Krajowa Rada
Radiofonii i Telewizji

Unia Europejska

Komisja Europejska: nowa cyfrowa Strategia dla Europy

W lutym 2020 r. nowa Komisja Europejska przedstawiła Strategię kształtowania cyfrowej przyszłości Europy. Strategia zawarta jest w komunikacie Komisji obejmującym trzy następujące obszary w perspektywie najbliższych pięciu lat:

•    technologia i korzyści z niej płynące dla ludzi,
•    sprawiedliwa i konkurencyjna gospodarka, oraz
•    otwarte, demokratyczne i zrównoważone społeczeństwo.

Strategia zapowiada szereg nowych inicjatyw regulacyjnych i politycznych; stawia sobie za cel stworzenie modelu do naśladowania dla innych regionów świata. Pierwsze inicjatywy, przyjęte jednocześnie ze Strategią to:

•    Europejska strategia w zakresie danych; oraz
•    Biała Księga w sprawie sztucznej inteligencji (AI), której towarzyszą konsultacje społeczne.

Odnośnie obszaru dotyczącego otwartego, demokratycznego i zrównoważonego społeczeństwa Komisja zapowiada zmianę przepisów harmonizujących i zwiększających obowiązki platform internetowych i dostawców usług informacyjnych oraz wzmocnienie nadzoru nad polityką platform w zakresie treści. Planuje także przygotowanie Planu działania w sprawie mediów i sektora audiowizualnego, który ma wspierać transformację cyfrową i konkurencyjność tych sektorów w celu stymulowania dostępu do wysokiej jakości treści i pluralizmu mediów. W planach Komisji jest także przygotowanie Europejskiego Planu Działania na rzecz Demokracji, który ma przyczynić się do zwiększenia odporności europejskich systemów demokratycznych, wspierać pluralizm w mediach oraz przeciwdziałać zagrożeniom związanym z zewnętrzną interwencją w wybory europejskie. Oba Plany działań mają powstać w IV kwartale tego roku.

Ponadto, Komisja przewiduje w tym obszarze działania na rzecz: wzmocnienia pozycji obywateli w dziedzinie kontroli i ochrony danych osobowych, ograniczenia emisji dwutlenku węgla w sektorze cyfrowym, wykorzystania technologii w celu osiągnięcia w Europie neutralności klimatycznej do 2050 r., a także stworzenia jednolitego rynku danych, co przyczyni się m. in. do lepszej ochrony zdrowia poprzez rozwój spersonalizowanych  badań, diagnostyki i leczenia.

Źródło: ec.europa.eu, 19.02, Shaping Europe’s digital future


Czy to koniec unijnej samoregulacji dot. dezinformacji?

Podczas dyskusji na temat dezinformacji online, zorganizowanej w Centrum Badawczym Parlamentu Europejskiego, przedstawiciel Komisji Europejskiej poinformował o planach zastąpienia dotychczasowego samoregulacyjnego Kodeksu w sprawie przeciwdziałania dezinformacji nowym podejściem, które ma łączyć środki regulacyjne i poza-regulacyjne. Określić je ma przyszły Europejski Plan Działania na rzecz Demokracji. Zgodnie ze Strategią Cyfrową, Plan Działania, wraz ze szczegółowym programem dla sektora medialnego i audiowizualnego, skoncentruje się na przejrzystości w zakresie sposobów udostępniania informacji i na wiarygodności mediów.

Równolegle, podczas dyskusji w ramach tzw. Uniwersytetu Dyrekcji Generalnej CONNECT przedstawiciel Komisji Europejskiej zapowiedział, że tzw. Akt o usługach cyfrowych (Digital Services Act - DSA) zajmie się kwestią dezinformacji, zapewniając ramy regulacyjne dotyczące odpowiedzialności za usługi cyfrowe, w szczególności jeśli chodzi o platformy internetowe.

Inny przedstawiciel Komisji, Paolo Cesarini (DG CONNECT) zapowiedział, że do końca marca 2020 r. Komisja uruchomi Europejskie Obserwatorium Mediów Cyfrowych – platformę, która umożliwi badaczom dostęp do danych na temat dezinformacji online dostarczanych przez media społecznościowe (do celów badawczych).

