Memorandum, które zostało dziś podpisane na Zamku Królewskim w Warszawie, zostanie przekazane do pozostałych trzech sygnatariuszy wniosku, czyli Hiszpanii, Niemiec i Włoch.

Poznaj etapy prac nad wnioskiem o wpis na listę UNESCO

Prace nad międzynarodowym wpisem seryjnym Europejskich Młynów Papierniczych z ery przedindustrialnej rozpoczęły się w maju tego roku wraz z ich wpisem na Listę informacyjną UNESCO. Wspólny wniosek złożyło pięć państw – Polska, jako lider wpisu oraz Czechy, Hiszpania, Niemcy i Włochy. We wniosku zgłoszone zostały najcenniejsze historyczne młyny papiernicze, które wskazują na wiodącą rolę Europy w przemyśle papieru czerpanego od XVI wieku. Są to młyny w:

• Dusznikach-Zdroju (Polska)
• Velkych Losinach (Czechy)
• Capellades (Hiszpania)
• Homburgu (Niemcy)
• Niederzwönitz (Niemcy)
• Pescii (Włochy)

Polska, chcąc zapewnić właściwą współpracę miedzy państwami będącymi stronami wpisu, zainicjowała podpisanie Memorandum of Understanding, czyli porozumienia o współpracy.

Następnym etapem będzie przygotowanie nominacji przez zespół ekspertów. Do września 2025 r. powstanie nominacja wstępna (II etap prac), która zostanie przedłożona komitetowi UNESCO do zaopiniowania. Nominacja właściwa (III etap prac) zostanie przygotowana do 2028 r.

Dlaczego papiernia w Dusznikach-Zdroju jest wyjątkowa?

Pierwsze informacje o istnieniu młyna papierniczego w Dusznikach-Zdroju pochodzą z 1562 r. Budynek w swoich wnętrzach mieścił nie tylko manufakturę papieru, ale był także domem jej właścicieli, którzy posiadali tytuł szlachecki. Unikatowa architektura papierni jest m.in. dlatego porównywana do szlacheckiego dworku.

Po II wojnie światowej w jej wnętrzach odkryto zespół polichromii na drewnie datowanych na XVII i XVIII wiek. Jedno z malowideł przedstawia biblijną scenę kuszenia Józefa przez żonę Putyfara. Do budynku młyna papierniczego przylega drewniana suszarnia wzniesiona ok. 1749 r. oraz reprezentacyjny pawilon wejściowy z XVII wieku, z mostkiem nadwieszonym nad rzeką Bystrzycą Dusznicką.

Poznaj polskie obiekty wpisane na Listę światowego dziedzictwa

Obecnie w toku procedury wpisowej na Listę światowego dziedzictwa, oprócz Europejskich Młynów Papierniczych, jest także Modernistyczne centrum Gdyni – wniosek został oficjalnie przyjęty przez Centrum Światowego Dziedzictwa w styczniu tego roku, a wpis potencjalnie nastąpi w 2025 roku.

Polska może pochwalić się 17 obiektami wpisanymi na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, w tym 15 kulturowymi i 2 przyrodniczymi. Są to: Stare Miasto w Krakowie, Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni, Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady, Puszcza Białowieska, Stare Miasto w Warszawie, Stare Miasto w Zamościu, Średniowieczny zespół miejski Torunia, Zamek krzyżacki w Malborku, Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół architektoniczny i krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy, Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy, Drewniane kościoły południowej Małopolski, Park Mużakowski, Hala Stulecia we Wrocławiu, Drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat, Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku w Tarnowskich Górach oraz system gospodarowania wodami podziemnymi, Krzemionkowski region pradziejowego górnictwa krzemienia pasiastego, Lasy bukowe w Bieszczadzkim Parku Narodowym.