Kasa Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego

Obowiązujące w Polsce przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 i nr 987/2009 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego państw członkowskich UE, gwarantują swobodny przepływ obywateli tych państw w ramach terytorium Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA). Przepisy rozporządzeń unijnych dotyczą również rolników i pracujących w ich gospodarstwach rolnych domowników, którzy są (byli) ubezpieczeni w KRUS i posiadają okresy ubezpieczenia w innych państwach Wspólnoty. W razie gdy obywatel jednego z państw członkowskich w ciągu lat swojej aktywności zawodowej będzie pracować i opłacać składki w więcej niż jednym państwie Wspólnoty, przepisy rozporządzeń unijnych gwarantują mu możliwość otrzymania świadczeń emerytalno-rentowych w każdym państwie, w którym był ubezpieczony co najmniej 12 miesięcy. Warunkiem otrzymania emerytury (renty) jest spełnienie warunków wymaganych przez ustawodawstwo każdego z tych państw.

Prawo do emerytury lub renty rolniczej a przepisy unijne

Zgodnie z ustawą z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, emerytura lub renta przysługuje pod warunkiem posiadania wymaganych okresów ubezpieczenia (co najmniej 25 lat w przypadku emerytury rolniczej lub w przypadku renty rolniczej -  5 lat w ostatnim dziesięcioleciu przed datą złożenia wniosku, jeśli całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w wieku powyżej 30 lat lub co najmniej 25 lat ubezpieczenia emerytalno-rentowego ). Jeżeli rolnik (domownik) nie ma wystarczających polskich okresów ubezpieczenia (w KRUS i w ZUS) - instytucja właściwa KRUS, która rozpatruje prawo do emerytury lub renty, może uwzględnić okresy ubezpieczenia, jakie rolnik (domownik) przebył we wszystkich państwach UE/EFTA. Okres ubezpieczenia w innym państwie członkowskim traktowany jest tak, jakby był przebyty w Polsce. KRUS, ustalając prawo do emerytury (renty), przyjmie wszystkie okresy, które dane państwo członkowskie traktuje jako okresy ubezpieczenia, nawet jeżeli polskie przepisy stanowią inaczej. KRUS może także uwzględnić okresy ubezpieczenia (a w niektórych przypadkach również okresy zamieszkania) w innym państwie członkowskim, mimo że ubezpieczony posiada wystarczający w Polsce okres ubezpieczenia. A zatem, przyznane wcześniej świadczenia emerytalno-rentowe mogą być przeliczone, o ile zainteresowana osoba była ubezpieczona w innym państwie członkowskim. Okresy "zagraniczne" zostaną uwzględnione, jeżeli instytucja państwa członkowskiego potwierdzi, że zainteresowany był ubezpieczony w tym państwie.

Zgodnie z przepisami unijnymi, po zgłoszeniu wniosku o emeryturę lub rentę, uprawnienia osoby zainteresowanej uzyskaniem tego świadczenia musi ustalić instytucja ubezpieczeniowa każdego państwa, w którym wnioskodawca był ubezpieczony co najmniej rok, chyba że złoży ona wniosek o odroczenie ustalenia prawa do emerytury (nie ma odroczenia prawa przy ustalaniu renty).

Przykład
Rolnik, który mieszka w Polsce, udowodnił następujące okresy ubezpieczenia: w Polsce - 25 lat, w Danii - 5 lat, w Norwegii - 2 lata, w Niemczech - 8 lat. W dacie składania wniosku mężczyzna ukończył 65 lat. Osoba ta nie spełnia warunków do emerytury przewidzianych w ustawodawstwie duńskim i norweskim, bo tam wymagany wiek wynosi 67 lat. Osoba ta składa wniosek o odroczenie rozpatrywania emerytury w tych państwach. Do ustalenia emerytury KRUS uwzględni okres ubezpieczenia tylko w Polsce i w Niemczech oraz przekaże wniosek do niemieckiej instytucji ubezpieczeniowej w celu ustalenia prawa do emerytury niemieckiej. Z chwilą, gdy osoba ta ukończy 67 lat, zostaną ustalone uprawnienia do emerytury w Norwegii i Danii, a w Polsce i w Niemczech emerytury będą musiały być ponownie przeliczone. Jeżeli okresy ubezpieczenia przebyte w każdym państwie członkowskim są krótsze niż 12 miesięcy i przy uwzględnieniu jedynie tych okresów zainteresowany nie ma prawa do emerytury, instytucja ostatniego państwa, w który wnioskodawca był ubezpieczony, uwzględnia wszystkie te okresy, traktując je tak, jak przebyte w tym państwie. Jeżeli w ostatnim państwie członkowskim emerytura nie może być przyznana (wnioskodawca nie spełnia warunków wymaganych przez ustawodawstwo tego państwa), prawo do emerytury ustala instytucja poprzedniego państwa członkowskiego, w którym osoba zainteresowana podlegała ubezpieczeniu, itd.

