne z DAB +.
Źródło: Legifrance.gouv.fr, Résultat de délibération, (dostęp 28.01)
Nowe badanie słuchalności treści audio
Francuska firma badawcza Médiamétrie wprowadzi badanie pod nazwą Global Audio, które będzie rejestrować wszystkie zachowania w środowisku audio.
Badanie Global Audio obejmuje grupę 4 tys. użytkowników online w wieku 15 lat i starszych i pozwala prześledzić korzystanie przez nich z treści audio zarówno za pośrednictwem radia (FM, transmisja na żywo i nadrabianie zaległości), jak i strumieniowego przesyłania muzyki, osobistej biblioteki muzycznej, oryginalnych podcastów i książek audio.
Wstępne wyniki badania zostaną opublikowane w pierwszym kwartale br.
Źródło: Advanced Television, 30.01, Médiamétrie launches Global Audio
Radio Maryja promuje radio cyfrowe DAB+
Obecne na DAB+ w 11 krajach europejskich i 340 multipleksach, Radio Maryja od kilku lat inwestuje w technologię naziemnej transmisji cyfrowej. Do dziś, w celu promowania radia cyfrowego, rozprowadziło w Europie ponad 110 tys. odbiorników DAB+. Starając się być bliżej słuchaczy, radio zaprojektowało niedrogi odbiornik radiowy do odbioru DAB+ i FM. Odbiorniki te, pod marką Radio Maryja i z podwójną funkcją FM / DAB +, są sprzedawane we Francji w cenie 40 EUR. Wiele z nich jest przekazywanych bezpłatnie ubogim lub mieszkańcom domów opieki.
Źródło: La Lettre.pro, Radio Maria distribue des milliers de récepteurs DAB+
Hiszpania
Słabnie pozycja NTC
Rosnąca liczba abonentów płatnej telewizji powoduje coraz niższą oglądalność naziemnej telewizji cyfrowej w Hiszpanii. W najnowszym raporcie organu regulacyjnego CNMC podkreślono, że już jedynie 76,4% Hiszpanów ogląda telewizję za pośrednictwem NTC (przez średnio 3 godziny i 40 minut dziennie), co stanowi najniższy odsetek w historii. Ponad jedna piąta (20,9%) ogląda telewizję za pośrednictwem sieci kablowych i IP a 2,7% korzysta z telewizji satelitarnej.
W drugim kwartale 2018 roku liczba abonentów płatnej telewizji wynosiła 6,64 mln, co stanowi wzrost o 8,1% rok do roku, ale zmniejszyła się o około 80 tys. w porównaniu z pierwszym kwartałem roku, ze względu na koniec sezonu piłkarskiego.
W tym samym kwartale przychody telewizji płatnej wzrosły o 15% rok do roku, osiągając wysokość 362 mln EUR. Przychody bezpłatnej telewizji naziemnej zanotowały płaski wzrost, 0,8%, osiągając wysokość 506 mln EUR, podczas gdy przychody z telewizji satelitarnej i telewizji kablowej spadły odpowiednio do poziomu 116,7 mln i 64,2 mln EUR.
Źródło: Advanced Television, 16.01, Spain: pay TV growth hurts DTT
Stany Zjednoczone
Kto jest najbardziej podatny na fake news
Jak wynika z badań opublikowanych w czasopiśmie Science, osoby w wieku powyżej 65 lat są prawie cztery razy bardziej skłonne do dzielenia się „fałszywymi wiadomościami” na Facebooku niż młodsze pokolenia. Naukowcy z uniwersytetu nowojorskiego oraz uniwersytetu Princeton przeanalizowali historię Facebooka około 1750 dorosłych mieszkańców USA, porównując zamieszczane przez nich linki z listą stron fałszywych wiadomości. Dane wykazały, że prawie co piąty (18%) republikański użytkownik udostępnił co najmniej jeden link do fałszywej strony z wiadomościami, w porównaniu do mniej niż 4% demokratów. Co więcej, im bardziej konserwatywny był użytkownik, tym więcej artykułów udostępniał – prawidłowość tę przypisuje się faktowi, że fałszywe wiadomości w 2016 roku dotyczyły głównie działań „pro-Trump”, oraz „tendencji respondentów do dzielenia się artykułami, z którymi się zgadzają”.
Naukowcy zauważyli, że pokolenie 65-latków i starszych, którzy zaczęli korzystać z Internetu w późniejszym okresie życia, udostępniło ponad dwa razy więcej fałszywych artykułów, niż osoby z kolejnej grupy wiekowej, nawet jeśli uwzględnić ideologię, edukację, oraz łączną liczbę udostępnionych linków. Jak piszą autorzy artykułu, „jest możliwe, że cała grupa Amerykanów, obecnie w wieku 60 lat i więcej, nie ma poziomu umiejętności korzystania z mediów cyfrowych, który by pozwalał rzetelnie określić wiarygodność wiadomości napotykanych w Internecie”.
Źródło: Advanced Television, 10.01, Study: over 65s four times more likely to share fake news
Szwajcaria
Plany stworzenia platformy streamingowej Swissflix
Szwajcarskie Federalne Biuro Kultury (BAK) planuje stworzenie do 2024 roku własnej platformy transmisji strumieniowej szwajcarskich filmów. Długi czas przygotowań wynika z konieczności rozwiązania problemów związanych z prawami autorskimi. Modelem dla Swissflix jest platforma Netflix. Jednak w odróżnieniu od oferty amerykańskiego giganta, szwajcarska platforma ma być darmowa, ponieważ, jak argumentują projektodawcy, widzowie przyczyniają się finansowo do produkcji filmów płacąc podatki.
Filmy szwajcarskie są prezentowane głównie na festiwalach filmowych w Locarno i Solothurn. Wyświetlane są w kinach tylko przez krótki czas i jest ich coraz mniej, więc platforma do transmisji online powinna zapobiegać „zapominaniu tytułów”. Według projektu BAK, Swissflix będzie ściśle powiązany z krajowym archiwum filmowym, Cinematheque Suisse w Lozannie.
Źródło: Telecompaper, 23.01, Switzerland plans own streaming platform Swissflix with original Swiss titles
Wybór i opracowanie:
Maria Borkowska