Cerkiew w Białym Borze najmłodszym zabytkiem wpisanym do rejestru
05.08.2019
Po czerwcowej decyzji Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwator Zabytków wpisującej do rejestru zabytków kościół pw. Opatrzności Bożej w Warszawie-Wesołej, w którym znajdują się polichromie autorstwa Jerzego Nowosielskiego (wpisane do rejestru zabytków ruchomych w 2004 r.), kolejny obiekt sakralny z dziełami tego wybitnego artysty został objęty ochroną konserwatorską. To cerkiew Greckokatolicka p.w. Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Białym Borze.
Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków decyzją z 25 lipca 2019 r. wpisał do rejestru zabytków pod numerem A-1836, ukończoną w 1997 r. cerkiew Greckokatolicką p.w. Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Białym Borze. Wpis obejmuje grunt pod budynkiem wraz z integralnymi elementami wystroju malarskiego autorstwa prof. Jerzego Nowosielskiego.
- Cerkiew w Białym Borze należy do przykładów późnych realizacji krakowskiego artysty, w których osiągnął szczególny efekt „misteryjny" - aranżacji niewielkich, dyskretnie oświetlonych przestrzeni sakralnych o intensywnej, ciemnej kolorystyce, sprzyjającej skupieniu i kontemplacji – napisano w uzasadnieniu decyzji ZWKZ.
Ww. decyzja Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nie jest jeszcze ostateczna.
- Z ogromną radością i uznaniem przyjęłam informację o wpisaniu cerkwi w Białym Borze do rejestru zabytków. Jako jedna z najbardziej kompletnych realizacji sakralnych prof. Jerzego Nowosielskiego w pełni zasługuje na objęcie ochroną konserwatorską. Niezwykle istotny i znaczący jest dla mnie również fakt coraz częstszego wpisywania do rejestru zabytków obiektów powstałych w IV ćw. XX w. - stwierdziła prof. Magdalena Gawin, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalny Konserwator Zabytków.
Trzy najmłodsze zabytki nieruchome w kraju są właśnie obiektami cerkiewnymi. Poza cerkwią w Białym Borze należą do nich cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego w Grabarce oraz przycerkiewna dzwonnica/kaplica pw. Świętych Równych Apostołom Konstantyna i Heleny w Jałówce.
Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków 22 lipca 2019 r. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie wpisania do rejestru zabytków ikonostasu autorstwa Jerzego Nowosielskiego, znajdującego się w prawosławnej katedrze pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy we Wrocławiu. Ponadto, do WUOZ we Wrocławiu 30 lipca 2019 r. wpłynął wniosek Parafii Grekokatolickiej pw. Podwyższenia Krzyża Świętego o wpisanie do rejestru zabytków kolejnych dzieł tego artysty.