Przykład
Wnioskująca o emeryturę rolniczka - posiada (wg kolejności) następujące okresy ubezpieczenia:

• w Szwecji - 11 miesięcy,
• w Niemczech - 10 miesięcy,
• w Holandii - 11 miesięcy,
• w Polsce - 11 miesięcy.

Ostatni okres ubezpieczenia był w Polsce, a więc KRUS będzie pierwszą instytucją, która rozpatrzy prawo do emerytury. Ponieważ kobieta nie nabędzie prawa do emerytury w myśl polskich przepisów (brak - nawet po zsumowaniu - wymaganego okresu ubezpieczenia), KRUS wyda decyzję odmawiającą i przekaże wniosek o rozpatrzenie uprawnień emerytalnych do właściwej instytucji w Holandii. 

Wysokość emerytury lub renty rolniczej a przepisy unijne

Wysokość emerytury lub renty ustala każde państwo według obowiązujących w tym państwie przepisów. Zasady ustalania wysokości emerytury rolniczej określone zostały w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zatem na wysokość rolniczych świadczeń emerytalno-rentowych wpływają okresy ubezpieczenia w KRUS oraz ubezpieczenia w ZUS (określane jako okresy innego ubezpieczenia). Te ostatnie okresy liczone są w wymiarze półtorakrotnym, tj. 1,5% emerytury podstawowej za każdy okres podlegania innemu ubezpieczeniu. Okresy ubezpieczenia w innych państwach członkowskich traktowane są jak okresy ubezpieczenia społecznego w KRUS.Z kolei przepisy rozporządzeń unijnych regulują ustalanie wysokości świadczeń emerytalno-rentowych, gdy świadczenia te:

• zostały przyznane bez konieczności sumowania okresów ubezpieczenia przebytego w innym państwie członkowskim,
• przysługują dopiero po uwzględnieniu "zagranicznych" okresów ubezpieczenia.

W pierwszym przypadku właściwa instytucja państwa członkowskiego ustala wysokość emerytury lub renty na podstawie przepisów obowiązujących w danym państwie członkowskim, a następnie porównuje ich wysokość z wysokością ustaloną przy zastosowaniu zasady sumowania okresów ubezpieczenia. Jeżeli emerytura, obliczona zgodnie z zasadą sumowania okresów, będzie mniej korzystna, wypłacona zastanie emerytura ustalona według przepisów krajowych. W drugim przypadku emerytura zostanie obliczona wyłącznie według zasady "pro rata temporis" (tj. stosownie do upływu czasu).

Ustalanie emerytury wg zasady "pro rata temporis". Zgodnie z zasadą "pro rata temporis" , emerytura ustalana i wypłacana jest w wysokościach częściowych, wynikających z proporcji okresów ubezpieczenia przebytych w danym państwie członkowskim do łącznych okresów ubezpieczenia przebytych we wszystkich państwach członkowskich. W efekcie przyznana emerytura składa się z "cząstek" , np. cząstki polskiej i "cząstki" przysługującej na podstawie ustawodawstwa innego państwa członkowskiego. Oznacza to, że każde państwo wypłaca emeryturę (rentę) wyłącznie za okresy ubezpieczenia przebyte na swoim terytorium.

Przykład
Rolnik (65 lat) zgłosił wniosek o emeryturę rolniczą w Polsce. Wnioskodawca udowodnił okres ubezpieczenia w Polsce (20 lat) i w Niemczech (10 lat). Z uwagi, że okres ubezpieczenia w Polsce jest krótszy niż 25 lat, rolnik nie ma prawa do emerytury w myśl polskich przepisów, natomiast po zsumowaniu okresów i zastosowaniu rozporządzenia 883/2004 osoba ta, mając wystarczający okres ubezpieczenia, nabędzie prawo do polskiej emerytury. KRUS będzie wypłacał cząstkę polskiej emerytury wg zasady pro rata temporis. Jeżeli rolnik spełni warunki do emerytury w Niemczech, instytucja właściwa tego państwa wypłaci "swoją" część emerytury - proporcjonalną do przebytych w tym państwie okresów ubezpieczenia.

