Krajowa Rada
Radiofonii i Telewizji

Komisja Europejska

Kolejny etap prac nad nowelizacją Dyrektywy AUM

W czerwcu br. spodziewane jest zakończenie negocjacji (tzw. „trilog”) pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą Unii Europejskiej i Komisją Europejską w sprawie nowelizacji dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych. W ostatnim tygodniu kwietnia uzgodniono m.in., że katalogi VoD będą musiały  zawierać co najmniej 30%  treści pochodzących z Unii Europejskiej (w pierwotnym projekcie Komisji 20%). Osiągnięto również porozumienie co do nowych zasad zwiększających  poziom ochrony małoletnich zarówno w treściach linearnych, jak i nielinearnych (na żądanie), a także wzmocnienia środków przeciwko mowie nienawiści we wszystkich treściach audiowizualnych. W tradycyjnej telewizji utrzymany zostanie ogólny limit 20% czasu nadawania reklam między godz. 6:00 a 18:00 oraz w prime time między 18:00 a 24:00 ale przestanie obowiązywać limit reklam na godzinę zegarową. Obecnie nie można przekroczyć 12 minut reklam na godzinę, podczas gdy nowelizowana dyrektywa ma dopuścić swobodę nadawców w decydowaniu o emisji reklam w tych przedziałach czasowych do  wyczerpania 20% limitu czasu nadawania. Znowelizowana dyrektywa będzie miała zastosowanie również do plików wideo generowanych przez użytkowników i  udostępnianych przez  platformy takie jak Facebook, w przypadkach, gdy dostarczanie treści audiowizualnych jest podstawową funkcjonalnością tego typu platform. Znowelizowana dyrektywa zostanie przyjęta prawdopodobnie do końca bieżącego roku, a państwa członkowskie będą miały 2 lata na implementację jej przepisów do prawa krajowego.

Źródło: Broadband TV News, 27.04, Europe puts 30% local content quota on VoD
 
Komisja proponuje wspólny kodeks postępowania w sprawie zwalczania dezinformacji online

Komisja Europejska zaproponowała wprowadzenie wspólnych środków w celu zwalczania dezinformacji w Internecie, w tym unijnego kodeksu postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji, wsparcia niezależnej sieci weryfikatorów faktów oraz szeregu innych działań mających na celu promowanie wysokiej jakości dziennikarstwa oraz umiejętności korzystania z mediów.
Na podstawie raportu, opublikowanego w marcu br. przez Grupę Wysokiego Szczebla ds. nieprawdziwych informacji i dezinformacji w Internecie, jak również konsultacji przeprowadzonych w ciągu ostatnich sześciu miesięcy, Komisja definiuje dezinformację jako możliwe do zweryfikowania informacje nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd, tworzone, przedstawiane i rozpowszechniane w celu uzyskania korzyści ekonomicznych lub w celu zamierzonego wprowadzenia w błąd opinii publicznej, co może skutkować  szkodą publiczną.

Środki zaproponowane przez Komisję w celu zwalczania dezinformacji w Internecie to m.in.:

