Nowelizacja ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych dostosowuje polskie prawo do dwóch dyrektyw Unii Europejskiej z 2019 r., które dotyczą prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz rozpowszechniania transmisji prowadzonych przez organizacje radiowe i telewizyjne, w tym transmisji online. Teraz  ustawa trafi do podpisu Prezydenta RP, który zdecyduje o jej uchwaleniu.

Zapewniliśmy tantiemy dla twórców i wykonawców

Zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie twórcy i wykonawcy uzyskują nowe, niezbywalne prawo do stosownego wynagrodzenia z tytułu publicznego udostępniania utworu lub artystycznego wykonania w Internecie, czyli w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym (tzw. VOD, muzyka na żądanie). 

Tantiemy z tytułu eksploatacji utworu audiowizualnego będą wypłacane za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania, natomiast z tytułu eksploatacji i wykonań pozostałych utworów - za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania, niezależnych podmiotów zarządzających lub bezpośrednio na rzecz artysty wykonawcy.

Wypracowaliśmy sposoby ustalania wynagrodzenia dla wydawców prasy 

Wspólnie z reprezentantami wydawców prasy oraz Biura Legislacyjnego Senatu RP, przy wsparciu przedstawicieli Ministra Sprawiedliwości oraz Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, opracowaliśmy poprawkę do ustawy uchwalonej przez Sejm w dniu 28 czerwca br. 

Poprawka wprowadza procedurę zapewniającą równowagę stron, tj. wydawców prasy i podmiotów korzystających z ich treści w ramach świadczenia usług drogą elektroniczną w procesie ustalania wynagrodzenia za eksploatację nowego prawa pokrewnego do publikacji prasowych. 

Zgodnie z tymi przepisami organem administracji wyznaczonym do prowadzenia spraw związanych z ustalaniem wynagrodzenia jest Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE). Jeśli w ciągu 3 miesięcy nie dojdzie do ustalenia wynagrodzenia w drodze negocjacji i mediacji, to on będzie rozstrzygał sprawy określając wartość wynagrodzenia lub sposób jego obliczenia w formie orzeczenia administracyjnego. Każda ze stron będzie mogła wnieść do sądu sprzeciw od tego orzeczenia. Sądy będą zobowiązane orzekać w skróconych terminach – 18 miesięcy w pierwszej instancji i 12 miesięcy w drugiej.

Co jeszcze reguluje ustawa?

Ustawa wprowadza także następujące rozwiązania:

• ułatwione udzielanie licencji na korzystanie z utworów i przedmiotów praw pokrewnych w ramach dodatkowych usług online świadczonych przez organizacje radiowe i telewizyjne;
• jednolite zasady licencjonowania na polu eksploatacji reemitowanie, bez względu na stosowaną technologię; 
• nowe zasady odpowiedzialności platform internetowych za treści udostępniane przez ich użytkowników – platformy zostają uznane za podmioty korzystające z zamieszczanych przez ich użytkowników utworów i przedmiotów praw pokrewnych, zatem co do zasady będą zobowiązane uzyskiwać stosowne licencje lub dokonywać weryfikacji udostępnianych treści pod kątem ew. naruszeń praw autorskich; 
• ułatwione korzystanie z dzieł niedostępnych w handlu, znajdujących się na stałe w zbiorach instytucji dziedzictwa kulturowego;
• wprowadzenie nowej postaci dozwolonego użytku – eksploracji tekstów i danych; 
• prawo twórców i wykonawców do otrzymywania regularnych informacji o sposobie eksploatacji ich praw oraz uzyskiwanych z tego tytułu przychodach.

Zapraszamy na Forum Prawa Autorskiego, gdzie będziemy dyskutowali o zagadnieniach związanych regulacją prawa autorskiego

Wszystkie ważne kwestie, które nie zostały ujęte w nowelizacji, znajdą się w agendzie prac Forum Prawa Autorskiego, organizowanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Będzie ono miejscem dialogu dla twórców, artystów wykonawców, wydawców, producentów, zrzeszające ich organizacje oraz inne zainteresowane podmioty. Spotkania Forum będą się odbywać cyklicznie – raz na kwartał. Pierwsze z nich zaplanowane jest na 10 września br.

Forum będzie stałą platformą do dyskusji o zagadnieniach związanych regulacją prawa autorskiego, w tym o kierunkach zmian legislacyjnych, wynikających z implementacji przepisów unijnych i orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE oraz o roboczych propozycjach nowelizacji, wymagających pogłębionej konsultacji i wymiany stanowisk. 

Zaproszenie do udziału w pracach Forum wraz z prośbą o przedstawienie najważniejszych tematów wysłaliśmy do 80 reprezentatywnych organizacji społecznych, których działalność związana jest z prawem autorskim. Przed każdym kolejnym spotkaniem Ministerstwo będzie ogłaszać także otwarty, dodatkowy nabór dla organizacji społecznych, których działalność związana jest z tematyką danego spotkania. W Forum będą brać udział eksperci, a także parlamentarzyści i przedstawiciele organów administracji i instytucji publicznych, innych niż MKiDN.