W takim przypadku KRUS ustali:- teoretyczną (Eĸt) wysokość emerytury lub renty (część składkową i część uzupełniającą), jaka przysługiwałaby rolnikowi, gdyby wszystkie okresy ubezpieczenia (polskie i niemieckie, czyli w tym przypadku łącznie 360 miesięcy) rolnik przebył zgodnie z ustawodawstwem polskim, a następnie ustali:- rzeczywistą (Ekrz) wysokość emerytury lub renty (część składkową i część uzupełniającą) poprzez pomnożenie kwoty teoretycznej przez stosunek polskich okresów ubezpieczenia do sumy wszystkich okresów ubezpieczenia przebytych przez rolnika w Polsce i w Niemczech:

Kwota rzeczywista
240 miesięcy (polskie okresy)
Ekrz = Ekt x --------------------------------------------------------
240 miesięcy (okresy polskie) + 120 miesięcy (okresy niemieckie)

W tym przypadku KRUS wypłaci emeryturę rolniczą w części wynoszącej 240/360, a więc przyjmując, że kwota 600,63 zł jest kwotą teoretyczną polskiej emerytury obliczoną z łącznego okresu 360 miesięcy, to kwota rzeczywista polskiej emerytury wyniesie 400,42 zł. (240/360 x 600,63 zł.) Emerytura polska zostanie wypłacona w podanej proporcji, niezależnie czy zainteresowany ma prawo do niemieckiej emerytury lub renty. Jeżeli  rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, KRUS dokona stosownego zawieszenia części  świadczenia w wysokości proporcjonalnej.

Wypłata emerytury lub renty rolniczej do kraju unijnego

Od 1 maja 2004 r. każdy emeryt lub rencista, który złoży wniosek o przekazanie emerytury lub renty do państwa należącego do Wspólnoty Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, będzie miał to świadczenie przekazane do kraju, w którym mieszka. Zgodnie z przepisami rozporządzeń unijnych, świadczenia emerytalno-rentowe nie mogą być zmniejszane, zmieniane czy zawieszane tylko z tego powodu, że emeryt lub rencista mieszka na terytorium innego państwa członkowskiego niż to, w którym znajduje się instytucja zobowiązana do wypłaty świadczenia. Przepisy te uchylają więc klauzule krajowe, według których wypłata świadczeń następuje tylko wtedy, gdy osoba uprawniona mieszka na terytorium tego państwa, które przyznało świadczenie. Emeryt lub rencista, któremu wcześniej KRUS odmówił wypłaty świadczeń pieniężnych za granicę (do krajów UE i EFTA), może obecnie zgłosić wniosek o przekazywanie polskiej emerytury lub renty do kraju zamieszkania. Przepisy unijne odgrywają w tym przypadku rolę nadrzędną nad przepisami ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 132), na podstawie których KRUS przed wejściem Polski do Unii Europejskiej odmawiała wypłaty emerytury (renty) rolniczej za granicę, w tym do państw unijnych.

Dla rolników podejmujących pracę na terenie państw Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Szwajcarii oraz Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Płn.

Co powinien wiedzieć rolnik, podejmujący pracę na terytorium Wspólnot Europejskich, o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu

Chcąc zabezpieczyć sobie prawo do ochrony socjalnej, nie tracąc jednocześnie praw nabytych w okresie wcześniejszym, rolnicy realizujący swoje prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Wspólnoty powinni posiadać przynajmniej podstawową wiedzę w przedmiotowym zakresie. Warto wiedzieć, że w warunkach członkostwa w Unii Europejskiej Polska - tak jak wszystkie pozostałe państwa UE - nadal stosuje prawo krajowe w dziedzinie zabezpieczenia społecznego. Niemniej, aby uniknąć negatywnych skutków obowiązywania tego prawa w stosunku do osób przemieszczających się w obrębie Wspólnoty, Polska jest również zobowiązana do przestrzegania zasad koordynacji krajowych systemów zabezpieczenia społecznego, zapisanych w rozporządzeniach Parlamentu Europejskiego i Rady (WE):nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. UE. L. 166 z 30.04.2004r.), nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. UE. L. 2009. 284. 1).

