91 rzeźb Augusta Zamoyskiego trafiło do Muzeum Narodowego w Warszawie
21.03.2019
91 rzeźb Augusta Zamoyskiego, jednego z najważniejszych polskich rzeźbiarzy XX wieku, trafiło w czwartek 21 marca do Muzeum Narodowego w Warszawie. Negocjowana od kilku lat umowa zakupu rzeźb i praw autorskich do spuścizny artystycznej rzeźbiarza została podpisana 15 stycznia 2019 r. w Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w Paryżu. W uroczystej prezentacji dzieł w Muzeum Narodowym wzięli udział m.in. wicepremier, minister kultury prof. Piotr Gliński, dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie prof. Jerzy Miziołek oraz dyrektor Muzeum Literatury Jarosław Klejnocki.
„Efekt pracy wielu osób - dzięki temu to się udało”
- To jest efekt pracy bardzo wielu osób - urzędników naszego ministerstwa, kustoszy muzealnych z Muzeum Narodowego w Warszawie i Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie. To jest współpraca wszystkich tych instytucji, dzięki temu to się udało – powiedział wicepremier prof. Piotr Gliński.
Minister kultury wspomniał m.in. nieżyjącego wieloletniego pracownika MKiDN Jacka Milera oraz historyka sztuki Andrzeja Wata, którzy byli inicjatorami zakupu rzeźb Zamoyskiego.
Zdaniem ministra kultury "to, co zrobił August Zamoyski, jeden z najwybitniejszych polskich rzeźbiarzy, to jest przecież część polskiej kultury, polskiego dziedzictwa".
- Cieszymy się bardzo, że zapobiegliśmy przede wszystkim rozproszeniu tych dzieł - powiedział.
Prof. Miziołek podkreślił, że jest "dumny i szczęśliwy", że dzieła Zamoyskiego od dziś stanowią "część wielkiego dziedzictwa kulturowego Polski i będą należały do arcydzieł sztuki polskiej prezentowanych w Muzeum Narodowym".
W ocenie dyrektora Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie dr hab. Jarosława Klejnockiego wicepremier Gliński "podjął strategiczną decyzję, żeby ten projekt, który rozpoczął się jeszcze za dawniejszych ministrów, kontyunować".
- Jestem głęboko przekonany, że takimi decyzjami przechodzi się do historii. Za to bardzo dziękuję - mówił, zwracając się do ministra Glińskiego.
Odznaki „Zasłużony dla Kultury Polskiej”
Podczas uroczystości wicepremier, minister kultury Piotr Gliński wyróżnił osoby zasłużone w proces zakupu i sprowadzenia do Polski dorobku rzeźbiarza Augusta Zamoyskiego. Odznaki „Zasłużony dla Kultury Polskiej” otrzymały Ewa Ziembińska i Justyna Kowal.
Ewa Ziembińska - historyk sztuki, kustosz Muzeum Rzeźby im. Xawerego Dunikowskiego, która od 2016 r. współpracowała z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego w działaniach zmierzających do wykupienia i sprowadzenia do Polski dorobku rzeźbiarza Augusta Zamoyskiego, m.in. przygotowała dokumentację rzeźbiarską artysty oraz opis kolekcji pozostawionej we Francji.
Justyna Kowal - historyk, od 18 lat związana z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ostatnich latach szczególnie zaangażowana w działania związane z realizacją i finalizacją dwóch niezwykle istotnych przedsięwzięć ze środków MKiDN – utworzenia i otwarcia dla publiczności przestrzeni muzealnej Witolda Gombrowicza w Vence we Francji oraz zakupu i sprowadzenia z Francji do kraju kolekcji rzeźb Augusta Zamoyskiego.
Pierwsza prezentacja zakupionej kolekcji już w maju
Dyrektor Muzeum Narodowego w Warszawie oraz dyrektor Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie podpisali porozumienie otwierające projekt "Zamoyski".
Zgodnie z porozumieniem zakupiona kolekcja zostanie udostępniona zwiedzającym od 17 maja 2019 roku podczas prezentacji „Zamoyski ocalony” w Muzeum Narodowym w Warszawie. Ekspozycji będzie towarzyszył otwarty dla publiczności pokaz konserwatorski na żywo. Po trzech miesiącach odrestaurowane rzeźby trafią do Muzeum Literatury, gdzie od 17 października publiczność będzie mogła oglądać je na wystawie „August Zamoyski. Myśleć w kamieniu”, poszerzonej o znajdujące się w zbiorach ML bogate archiwum rzeźbiarza i podsumowującej wspólne przedsięwzięcie. Podczas obu uzupełniających się odsłon projektu prezentowane będą rzeźby pochodzące ze wszystkich okresów działalności artystycznej Augusta Zamoyskiego, m.in. tak cenne prace jak Łza. Portret Rity Sacchetto, Ich dwoje, Portret Lusi Aderowej, Głowa Antoniego Słonimskiego czy Portret Louisa Marcoussisa.
O artyście
August Zamoyski pierwsze nauki pobierał w majątku rodzinnym w Jabłoniu, gdzie m.in. u miejscowego kowala i stolarza nauczył się podstaw rzemiosła. Podczas I wojny światowej pracował w Berlinie jako pomocnik kamieniarza. W tym czasie poznał również Ritę Sacchetto, tancerkę, która przekonała go do wyboru drogi artystycznej. W Berlinie i Monachium studiował rysunek i rzeźbę. Zaprzyjaźnił się ze Stanisławem Przybyszewskim, za jego pośrednictwem związał się z kręgiem pisma „Zdrój” i grupą Bunt. Wystawiał wówczas swoje prace w Poznaniu i Berlinie. W 1918 roku zamieszkał w Zakopanem, dołączył do środowiska tamtejszej bohemy. Współtworzył grupę Ekspresjonistów Polskich (Formistów). Wystawiał w wielu miastach Polski – w Krakowie, Warszawie, Lwowie i Poznaniu. Od 1923 roku mieszkał we Francji. W latach 1940–1955 przebywał w Brazylii, gdzie założył i prowadził szkoły rzeźby – przy Akademii Sztuk Pięknych w Rio de Janeiro oraz samodzielną szkołę w São Paulo. Od 1955 roku do śmierci mieszkał i tworzył we Francji. Uznanie krytyki i publiczności zyskał jeszcze przed II wojną światową. Wiele jego rzeźb trafiło do zbiorów publicznych.