Źródła: European Parliament Think Tank,  17.02, The Dilemma of Disinformation: How should democracies respond?, ec.europa.eu, 20.02,  A diverse toolbox: the instruments of disinformation


Konsultacje poprzedzające wydanie wytycznych do niektórych przepisów Dyrektywy audiowizualnej

Komisja Europejska ogłosiła konsultacje, przygotowując się do wydania wytycznych na temat sposobu realizacji niektórych przepisów znowelizowanej dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych. Wytyczne, których publikacja spodziewana jest w kwietniu br., mają na celu wsparcie krajów członkowskich w implementowaniu przepisów dyrektywy w zakresie:

•    definicji platform udostępniania plików wideo – wyjaśnienie,  do jakiego stopnia nowe przepisy obejmują media społecznościowe,
•    zasad promocji utworów europejskich – wyjaśnienie sposobu obliczania 30% udziału tych utworów w katalogach VoD oraz kryterium niskiej widowni i małych obrotów jako podstawy do zwolnienia z tego obowiązku najmniejszych platform.

Celem konsultacji, które trwają do 13 marca br. jest zebranie opinii zainteresowanych stron, w szczególności podmiotów rynkowych.

Źródło: ec.europa.eu, 21.02, Consultation on new guidelines under the revised Audiovisual Media Services Directive


EBU

Apel do organów regulacyjnych – szczególna rola mediów publicznych

Przemawiając z okazji 70. rocznicy istnienia EBU Noel Curran, Dyrektor Generalny Europejskiej Unii Nadawców (EBU) zwrócił uwagę, że globalni cyfrowi giganci, tacy jak Google, Amazon i Facebook, stają się coraz bardziej „potężnymi strażnikami” tego, co oglądamy i czego słuchamy. Jego zdaniem „bez większej przejrzystości i odpowiedzialności za platformy ryzykujemy podważenie fundamentów podstawowych wartości europejskich - takich jak demokracja i różnorodność kulturowa”.

Curran zaapelował o podjęcie wspólnych działań w celu wzmocnienia sektora medialnego w Europie i zagwarantowania użytkownikom możliwości łatwego dostępu do „wysokiej jakości, wiarygodnych informacji i programów”. Zwrócił też uwagę, że kampanie dezinformacyjne niszczą zaufanie do demokracji i jeszcze bardziej zwiększają potrzebę obecności na rynku wysokiej jakości mediów publicznych. „Media publiczne to często miejsce, w którym ludzie szukają wiarygodnych, dokładnych i bezstronnych wiadomości na temat otaczającego ich świata, w kraju i za granicą” - mówi. „To tam rodzice czują się komfortowo, zostawiając swoje dzieci przed ekranem, wiedząc, że nie będą narażone na szkodliwe treści”.

Noel Curran wezwał organy regulacyjne do obrony europejskiego sektora medialnego i ochrony ogromnego wkładu, jaki wnosi on w demokracje narodowe i tożsamość kulturową.

Źródło: Broadband TV News, 28.02, EBU: make Google, Amazon and Facebook more transparent and accountable


Holandia

Alternatywa dla płatnej telewizji

Blisko połowa użytkowników holenderskiej platformy streamingowej NLZiet traktuje ją jako podstawową usługę telewizyjną i w konsekwencji rezygnuje z subskrybowania tradycyjnej telewizji płatnej (kablowej lub satelitarnej), do czego przyczynia się też wzrost kosztów takich subskrypcji.

Platforma NLZiet jest efektem współpracy trzech głównych grup nadawczych: holenderskiej telewizji publicznej NPO, RTL Nederland oraz Talpa TV. Coraz częściej wskazywana jest jako alternatywa dla tradycyjnego pakietu telewizyjnego, oferując transmisję 34 programów na żywo i ponad 110 tys. audycji na żądanie.