Wyżej wymienione rozporządzenia zastąpiły dotychczas obowiązujące, tj. Rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie oraz Rozporządzenie Rady (EWG) nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie.

Przepisy wspólnotowe
Nowe przepisy wspólnotowe nie wprowadzają zasadniczych zmian w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego państw członkowskich. Są one oparte na tych samych zasadach 
i technikach koordynacji, na których opierały się przepisy rozporządzenia 1408/71, a mianowicie:

Zasadzie równego traktowania
Osoby, do których stosuje się rozporządzenie nr 883/2004, korzystają z tych samych świadczeń i podlegają tym samym obowiązkom na mocy ustawodawstwa każdego państwa członkowskiego, co jego obywatele. Przepisy wspólnotowe wykluczają możliwość dyskryminacji tych osób zarówno w zakresie dostępu do ubezpieczeń społecznych w innych państwach członkowskich jak i w zakresie korzystania ze świadczeń, przewidzianych w ustawodawstwie tych państw. Przepisy wspólnotowe zrównują także wydarzenia i okoliczności zaistniałe na terytorium innych państw członkowskich, oraz świadczenia i dochody, uzyskane z innych państw członkowskich.

Zasadzie zachowania praw nabytych, która oznacza, że świadczenia pieniężne należne na podstawie ustawodawstwa jednego lub kilku państw członkowskich, lub na podstawie przepisów Wspólnotowych, nie podlegają jakimkolwiek obniżkom, zmianom, zawieszeniu, wstrzymaniu lub konfiskacie z powodu tego, że uprawniony lub członkowie jego rodziny mieszkają w innym państwie członkowskim niż to, w którym znajduje się instytucja odpowiedzialna za wypłacanie tych świadczeń. Realizując tę zasadę, KRUS dokonuje transferu świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego rolników do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Wielkiej Brytanii lub Szwajcarii - na wniosek świadczeniobiorcy.

Zasadzie sumowania okresów ubezpieczenia (zatrudnienia, pracy na własny rachunek, zamieszkania), która została określona w art. 6 rozporządzenia nr 883/2004. Zasada ta polega na tym, że instytucja państwa członkowskiego, której ustawodawstwo uzależnia:

• nabycie, zachowanie lub odzyskanie prawa do świadczeń,
• objęcie przez ustawodawstwo, lub
• dostęp do lub zwolnienie z ubezpieczenia obowiązkowego, fakultatywnego kontynuowanego lub dobrowolnego od spełnienia okresów ubezpieczenia, zatrudnienia, pracy na własny rachunek lub zamieszkania, uwzględnia, w niezbędnym zakresie, okresy ubezpieczenia zatrudnienia, pracy na własny rachunek lub zamieszkania, spełnione na podstawie ustawodawstwa każdego innego państwa członkowskiego, tak jakby to były okresy spełnione na podstawie stosowanego ustawodawstwa, o ile te okresy nie pokrywają się z okresami "własnymi".

Jakiej grupy osób dotyczy koordynacja zabezpieczenia społecznego?

Przepisy rozporządzeń 883/2004 i 987/2009 mają zastosowanie do wszystkich obywateli państw członkowskich, bezpaństwowców i uchodźców mieszkających w państwie członkowskim, którzy podlegają lub podlegali ustawodawstwu jednego lub kilku państwach członkowskich, a także do członków ich rodzin i osób pozostałych przy życiu.

Przepisy wymienionych rozporządzeń stosuje się także do osób pozostałych przy życiu po osobach zmarłych, które podlegały ustawodawstwu jednego lub kilku państw członkowskich, niezależnie od obywatelstwa tych osób, o ile pozostali przy życiu są obywatelami jednego z państw członkowskich lub bezpaństwowcami, lub uchodźcami, zamieszkującymi na terytorium jednego z państw członkowskich.

Gdzie ubezpieczenie?