• Kodeks postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji:do lipca bieżącego roku platformy internetowe powinny opracować i zastosować wspólny kodeks postępowania w celu zapewnienia przejrzystości w odniesieniu do treści sponsorowanych, zapewnienia większej jasności co do funkcjonowania algorytmów, ułatwienia użytkownikom dostępu do różnych źródeł wiadomości przedstawiających alternatywne poglądy, wprowadzenia środków służących identyfikacji i zamykaniu fałszywych kont oraz rozwiązywaniu problemów związanych z botami, a także umożliwienia podmiotom weryfikującym fakty, naukowcom i organom publicznym stałego monitorowania dezinformacji w Internecie;
• Niezależna europejska sieć podmiotów weryfikujących fakty, która pozwoli na ustalenie wspólnych metod działania, wymianę najlepszych praktyk oraz pracę w celu osiągnięcia jak najszerszego zakresu korekt merytorycznych w całej UE; weryfikatorzy zostaną wybrani spośród unijnych członków międzynarodowej sieci weryfikacji faktów, która ściśle przestrzega swojego kodeksu postępowania;
• Europejska platforma internetowa dotycząca dezinformacji, której celem jest wsparcie sieci podmiotów weryfikujących fakty i naukowców zajmujących się tym zagadnieniem, dzięki umożliwieniu gromadzenia i analizy danych transgranicznych oraz dostępu do danych ogólnoeuropejskich;
• Poprawa umiejętności korzystania z mediów (Media literacy): wyższy poziom umiejętności korzystania z mediów pomoże Europejczykom identyfikować dezinformację w Internecie i krytycznie podchodzić do treści internetowych. Komisja będzie zachęcać weryfikatorów faktów i organizacje społeczeństwa obywatelskiego do dostarczania szkołom i nauczycielom materiałów edukacyjnych oraz zorganizuje Europejski tydzień umiejętności korzystania z mediów;
• Wsparcie dla państw członkowskich w zabezpieczaniu wyborów przed coraz bardziej złożonymi zagrożeniami cybernetycznymi, w tym dezinformacją i cyberatakami;
• Promowanie dobrowolnych internetowych systemów identyfikacji w celu poprawy rozpoznawania dostawców informacji oraz większego zaufania do interakcji internetowych,  źródeł informacji i ich  wiarygodności;
• Wsparcie dla jakościowych informacji o zróżnicowanej treści: Komisja wzywa państwa członkowskie do zwiększenia wsparcia dla wysokiej jakości dziennikarstwa, aby zapewnić pluralistyczne, zróżnicowane i zrównoważone środowisko medialne. W 2018 r. Komisja ogłosi zaproszenie do składania wniosków dotyczących tworzenia i rozpowszechniania wysokiej jakości treści informacyjnych na tematy unijne;
• Skoordynowana polityka w zakresie komunikacji strategicznej, opracowana przez służby Komisji, łącząca obecne i przyszłe inicjatywy UE i państw członkowskich, która określi działania informacyjne mające na celu zwalczanie fałszywych narracji dotyczących Europy i zwalczanie dezinformacji w UE i poza nią.

Komisja zapowiada zwołanie forum w celu stworzenia ram skutecznej współpracy między odpowiednimi zainteresowanymi stronami, w tym platformami internetowymi, branżą reklamową i największymi reklamodawcami, a także aby uzyskać zobowiązanie do koordynowania i zwiększania wysiłków na rzecz zwalczania dezinformacji. Pierwszym działaniem forum będzie opublikowanie do lipca 2018 r. unijnego kodeksu postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji, tak aby osiągnąć wymierne efekty do października 2018 r. Do grudnia 2018 r. Komisja przedstawi sprawozdanie z poczynionych postępów. W sprawozdaniu uwzględnione zostanie również zapotrzebowanie na dalsze działania w celu zapewnienia stałego monitorowania i oceny określonych działań.

Źródło: Europa.eu, 26.04, Tackling online disinformation: Commission proposes an EU-wide Code of Practice
 

Rada Europy

Samoregulacja dla przeciwdziałania dezinformacji w Internecie

Reporterzy bez Granic(RSF) Agence France Presse (AFP), Europejska Unia Nadawców (EBU) i Global Editors Network (GEN) uruchamiają innowacyjną samoregulację medialną pod nazwą Journalism Trust Initiative (Inicjatywa na rzecz zaufania do dziennikarstwa), której celem jest walka z dezinformacją w Internecie.

Inicjatywa ma na celu promowanie rzetelnego dziennikarstwa poprzez wdrożenie przestrzegania uzgodnionego zestawu standardów zaufania i przejrzystości, a ma być realizowana za pośrednictwem Porozumienia z Europejskim Centrum Normalizacyjnym (CEN).
Celem „Inicjatywy na rzecz zaufania do dziennikarstwa” jest wspieranie powszechnej, indywidualnej wolności opinii poprzez dostęp do informacji i niezależnych, pluralistycznych mediów. Zakres działania obejmuje opracowanie następujących Porozumień: Zasady dotyczące Przejrzystości i Ujawniania Informacji; Wiarygodne Dziennikarstwo - Metody redakcyjne i zabezpieczenia oraz Uczciwe dziennikarstwo - działania redakcyjne a społeczeństwo. Uzgodnione standardy zostaną opublikowane do końca 2019 roku.
Oczekuje się, że powstające standardy odzwierciedlą przejrzystość własności mediów i źródeł ich przychodów, a także metod dziennikarskich i ich zgodność z normami etycznymi i niezależnością. Mają one stać się dobrowolnym, wiodącym wzorcem samoregulacji mediów i dobrych praktyk dla wszystkich tych, którzy tworzą treści dziennikarskie, od indywidualnych blogerów po międzynarodowe grupy medialne.