Źródło: Broadband TV News, 25.02, Cord cutting grows in the Netherlands


Katalonia

Działania na rzecz popularyzacji sportu kobiecego w mediach

Katalońska Rada Audiowizualna (CAC) we współpracy z regionalnym Ministerstwem Sportu i aktywności fizycznej, Katalońskim Instytutem Kobiet (ICD) i nadawcą Catalan Broadcasting Corporation (CCMA) przeprowadziła kampanię pod nazwą #You'reMissingOut mającą na celu zwiększenie medialnego zasięgu sportu kobiet. Celem kampanii było uzyskanie większego zainteresowania mediów kobiecym sportem i przełamanie społecznych i medialnych stereotypów dotyczących tego typu sportu  oraz pozycjonowania go jako treści, które mogą spodobać się szerokiej publiczności. Kampania miała też na celu zwiększenie widoczności kobiecych wzorców wśród dzieci i młodzieży.  Mottem kampanii jest hasło: „Jeśli nie widzisz kobiecego sportu, tracisz połowę programu”.

Ponadto ponad 80 podmiotów, w tym główne stacje telewizyjne i radiowe, agencje informacyjne oraz prasa ogólna i sportowa, podpisały dokument „Zaangażowanie mediów w promowanie sportu kobiet”. Tekst przygotowany przez organy odpowiedzialne za kampanię, proponuje zapewnianie kobietom-sportowcom lepszej widoczności, dążąc do zrównoważonego informowania o sportach męskich i kobiecych we wszystkich mediach oraz unikając stereotypów związanych z płcią w mediach związanych ze sportem. Sygnatariusze dokumentu zobowiązali się ponadto do wspierania równowagi płci wśród dziennikarzy sportowych i uczestników talk-show.

Źródło: EPRA, 06.02, #You'reMissingOut campaign - Catalan Audiovisual Council media campaign to boost media coverage of women's sport


Wielka Brytania

Ofcom odpowiedzialny za regulację platform udostępniania plików wideo

Rząd ogłosił, że rozszerzone zostaną kompetencje organu regulacyjnego Ofcom, który będzie również odpowiedzialny za regulację platform udostępniania plików (VSP), a kadra kierownicza firm internetowych może zostać ukarana wysokimi grzywnami, a nawet karą więzienia, jeśli nie ochroni użytkowników przed „szkodliwymi i nielegalnymi treściami” w Internecie.

Zgodnie z projektem regulacji w tej sprawie, Ofcom nie będzie mógł nakazywać usunięcia określonych postów z platform mediów społecznościowych, natomiast będzie wymagać od firm takich jak Facebook i Google publikowania wyraźnych oświadczeń określających, jakie treści i zachowania uznają za dopuszczalne na swoich stronach. Regulator mediów ma czuwać nad tym, by firmy internetowe egzekwowały te standardy „w sposób konsekwentny i przejrzysty”.

Minister kultury, Nicky Morgan, zapewniła, że zmiany w przepisach zagwarantują wolność słowa dla dorosłych w Internecie i obejmą tylko większe firmy internetowe. Zapewnienie to pojawiło się w odpowiedzi na zastrzeżenia ze strony rynku, podnoszące, że dla mniejszych firm kontrolowanie treści potencjalnie szkodliwych, ale nie nielegalnych, będzie ogromnym obciążeniem.

Rząd zakomunikował ponadto, że:

• nowe przepisy w sprawie ograniczania szkód w sieci prawdopodobnie dotkną każdą firmę, która umożliwia udostępnianie treści generowanych przez użytkowników - takich jak komentarze online lub przesyłanie filmów, co odczują setki tysięcy brytyjskich podmiotów;
• firmy internetowe będą musiały publikować roczne raporty przejrzystości wyjaśniając, jakie szkodliwe treści usunęły i jak spełniają swoje standardy;
• firmy powinny rozważyć przywrócenie weryfikacji wieku dla niektórych stron internetowych, po zaniechanej próbie wprowadzenia jej w ubiegłym roku, w celu ograniczenia dostępu do pornografii w sieci.