Zasady ogólne

Zgodnie z zasadą ogólną osoby, do których ma zastosowanie rozporządzenie 883/2004, podlegają ustawodawstwu tylko jednego państwa członkowskiego. Ustawodawstwo takie określane jest zgodnie z przepisami Tytułu II. Do celów stosowania przepisów Tytułu II rozporządzenie 883/2004. Jak stanowi art. 11 ust. 3a rozporządzenia 883/2004, osoba wykonująca pracę najemną lub pracę na własny rachunek podlega ustawodawstwu tego państwa członkowskiego, na terytorium którego wykonuje pracę. Jest to tzw. zasada miejsca wykonywania pracy (lex loci laboris). W myśl tego przepisu, właściwe jest ustawodawstwo państwa, w którym praca najemna lub praca na własny rachunek jest wykonywana. W tej sytuacji nie ma zatem znaczenia miejsce zamieszkania pracownika, siedziba jego pracodawcy lub to, gdzie prowadzący działalność ją zarejestrował.

W przypadku osób zatrudnionych lub pracujących na własny rachunek na statku na morzu właściwym ustawodawstwem będzie ustawodawstwo tego państwa, pod banderą jakiego pływa statek. Jednakże osoba zatrudniona na pokładzie statku pod banderą jednego państwa, a otrzymująca wynagrodzenie za pracę od pracodawcy mającego siedzibę na terytorium innego państwa, podlega ustawodawstwu tego państwa, gdzie pracodawca ma swoją siedzibę lub gdzie prowadzi swoją działalność, o ile jednak pracownik zamieszkuje na terytorium tego państwa (art. 11 ust. 4 rozporządzenia 883/2004).

Ponadto informacje w tym zakresie dostępne są na stronie Komisji Europejskiej, gdzie jest zamieszczony Praktyczny poradnik – ustawodawstwo mające zastosowanie w UE, EOG i Szwajcarii (2013).

Osoby które wykonują pracę na własny rachunek w jednym państwie, a które udają się, by wykonywać podobną działalność w innym państwie członkowskim

Rozporządzenie 883/2004 przewiduje także szczególną zasadę dotyczącą osób wykonujących pracę na własny rachunek, a które udają się, by wykonywać podobną działalność w innym państwie członkowskim. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 2 rozporządzenia 883/2004 osoba, która normalnie wykonuje działalność jako osoba pracująca na własny rachunek w państwie członkowskim, a która udaje się, by wykonywać podobną działalność w innym państwie członkowskim, nadal podlega ustawodawstwu pierwszego państwa członkowskiego, pod warunkiem, że przewidywany czas pracy nie przekracza 24 miesięcy.

Przepis art. 14 ust. 3 rozporządzenia 987/2009 wyjaśnia, że określenie "która normalnie wykonuje działalność jako osoba pracująca na własny rachunek" , odnosi się do osoby, która zwykle prowadzi znaczną część działalności na terytorium państwa członkowskiego, w którym ma swoją siedzibę. 

W szczególności osoba taka musi już prowadzić działalność od pewnego czasu przed dniem, od którego zamierza skorzystać z przepisów tego artykułu oraz, w każdym okresie prowadzenia tymczasowej działalności w innym państwie członkowskim, musi nadal spełniać w państwie członkowskim, w którym ma siedzibę, wymogi konieczne do prowadzenia działalności pozwalające na jej ponowne podjęcie po powrocie.

Przepis art. 14 ust. 4 rozporządzenia 987/2009 wyjaśnia z kolei pojęcie "podobnej działalności", o której mowa w art. 12 ust. 2 Rozporządzenia 883/2004. Według tego przepisu, kryterium stosowanym do określenia, czy działalność, którą osoba pracująca na własny rachunek wyjeżdża prowadzić do innego państwa członkowskiego, jest „podobna” do dotychczas prowadzonej działalności na własny rachunek, jest rzeczywisty charakter działalności, a nie zakwalifikowanie w państwie, w którym działalność będzie prowadzona.

Więcej informacji na stronie ZUS http://www.zus.pl

Ponadto informacje w tym zakresie dostępne są na stronie Komisji Europejskiej gdzie jest zamieszczony Praktyczny poradnik – ustawodawstwo mające zastosowanie w UE, EOG i Szwajcarii (2013).

Osoby które wykonują pracę na własny rachunek w dwóch lub w kilku Państwach Członkowskich

Zgodnie z art. 13 ust. 2 osoba, która normalnie wykonuje pracę na własny rachunek w dwóch lub więcej państwach członkowskich podlega:

• ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania, jeżeli wykonuje znaczną część pracy w tym państwie,
• ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym znajduje się centrum zainteresowania dla jej działalności, jeżeli osoba ta nie zamieszkuje w jednym z państw członkowskich, w którym wykonuje ona znaczną część swej pracy.