Źródło: EPRA, 24.04, Combatting disinformation online: launch of Journalism Trust Initiative
 
Rzetelne dziennikarstwo remedium na dezinformację w mediach ery cyfrowej

W Strasburgu odbyło się pierwsze posiedzenie nowo utworzonego Komitetu Ekspertów ds. dziennikarstwa wysokiej jakości w erze cyfrowej (MSI-JOQ), którego przewodniczącą została prof. Katharine Sarikakis z Uniwersytetu Wiedeńskiego. Podczas spotkania ustalono, że MSI-JOQ przygotuje projekt Zalecenia w sprawie kryteriów i środków zapewniających sprzyjające środowisko dla wysokiej jakości dziennikarstwa w erze cyfrowej. Omawiano główne zasady jakości dziennikarstwa związane z jego statusem jako dobra publicznego, jego misją, podstawowymi wartościami, kluczowymi cechami i rezultatami, wyzwaniami i szansami wynikającymi ze zmian, jakie niesie ze sobą cyfryzacja środowiska medialnego oraz środki zaradcze wobec zagrożeń powodujących nieprawidłowości.

MSI-JOQ będzie ponadto badać promocję umiejętności korzystania z mediów i informacji w środowisku cyfrowym (media literacy) i zastanowi się nad możliwym instrumentem ustalania standardów. Komitet zgodził się, że celem badania jest nadanie impetu procesowi wdrażania Zalecenia Rady Europy w sprawie pluralizmu mediów i przejrzystości własności mediów; informowanie o wytycznych w zakresie umiejętności korzystania z mediów na potrzeby przyszłego Zalecenia w sprawie promowania przyjaznego środowiska dla wysokiej jakości dziennikarstwa w erze cyfrowej oraz określenie ewentualnej potrzeby dalszych badań i / lub tworzenia polityki. Jeśli chodzi o treść takiego zalecenia, Komitet Ekspertów uzgodnił, że powinno: opisać umiejętności i wiedzę konieczną do rozpoznania i docenienia przez społeczeństwo dziennikarstwa wysokiej jakości oraz podsumować i przeanalizować studia przypadku w zakresie najlepszych praktyk w tym zakresie.

Źródło: EPRA, 25.04, Quality journalism as a response to disinformation online: MSI-JOQ Meeting
 

Belgia

Analiza reprezentacji płci w treściach telewizyjnych

Organ regulacyjny ds. mediów Francuskojęzycznej Wspólnoty Belgii, CSA, przedstawił wyniki „Barometru różnorodności i równości” za 2017 rok. Poprzednie trzy edycje badania przeprowadzone zostały w latach 2011-2013. Główny cel pozostał niezmieniony: analiza równości i różnorodności w różnych usługach telewizyjnych działających na terenie Federacji Walhonia-Bruksela ze względu na płeć, pochodzenie, wiek, kategorie społeczno-zawodowe i niepełnosprawność. Oprócz analizy różnorodności w 644 godzinach audycji z 23 programów telewizyjnych, po raz pierwszy badanie to objęło również , udział i sposób prezentowania kobiet i mężczyzn w reklamach. Kluczowe wnioski z badań są następujące:

• W odniesieniu do audycji telewizyjnych, nie odnotowano znaczących zmian w stosunku do poprzednich edycji badania, ale też nie zauważono progresu, a nawet niektóre wskaźniki różnorodności cofnęły się: Barometr 2017 wskazuje w szczególności na zmniejszenie reprezentacji różnorodności etnicznej na ekranie, niedostateczną reprezentację kobiet oraz tabu dotyczące  niepełnosprawności i niektórych kategorii wiekowych.
• W odniesieniu do komunikatów handlowych– przebadano 2756 reklam obejmujących łącznie ponad 17 godzin. Badanie ilościowe wykazało niewielkie niedoszacowanie kobiet w reklamie w stosunku do rzeczywistości, podczas gdy badanie jakościowe wyraźnie wskazało na pogłębianie przez reklamy istniejących stereotypów związanych z pełnionymi przez obie płcie rolami.  

W świetle wyników Barometru CSA zasygnalizowała gotowość do rozpoczęcia z branżą debaty na temat wprowadzenia bardziej szczegółowych regulacji. CSA stwierdza także, że nawet jeśli dostawcy audiowizualnych usług medialnych i regulatorzy mają do odegrania kluczową rolę, to aktywnie uczestniczyć w tej debacie powinny wszystkie zainteresowane strony, takie jak producenci, twórcy, scenarzyści, agencje reklamowe i instytucje publiczne.