Źródło: The Guardian, 12.02, Ofcom to be put in charge of regulating Internet in UK


“Mały ekran: wielka debata” – raport w sprawie nadawców publicznych

Brytyjska ustawa medialna (Communications Act 2003) zobowiązuje Ofcom by przynajmniej raz na pięć lat dokonywał przeglądu wyników działalności nadawców publicznych, czyli usług telewizyjnych BBC, ITV i STV, Channel 4, Channel 5 oraz S4C.

Zgodnie z tym wymogiem regulator opublikował obszerny raport podsumowujący aktywność nadawców publicznych oraz nadawców komercyjnych realizujących misję publiczną w latach 2014-2018. Publikacji towarzyszy interaktywna prezentacja przedstawiająca podstawowe dane.

Raport ma stać się przyczynkiem do debaty nad przyszłością mediów publicznych w Wielkiej Brytanii.

Podstawowe wnioski wynikające z opracowania:

•    Odbiorcy nadal wysoko cenią nadawców publicznych, w tym wiarygodne wiadomości i audycje ukazujące różne aspekty życia i kultury Wielkiej Brytanii. Jednak mimo że publiczność nadal ma ogólnie pozytywne zdanie na temat programów nadawców publicznych, ich oglądalność, szczególnie wśród osób młodych, nadal spada. Usługi online i na żądanie, takie jak BBC iPlayer i All4, do tej pory nie zdołały w pełni zrekompensować strat w oglądaniu transmisji na żywo. Zresztą widzowie w wieku 16–34 lat częściej oglądają program BBC za pośrednictwem Netflixa niż na iPlayer BBC.

•    Programy nadawców publicznych zasadniczo wypełniały misję publiczną. Inwestycje tych programów odegrały również ważną rolę we wspieraniu kreatywnej gospodarki Wielkiej Brytanii, w tym coraz bardziej dynamicznego sektora produkcji w różnych regionach. Jednak utrzymanie obecnego poziomu i zakresu tematycznego programów stanowi wyzwanie dla nadawców publicznych. Jednocześnie inni dostawcy, tacy jak Sky i Netflix, oferują zarówno duży wolumen, jak i szeroki zakres wysokiej jakości treści dla odbiorców w Wielkiej Brytanii.

•    Różnice między produkcją treści przez uznanych nadawców publicznych a treściami, które oferują nowi uczestnicy rynku są wyraźne. I tak na przykład w 2018 r. programy nadawców publicznych łącznie udostępniły ponad 32 tys. godzin audycji premierowych natomiast w serwisach Netflix i Amazon Prime Video było to tylko nieco ponad 210 godzin treści wyprodukowanych w Wielkiej Brytanii oraz około 22,9 tys. godzin w komercyjnych programach telewizyjnych należących do Sky i UKTV.

Źródło: Ofcom, 27.02, Ofcom publishes five year review of public sector broadcasting


Debata na temat finansowania BBC

W Wielkiej Brytanii toczy się debata na temat finansowania publicznego nadawcy BBC. Ankieta przeprowadzona dla brytyjskiej gazety Sunday Express wykazała, że 61% respondentów chce zniesienia dotychczasowej opłaty abonamentowej, jako że ich zdaniem oferta BBC nie zapewnia właściwego stosunku wartości do ceny. Dotychczasowi abonenci coraz częściej przechodzą do konkurencyjnych nadawców.

Temat zmiany sposobu finansowania publicznego nadawcy pojawił się już kilka miesięcy temu. Zwolennikiem drastycznych zmian w BBC jest premier Boris Johnson, który uważa, że jest ona nadmiernie rozbudowana. Z kolei przewodniczący BBC, Sir David Clementi ostrzega, że wprowadzenie modelu subskrypcji pociągnie za sobą zmianę unikalnego charakteru BBC, jako elementu jednoczącego społeczeństwo. Zwrócił uwagę, że będąc finansowana z subskrypcji, BBC będzie zmuszona podążając za najmniej wymagającym odbiorcą. Rząd ogłosił konsultacje w sprawie ewentualnej dekryminalizacji unikania opłaty licencyjnej.

Źródła: The Guardian, 16.02, No10 launches attack on BBC as licence fee comes under threat; Advanced Television, 24.02, Poll: 61% want to scrap the licence fee

Wybór i opracowanie:
Maria Borkowska