Do celów stosowania art. 13 ust. 2 rozporządzenia 883/2004 osoba, która "normalnie wykonuje pracę na własny rachunek w dwóch lub w więcej państwach członkowskich", oznacza w szczególności osobę, która równocześnie lub na zmianę wykonuje jeden rodzaj lub więcej odrębnych rodzajów pracy na własny rachunek, niezależnie od charakteru tej pracy, w dwóch lub więcej państwach członkowskich (art. 14 ust. 6 rozporządzenia 987/2009).

Znaczna część działalności na własny rachunek wykonywana w państwie członkowskim oznacza znaczną pod względem ilościowym część pracy najemnej lub pracy na własny rachunek wykonywanej w tym państwie członkowskim, przy czym nie musi to być koniecznie największa część tej pracy. W celu określenia, czy znaczna część pracy jest wykonywana w danym państwie członkowskim, należy uwzględnić następujące kryteria orientacyjne:

• obrót,
• czas pracy, 
• liczba świadczonych usług, 
• dochód.

W ramach ogólnej oceny, spełnienie powyższych kryteriów w proporcji mniejszej niż 25% tych kryteriów wskazuje, że znaczna część pracy nie jest wykonywana w danym państwie członkowskim.

Co powinien zrobić rolnik wyjeżdżający w celach zarobkowych do innego państwa Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Szwajcarii oraz Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Płn.?

Osoba podlegająca ubezpieczeniu społecznemu rolników, która wyjeżdża do innego państwa członkowskiego i rozpoczyna wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej lub podejmuje tam pracę najemną u zagranicznego pracodawcy na podstawie umowy zawartej zgodnie z prawem tego państwa, zobowiązana jest do bieżącego powiadomienia o tym fakcie jednostki KRUS właściwej dla miejsca położenia gospodarstwa rolnego w terminie 14 dni od podjęcia pracy (art. 37 ust 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników). 

• Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego może potwierdzić formularz A1 osobom pozostającym w ubezpieczeniu rolniczym w następujących przypadkach:
• prowadzenia działalności rolniczej w Polsce i w innym państwie członkowskim tj. dwa gospodarstwa rolne - art. 13 ust. 2a rozporządzenia 883/2004,
• prowadzenia działalności rolniczej i pozarolniczej w Polsce oraz działalność pozarolnicza w innym państwie - art. 13 ust. 2a rozporządzenia 883/2004,
• działalność rolnicza w Polsce i działalność pozarolnicza w innym państwie - art. 13 ust. 2a rozporządzenia 883/2004,
• czasowego wyjazdu rolnika do innego państwa, celem wykonania tam specjalistycznej działalności związanej z profilem działalności prowadzonej w Polsce (działalnością rolniczą) - art. 12 ust. 2 rozporządzenia 883/2004,
• Zastosowania wyjątków od przepisów art. 11 do 15 na podstawie art. 16 rozporządzenia 883/2004 w odniesieniu do osób, które pozostaną ubezpieczone w systemie rolniczym (w KRUS).

Każdorazowo KRUS potwierdza polskie ustawodawstwo w powyższych przypadkach po spełnieniu warunków do pozostania w systemie rolniczym.

Informacje w tym zakresie dostępne są również na stronie na stronie ZUS www.zus.pl oraz na stronie Komisji Europejskiej gdzie jest zamieszczony Praktyczny poradnik – ustawodawstwo mające zastosowanie w UE, EOG i Szwajcarii (2013).

Kiedy ustawodawstwo właściwe potwierdza ZUS

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wciąż potwierdza podleganie polskiemu ustawodawstwu wszystkim pracownikom najemnym i osobom prowadzącym działalność pozarolniczą, innym niż rolnicy. 
W odniesieniu do osób prowadzących działalność rolniczą ZUS potwierdza formularz A1 w następujących przypadkach:

1. Kiedy rolnik podejmie pracę podobną do działalności wykonywanej w Polsce lecz w charakterze pracownika najemnego - przy zastosowaniu art. 12 ust. 2 rozporządzenia 883/2004.
2. Kiedy rolnik prowadzący równocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą nie będzie spełniał warunków określonych w polskim prawie wewnętrznym do pozostania w systemie rolniczym - przy zastosowaniu art. 13 ust. 2 rozporządzenia 883/2004.”