Jubileusz Anny Polony
21.01.2024
„Z głębokim szacunkiem i podziwem pragnę złożyć Pani – jednej z najwybitniejszych polskich aktorek – serdeczne życzenia z okazji urodzin. (…) Pani dorobek artystyczny na stałe wpisał się w historię polskiego teatru, a Pani talent stał się inspiracją dla kolejnych pokoleń aktorów” – napisał minister kultury i dziedzictwa narodowego Bartłomiej Sienkiewicz w liście gratulacyjnym skierowanym do Anny Polony. Wybitna aktorka teatralna i filmowa, reżyserka oraz pedagog obchodzi dziś jubileusz 85. rocznicy urodzin.
Minister kultury podkreślił, że powiązanie z krakowską sceną, charakterystyczne role, a przede wszystkim niezwykły kunszt aktorski zasłużenie nadały Annie Polony przydomek „Pierwszej Damy Starego Teatru.
Dziękuję Pani za lata poświęcone sztuce, za to, że dzieliła się Pani z nami swoim wyjątkowym talentem, kreując niezapomniane role na scenie. (…) Składam Pani serdeczne życzenia zdrowia, pomyślności, a także nieustającej inspiracji twórczej, tym serdeczniej, że składam je nie tylko jako Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ale jako krakowski widz mogący podziwiać Pani talent” – zakończył Bartłomiej Sienkiewicz.
Anna Polony
Urodziła się 21 stycznia 1939 roku w Krakowie. Jest absolwentką Wydziału Aktorskiego (1960) oraz Wydziału Reżyserii Dramatu (1984) Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Od 1973 r. pracowała jako wykładowca tej uczelni, w latach 1987-1991 - jej prodziekan, zaś w latach 1999-2005 - prorektor.
Zadebiutowała 12 lipca 1959 r. rolą Małej Polikseny w inscenizacji „Wojny trojańskiej nie będzie” J. Giraudoux w reżyserii Jerzego Kaliszewskiego na deskach Starego Teatru. W latach 1960-1964 była aktorką Teatru im. Juliusza Słowackiego, następnie od 1964 do 2002 r. pracowała w Narodowym Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej. Występowała w spektaklach Konrada Swinarskiego, Jerzego Grzegorzewskiego, Jerzego Jarockiego, Andrzeja Wajdy, Macieja Prusa, Krzysztofa Babickiego i Agnieszki Glińskiej.
Najważniejsza w jej karierze okazała się współpraca z Konradem Swinarskim. Wystąpiła w dwunastu realizacjach tego reżysera, a także asystowała przy legendarnej inscenizacji „Dziadów” Adama Mickiewicza (1973). Do jej najważniejszych ról w spektaklach Swinarskiego należy zaliczyć: Orcia w „Nie-Boskiej komedii” Z. Krasińskiego (1965), Katarzynę w „Woyzecku” G. Büchnera (1966), Młodą Bladą w „Żegnaj, Judaszu” I. Iredyńskiego (1971) oraz Muzę w „Wyzwoleniu” S. Wyspiańskiego (1974).
Jest laureatką licznych nagród, m.in. Nagrody im. Aleksandra Zelwerowicza (sezon 1986/1987) za rolę Maman Liedermeyer w spektaklu „Wiosna Narodów w Cichym Zakątku” Adolfa Nowaczyńskiego, Złotej Maski (2002) za rolę Pani Orgonowej w „Damach i huzarach” Aleksandra Fredry, Polskiej Nagrody Filmowej „Orzeł” za rolę w filmie „Rewers” (2009) oraz Nagrody Gustaw (2015) przyznanej przez Związek Artystów Scen Polskich.
Za osiągnięcia i zasługi dla kultury polskiej została uhonorowana m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1987), Krzyż Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2003), Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2011) oraz Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005).
Do czasu przejścia na emeryturę w 2002 r. pozostawała etatową aktorką w zespole artystycznym Starego Teatru. Gościnną współpracę z teatrem zakończyła w styczniu 2014 r., a następnie związała się z Teatrem im. Juliusza Słowackiego.