Źródło: EPRA, 23.04, Diversity in the media: Belgian CSA releases findings of Barometer 2017
 

Francja

Popularność Netflixa

Według dziennika Libération, liczba subskrypcji Netflix we Francji od początku br. rośnie o ponad 100 tys. miesięcznie i niebawem osiągnie 3,4 miliona umów. Jeśli taki przyrost zostanie utrzymany, Netflix w ciągu kolejnego roku przewyższy inne oferty OTT i telewizji linearnej. Na szczycie rankingu obecnie jest wciąż Canal+ z 4,9 milionami subskrypcji.

Netflix France przeprowadził ostatnio wśród swoich odbiorców ankietę. Według sondażu, 78% widzów ogląda treści oferowane przez platformę z domowym zwierzęciem, traktując je jako  „najlepszego partnera do oglądania”. Jak wynika z ankiety, właściciele psów wolą oglądać filmy akcji i przygody, a fani kotów wolą seriale science-fiction.

Źródło: Advanced Television, 09.04, Netflix nears 3.4m French subs
 
Wątpliwości w sprawie procedury mianowania prezesa Radio France

Francuski rząd zwrócił się do Conseil d'Etat o opinię w sprawie procedury zapewnienia ciągłości kierownictwa   spółek mediów publicznych  (France Télévisions, Radio France i France Médias Monde) „w przypadku wcześniejszego zakończenia kadencji prezesa”. Pytanie to pojawiło się wraz z odwołaniem pod koniec 2017 r. Mathieu Gallet z funkcji prezesa Radio France przez krajowy audiowizualny organ regulacyjny (Conseil Supérieur de l'Audiovisuel - CSA) w związku z ciążącym na nim wyrokiem sądowym. Wątpliwości budził zwłaszcza przepis dotyczący pokrywania się kadencji dwóch prezesów, według którego nominacje prezesów spółek mediów publicznych mają być dokonywane „trzy do czterech miesięcy” przed skutecznym objęciem przez nich stanowiska. Celem przepisu jest zapewnienie świeżo mianowanemu prezesowi wystarczającego czasu na zbadanie lub przygotowanie ze swoim poprzednikiem (podczas gdy ten ostatni pełni jeszcze funkcję) strategicznych decyzji dotyczących przedsiębiorstwa. Zdaniem Conseil d'Etat okres nakładania się kadencji ma jednak zastosowanie tylko w przypadku, gdy kadencja prezesa spółki mediów publicznych wygasa w przewidywalnym terminie, na przykład w przypadku osiągnięcia przez niego granicy wiekowej, zatem osoba wyznaczona w obecnych okolicznościach może objąć stanowisko niezwłocznie po mianowaniu. W związku z tym CSA na jednym z kwietniowych posiedzeń wybrała  Sybile Veil na pięcioletnią kadencję prezesa Radio France. Zgodnie z zaleceniami Conseil d'Etat, objęła ona natychmiast powierzone jej stanowisko.

Źródło: IRIS, 2018-5, Conseil d’Etat, asked for opinion by government, lays down method for new Radio France president taking up post
 

Holandia

Trudna sytuacja holenderskiego sektora mediów audiowizualnych

Według holenderskiej Rady ds. Kultury, rządowego organu doradczego ds. sztuki, mediów i innych spraw kultury, platformy takie jak Netflix, Google, Facebook, Apple i Amazon, które wykorzystują swoje utwory w Holandii, powinny inwestować w holenderskie produkcje audiowizualne. W lutym br. Rada przedstawiła rządowi zalecenie, w którym stwierdza, że ​​holenderski sektor audiowizualny dostarcza różnorodne, wysokiej jakości medialne utwory audiowizualne, które przyczyniają się do istnienia pluralistycznego społeczeństwa i odgrywają ważną rolę w niezależnym przepływie informacji. Sektor audiowizualny daje ponadto obywatelom możliwość wykorzystania zdolności twórczych i znacznie pobudza gospodarkę. Jednak większość holenderskich widzów woli oglądać zagraniczne produkcje, w szczególności amerykańskie utwory audiowizualne, w wyniku czego niderlandzcy twórcy mają trudności w zarabianiu na swoich produkcjach, a  widownia tych utworów spada.

