"Przegląd Międzynarodowy" : nr 5/2019
W piątym numerze Przeglądu Międzynarodowego można znaleźć m. in. informacje o kolejnych działaniach na froncie przeciwdziałania dezinformacji, o surowej karze za piractwo w Rosji, o międzynarodowym sojuszu firm badających audytorium oraz o raporcie EBU na temat zaufania do mediów.
Komisja Europejska
Kolejne sprawozdanie platform z realizacji kodeksu ws. przeciwdziałania dezinformacji
Komisja Europejska opublikowała w dniu 17 maja br. oświadczenie w sprawie postępów poczynionych w kwietniu br. przez platformy Facebook, Google i Twitter w zakresie zwalczania dezinformacji. Jako sygnatariusze Kodeksu postępowania w tej sprawie, platformy te zobowiązały się do składania Komisji comiesięcznych sprawozdań z jego realizacji.
Komisja „z zadowoleniem przyjęła fakt, że platformy Facebook, Google i Twitter podjęły zdecydowane działania zapobiegające wykorzystywaniu ich usług w celach manipulacji, w tym do celów skoordynowanych operacji dezinformacyjnych. Przedstawiły one również dane dotyczące działań służących poprawie kontroli umieszczania reklam”. Jednocześnie podkreślono, że „konieczne są jednak dalsze wysiłki służące zwiększeniu integralności usług, w tym także reklamowych.
Przedstawione dane nadal nie są też wystarczająco szczegółowe, aby umożliwić niezależną i dokładną ocenę tego, w jaki sposób polityka platform faktycznie przyczyniła się do zmniejszenia rozprzestrzeniania się dezinformacji w UE”. Komisja wyraziła też ubolewanie, że „Google i Twitter nie były w stanie opracować i wdrożyć polityki rozpoznawania i podawania do wiadomości publicznej reklam tematycznych, które mogą wywoływać w okresie przedwyborczym debatę publiczną prowadzącą do podziałów, a przez to sprzyjać dezinformacji”.
Źródło: Europa.eu, 17.05, Code of Practice against disinformation: Commission recognises platforms' efforts ahead of the European elections
Rada Europy
Konferencja poświęcona dezinformacji
W San Marino na początku maja br. odbyła się zorganizowana przez Radę Europy konferencja wysokiego szczebla poświęcona niebezpieczeństwom związanym z dezinformacją. Podczas obrad podkreślano, że mimo iż wiele się mówi o tym, jak zaburzenia informacyjne wpływają na demokrację, to bardziej niepokojące są długoterminowe skutki kampanii dezinformacyjnych tworzonych specjalnie w celu szerzenia nieufności i zamieszania oraz wyostrzania (podsycania?) istniejących podziałów społeczno-kulturowych przy użyciu napięć nacjonalistycznych, etnicznych, rasowych i religijnych. Uczestnicy debatowali nad tym, jak przeciwdziałać „fałszywym wiadomościom” i chronić równowagę w erze „post-prawdy”.
Patrick Penninckx, szef Departamentu Społeczeństwa Informacyjnego Rady Europy, przedstawił bardziej szczegółowo działania Rady Europy w omawianej dziedzinie, takie jak badanie zaburzeń informacji, które zapewnia solidne ramy koncepcyjne dla rozwiązania tego zjawiska, Zalecenia Komitetu Ministrów w sprawie pluralizmu mediów oraz przejrzystości własności mediów i odpowiedzialności pośredników internetowych, a także najnowsze Deklaracje Komitetu Ministrów dotyczące Zrównoważonego charakteru dziennikarstwa wysokiej jakości w erze cyfrowej i Możliwości manipulacyjnych procesów algorytmicznych.
Dyskutowano też na temat znaczenia wiarygodnych informacji z dziedziny medycyny.
Źródło: CoE.int, 15.05, Tackling information pollution – high-level conference in San Marino
Rekomendacja w sprawie sztucznej inteligencji (AI) w kontekście praw człowieka
Rada Europy opublikowała zalecenie Komisarza ds. praw człowieka, w sprawie działań, jakie powinny podjąć kraje członkowskie „by prawa człowieka były wzmacniane, a nie podważane przez sztuczną inteligencję”. Zalecenie - zatytułowane Zrozumieć sztuczną inteligencję: 10 kroków w kierunku ochrony praw człowieka - prezentuje szereg działań, które władze krajowe mogą podjąć, aby zmaksymalizować potencjał systemów sztucznej inteligencji i zapobiec ich niepożądanym skutkom lub złagodzić negatywny wpływ, jaki mogą mieć na życie i prawa ludzi. Zalecenie koncentruje się na 10 kluczowych obszarach działania:
- ocena wpływu AI na prawa człowieka;
- konsultacje społeczne;standardy praw człowieka w sektorze prywatnym;
- informacja i przejrzystość;
- niezależny nadzór;
- niedyskryminacja i równość;
- ochrona danych i prywatność;
- wolność słowa, wolność zgromadzeń i stowarzyszania się oraz prawo do pracy;
- dostęp do środków zaradczych;
- promocja umiejętności w zakresie sztucznej inteligencji.
