Generał Anders – „najlepszy dowódca, kochany i podziwiany przez swoich żołnierzy”
18.05.2022
„W czasie bitwy o Monte Cassino oddziały Drugiego Korpusu Polskiego przez 22 dni bez przerwy znajdowały się pod ciężkim ogniem, w najtrudniejszych warunkach bytowania, zaś przez 7 dni toczyły morderczy bój o przełamanie niemieckich pozycji, obficie zraszając włoską ziemię polską krwią. Był to olbrzymi wysiłek woli oraz ogromne żołnierskie poświęcenie, możliwe do osiągnięcia tylko pod najlepszym dowódcą. Takim był właśnie generał Władysław Anders” – powiedział wicepremier prof. Piotr Gliński podczas uroczystości złożenia kwiatów przed popiersiem generała Władysława Andersa na placu jego imienia w miejscowości Cassino. W wydarzeniu, zorganizowanym w związku z przypadającą 18 maja 78. rocznicą bitwy o Monte Cassino, uczestniczyli również: córka generała Anna Maria Anders – ambasador RP we Włoszech, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk oraz burmistrz Cassino Enzo Salera.
Minister kultury i dziedzictwa narodowego podkreślił, że generał Władysław Anders był dowódcą obdarzonym przez swoich żołnierzy bezgranicznym oddaniem i zaufaniem. Wskazał, że tylko z nim byli gotowi zdobyć się na nadludzki wysiłek, jakim było przełamanie niemieckiej obrony w masywie Monte Cassino. „Dlatego jest okrutnym paradoksem historii, że znamienite zwycięstwa generała Władysława Andersa uniemożliwiły mu powrót do ukochanej Ojczyzny i skazały na tułaczy los na obczyźnie” – dodał wicepremier.
Kampania wrześniowa, niesławny areszt sowieckiej bezpieki na Łubiance, budowanie Armii Polskiej w ZSRS, 2 Korpus, dowodzenie Wojskiem Polskim w cieniu Jałty, dramatyczny koniec Polskich Sił Zbrojnych, a potem niełatwa egzystencja na obczyźnie komplikowana przez waśnie politycznej emigracji, wszystko to przypadło w udziale Generałowi, którego życie nie tylko sprzęgło się z głównym nurtem polskiej historii, ale i nadawało jej ton – powiedział podczas uroczystości prof. Piotr Gliński.
Wicepremier przypomniał, że generał Władysław Anders zmarł 12 maja 1970 roku w Londynie, zaś 23 maja spoczął wśród swoich żołnierzy na włoskiej ziemi. W tym roku obchodzimy 130. rocznicę jego urodzin.
Szef resortu kultury przytoczył słowa wypowiedziane przez generała, gdy pełnił on obowiązki Naczelnego Wodza: „Pamiętać musimy, że w wyniku tej wojny zatryumfować ma uczciwość i sprawiedliwość. Uczciwy i sprawiedliwy świat nie może być bez Polski wielkiej, silnej i niepodległej. Zgodnie z honorem, do Polski takiej chcemy jako żołnierze, z bronią w ręku. A jeżeli obcy ludzie, lub bojaźliwi, pytać was będą o co walczycie, odpowiadajcie, że żołnierz bije się o to samo o co poszedł w bój pięć lat temu: aby w naszym Kraju i w świecie nigdy siła nie mogła rządzić nad prawem”.
Niech to przesłanie będzie nam wskazówką i niech będzie upowszechniane jako memento dla wszystkich tych, którzy w obliczu aktualnych wydarzeń milczą i udają, że nie widzą dziejącej się na naszych oczach niesprawiedliwości i przemocy – zaapelował wicepremier Piotr Gliński.
Popiersie generała Władysława Andersa w Cassino
Wykonane z brązu popiersie dowódcy 2 Korpusu Polskiego Władysława Andersa znajduje się na Largo Generale Anders w Cassino przed Muzeum Historiale. Ma metr wysokości, stoi na prawie dwumetrowym granitowym piedestale. Autorem projektu jest mieszkający w USA rzeźbiarz Andrzej Pityński (autor m.in. Pomnika Katyńskiego w Jersey City). Monument w Cassino jest zmodyfikowaną kopią pomnika generała Andersa, który stoi na weterańskim cmentarzu w amerykańskiej Częstochowie (Doylestown, PA). Inna kopia pomnika znajduje się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie.
Rzeźbę odsłonięto 17 maja 2014 r. Ufundowało ją Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce (SWAP). Granitowy cokół pomnika z wyrytą inskrypcją w trzech językach (włoskim, angielskim i polskim) został wykonany we Włoszech przez kamieniarską firmę Arciero Alberto Lavorazione Marmi z Cassino, która w 1970 r. wykonała płytę kamienną, przykrywającą grób gen. Władysława Andersa na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino.