Rada jest zdania, że ​​holenderska polityka i prawodawstwo dotyczące mediów audiowizualnych jest przestarzałe i należy je dostosować do bieżącej sytuacji w tym sektorze. Rada zaproponowała różne rozwiązania mające na celu poprawę sytuacji holenderskiego sektora audiowizualnego, na przykład kształtowanie umiejętności korzystania z mediów w systemie oświaty oraz stymulowanie współpracy między nadawcami w celu poprawy dostępu do utworów audiowizualnych. Innym mechanizmem zaproponowanym przez Radę jest system finansowy („circulair financieringssysteem”) w celu ochrony i wzmocnienia lokalnych producentów. Rada proponuje pobieranie opłat od platform, które wykorzystują swoje utwory w Holandii. Obecnie obywatele holenderscy płacą za oglądanie tych utworów bezpośrednio międzynarodowym platformom. Rada sugeruje wprowadzenie opłaty za  wykorzystywanie audiowizualnych produkcji medialnych w Holandii. Platformy byłyby zobowiązane do uiszczenia opłaty, gdyby chciały eksploatować swoje dzieła poprzez sprzedaż, wypożyczanie lub oferowanie subskrypcji lub za pośrednictwem sieci kablowych, kin i reklam. Rada proponuje pobieranie około 2-5% dochodu generowanego przez utwory dostępne w Holandii, które to środki miałyby być wykorzystane w celu poprawy jakości holenderskiego sektora mediów audiowizualnych.
Rada uważa, że wprowadzenie tych mechanizmów jest ​​kluczowe dla zapewnienia konkurencyjności holenderskich producentów mediów audiowizualnych na szybko zmieniającym się rynku.

Źródło: IRIS, 2018-5, Raad voor Cultuur recommendations on Dutch audiovisual media sector

 
Ukraina

Kontrowersyjna nowelizacja

Europejska Unia Nadawców (EBU) wyraziła zaniepokojenie wobec proponowanej nowelizacji ukraińskiej ustawy o telewizji publicznej i radiu, która, jej zdaniem, zagraża niezależności redakcyjnej mediów publicznych. W opublikowanym stanowisku EBU stwierdza, że art. 18 projektowanej ustawy w sprawie zmiany ustawy wymaga od nadawcy publicznego, by relacjonował on działania organów wykonawczych, innych organów państwowych, organów samorządu terytorialnego lub ich funkcjonariuszy wskazanych przez inne ustawy.

EBU uważa, że jeśli ​​zmiana zostanie przyjęta, NTKU (Narodowa Telekompania Ukrainy) będzie zmuszona do zapewnienia bezpłatnego czasu antenowego każdemu parlamentarzyście (20 min miesięcznie w programach mediów państwowych lub finansowanych przez państwo), oprócz innych dodatkowych wymagań, które mogą pojawić się w kolejnych ustawach. Obowiązująca ustawa o radiofonii i telewizji pozostawia uznaniu nadawcy decyzję o tym, jakie wydarzenia mają być relacjonowane.
Według EBU, projekt stoi w sprzeczności z międzynarodowymi standardami dotyczącymi niezależności mediów publicznych ustalonymi przez Radę Europy i EBU.

W istocie Zalecenie Rady Europy (nr R (96) 10) w sprawie gwarancji niezależności nadawców publicznych mówi, że „ramy prawne nadawców publicznych powinny jednoznacznie określać ich niezależność redakcyjną oraz autonomię instytucjonalną, zwłaszcza w takich obszarach jak […] redagowanie i prezentacja programów informacyjnych i publicystycznych”. Mówi także że: „przypadki zmuszania nadawców publicznych do przekazywania informacji, oświadczeń lub komunikatów urzędowych, informowania o działaniach lub decyzjach władz publicznych lub przydzielania takim władzom czasu antenowego powinny być ograniczone do wyjątkowych przypadków jednoznacznie określonych w przepisach prawa”.

EBU wzywa ukraiński parlament do odrzucenia projektu tego artykułu, który zagraża niezależności NTKU. Zapowiada także opublikowanie na platformie Rady Europy ostrzeżenia w sprawie ochrony dziennikarstwa i bezpieczeństwa dziennikarzy.

Źródło: Broadband TV News, 18.04, EBU voices Ukraine concerns
 
Wybór i opracowanie:
Maria Borkowska