Zalecenie zawiera również załączoną listę kontrolną, pomocną przy wdrażaniu środków zalecanych w każdym kluczowym obszarze oraz słowniczek pojęć związanych z omawianą dziedziną.
Zalecenie opiera się na dorobku Rady Europy i innych organizacji międzynarodowych w tym obszarze i wpisuje się w obowiązujący międzynarodowy system ochrony praw człowieka.
Źródło: CoE.int, 14.05, Unboxing artificial intelligence: 10 steps to protect human rights
Francja
Kolejny krok w walce z dezinformacją
Francuski organ regulacyjny ds. mediów CSA ogłosił zalecenie adresowane do operatorów platform internetowych, które ma im pomóc w realizacji konkretnych działań mających na celu zwalczanie manipulowania informacją.
Wydanie zalecenia wynika z ustawy z 22 grudnia 2018 r., gdzie ustanowiony został obowiązek współpracy w walce z rozpowszechnianiem fałszywych informacji nałożony na głównych operatorów platform online przy wsparciu ze strony organu regulacyjnego, który może wydawać im zalecenia oraz publikuje okresowy raport z ich stosowania.
Ustawa nakłada na operatorów platform obowiązki informacyjne wobec użytkowników i organów państwa w zakresie walki z rozpowszechnianiem fałszywych informacji, w tym:
- obowiązek udostępnienia użytkownikom łatwo rozpoznawalnych i łatwo dostępnych narzędzi do zgłaszania fałszywych informacji;
- zapewnienia transparentności stosowanych algorytmów;promowania treści pochodzących z agencji prasowych i z usług komunikacji audiowizualnej;
- zwalczania kont, które na masową skalę propagują fałszywe informacje;
- informowania użytkowników o sponsorach, sponsorowanych treściach dotyczących interesu ogólnego oraz otrzymanych od sponsorów kwotach w związku z promowaniem tego typu treści;
- informowania o prowadzonych działaniach z zakresu edukacji medialnej i informacyjnej, a także obowiązek corocznego składania do CSA deklaracji na temat działań podjętych w ww. zakresie.
Źródło: CSA.fr, 15.05, Adoption de la recommandation relative à la lutte contre la manipulation de l’information: un pas de plus vers une nouvelle régulation
Łotwa
Przeciwdziałanie mowie nienawiści na Łotwie zaaprobowane przez KE
Komisja Europejska uznała, że decyzja łotewskiego regulatora o zawieszeniu na trzy miesiące retransmisji rosyjskojęzycznego kanału „Rossija RTR” z powodu podżegania do nienawiści jest zgodna z prawem UE.
Władze łotewskie poinformowały Komisję w marcu br., że rosyjskojęzyczny kanał „Rossija RTR”, nadający na Łotwę ze Szwecji, nadawał treści, które można uznać za podżegające do nienawiści. Język używany w niektórych programach „Rossija RTR” zawierał jednoznaczne wezwania i groźby masowej przemocy, okupacji lub zniszczenia w innych krajach, w tym w krajach bałtyckich. Władze łotewskie postanowiły zatem zawiesić retransmisję kanału na trzy miesiące.
Komisja oceniła środki podjęte przez łotewski organ regulacyjny na podstawie dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych (AVMSD), która zakazuje mowy nienawiści i podżegania do nienawiści. Łotwa wykazała, że doszło do oczywistych i poważnych naruszeń tego zakazu. Komisja, po przeanalizowaniu sprawy, w dniu 3 maja 2019 r. uznała, że tymczasowe zawieszenie przez Łotwę retransmisji audycji „Rossija RTR” jest proporcjonalne i uzasadnione, i powiadomiła o tym państwa członkowskie.
Wcześniej podobna sytuacja miała miejsce na Litwie. Trzymiesięczne zawieszenie retransmisji „RTR Planeta” na podstawie podżegania do nienawiści zostało zastosowane przez Litwę w 2015, 2017 i 2018 r. Wówczas również Komisja Europejska uznała tę decyzję za zgodną z prawem UE.
Decyzja po raz kolejny podkreśla znaczenie walki z mową nienawiści. Zmieniona dyrektywa o audiowizualnych usługach medialnych zwiększa wysiłki na rzecz walki z „mową nienawiści” poprzez rozszerzenie jej zakresu zgodnie z art. 21 Karty Praw Podstawowych, czyli na podżeganie do nienawiści m.in. ze względu na płeć, niepełnosprawność, wiek, poglądy i orientację seksualną.
Źródło: EC.Europa.eu, 06.05, Latvia’s decision to suspend broadcast of the Russian language channel "Rossiya RTR" complies with EU law
Norwegia
Światłowód w służbie telewizji
Przesył z wykorzystaniem światłowodu stał się najważniejszą technologią dostarczania płatnej telewizji w Norwegii. Pod koniec 2018 r. korzystało z niej 757 tys. abonentów. To wzrost o ponad 94 tys. od 2017 roku. Jednocześnie widać utrzymujący się spadek liczby abonentów telewizji kablowej, podobnie jak telewizji satelitarnej. Odnotowano również niewielki spadek liczby płatnych subskrypcji w sieci naziemnej.
Pod koniec 2018 r. w Norwegii było ponad 2,2 mln subskrypcji telewizyjnych, o 28 tys. mniej niż rok wcześniej.
Źródło: Broadband TV News, 14.05, Fibre takes command in Norway
Rosja
Przymusowe roboty karą za piractwo
W Rosji nałożono jedną najbardziej rygorystycznych, jak do tej pory, kar za piractwo usług telewizji cyfrowej. Według operatora telewizji płatnej Tricolor, mieszkaniec miasta Lermentov przez prawie dwa lata był zaangażowany w modyfikację i sprzedaż sprzętu do odbioru jego usług. Został zatrzymany w styczniu 2016 r., po tym, jak próbował sprzedać odbiornik oficerowi ochrony za równowartość 27,5 EUR, i został uznany w grudniu br. za winnego popełnienia przestępstw na podstawie kodeksu karnego Federacji Rosyjskiej.
Oskarżony przyznał się do winy i został skazany na 18 miesięcy pracy przymusowej. Sąd przyznał także firmie Tricolor odszkodowanie w wysokości 105,2 tys. rubli, które pirat musi zapłacić.
Od wyroku została złożona apelacja, lecz decyzja została utrzymana przez Sąd Okręgowy w Stawropolu, przy zmniejszeniu czasu pracy przymusowej o 1 miesiąc.
Źródło: Broadband TV News, 02.05, Piracy punished by forced labour in Russia
Wiadomości branżowe
Światowy sojusz na rzecz pomiaru audytorium
Cztery organizacje zajmujące się pomiarem audytorium postanowiły stworzyć Globalny Sojusz na rzecz Pomiaru Odbiorców Mediów (GAMMA), aby wyznaczyć optymalny sposób przyszłego pomiaru widowni treści wideo.
BARC (Indie), Médiamétrie (Francja), Numeris (Kanada) i Video Research (Japonia) będą współpracować przy pomiarze audytorium, w tym w opracowywaniu wspólnych standardów technicznych i procesów operacyjnych. Znaczenie tej inicjatywy podnosi fakt, że kraje założycielskie mają łącznie ponad 1,5 miliarda mieszkańców i łączne wydatki na reklamę w wysokości 78 mld USD (15% całkowitej kwoty na świecie).
Poprzez ściślejszą współpracę uczestnicy Sojuszu zamierzają określić jak najbardziej przejrzyste i unormowane strategie i rozwiązania, uwzględniając zmieniające się zachowania audytorium, niezależnie od urządzeń wykorzystywanych przez nie do odbioru treści wideo.
Źródło: Broadband TV News, 19.05, Video measurement bodies form alliance
Zaufanie do mediów
Radiofonia i telewizja w dalszym ciągu pozostają najbardziej zaufanymi mediami w całej Europie. Nowy raport EBU - Zaufanie do mediów 2019 - pokazuje, jak wciąż rośnie różnica między zaufaniem ludzi do tradycyjnych i nowych mediów.
Radio jest najbardziej zaufanym medium wśród obywateli UE - ufa mu 59% ludności, zaś połowa wszystkich obywateli UE ma zaufanie do telewizji. Z kolei Internet cieszy się zaufaniem jedynie 32% obywateli, a media społecznościowe - 19% (w 2014 r. odpowiednio 36% i 21%).
Po raz pierwszy w raport pokazał wzrost zaufania do prasy drukowanej (ponad połowa ankietowanych).
Media publiczne wskazywane są wśród pięciu najbardziej zaufanych źródeł informacji w ponad 80% rynków Europy Północnej i Środkowej. W ponad 60% tej grupy krajów media te pod względem zaufania do audycji informacyjnych zajmują najwyższą pozycję.
Raport Zaufanie do mediów 2019 opiera się na danych opublikowanych w badaniu Eurobarometr i w Reuters Digital News Report.
Źródło: Advanced Television, 03.05, EBU: Traditional and new media trust gap grows
Wybór i opracowanie:
Maria Borkowska