Nie żyje Jacek Trznadel
23.01.2022
W niedzielę w Warszawie zmarł pisarz, poeta, krytyk literacki i publicysta, współzałożyciel Polskiej Fundacji Katyńskiej Jacek Trznadel. Miał 91 lat.
W niedzielę w Warszawie zmarł pisarz, poeta, krytyk literacki i publicysta, współzałożyciel Polskiej Fundacji Katyńskiej, Jacek Trznadel. Miał 91 lat.
Po studiach podjął pracę w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. W 1964 r. uzyskał stopień doktora, w roku 1976 habilitował się, a w 1992 r. uzyskał tytuł profesora. W swojej pracy skupiał się m.in. na twórczości Cypriana Kamila Norwida (Czytanie Norwida. Próby) i Bolesława Leśmiana (Twórczość Leśmiana. Próba przekroju).
Jacek Trznadel od 1956 r. należał do PZPR, z której wystąpił w 1970 r. W 1975 r. podpisał tzw. "List 59" przeciwko zmianom w Konstytucji PRL, zwłaszcza wpisaniu do niej kierowniczej roli PZPR i sojuszu z ZSRS.
Wprowadzenie stanu wojennego zastało go w Paryżu, gdzie od 1978 r. prowadził kolejną turę wykładów polonistycznych na Sorbonie. Tuż przed powrotem na stałe do Polski, w 1983 r., nawiązał współpracę z paryską "Kulturą". To właśnie w Instytucie Literackim w Paryżu w 1986 r. wydał swoją najgłośniejszą książkę: "Hańbę domową". Był to zbiór wywiadów z polskimi pisarzami na temat ich stosunku do stalinizmu (w tym także z aktywnie uczestniczącymi w socrealizmie), opublikowany niebawem także w kraju, w podziemnym wydawnictwie NOWA.
W 1994 r. Jacek Trznadel pracował jako członek komisji opracowującej projekt konstytucji z ramienia "Solidarności", rok później był przewodniczącym komitetu wyborczego Jana Olszewskiego w wyborach prezydenckich.
Sprawą, która przez lata angażowała Jacka Trznadla, było wyjaśnienie zbrodni katyńskiej. W 1990 r. był jednym z inicjatorów założenia Polskiej Fundacji Katyńskiej i Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej, pięć lat później ukazał się zbiór jego szkiców historycznych na ten temat pt. "Powrót rozstrzelanej armii" oraz zbiór opowiadań o tematyce katyńskiej zatytułowany "Z popiołu czy wstaniesz?". W 1997 roku w opracowaniu redakcyjnym prof. Trznadla ukazało się pierwsze polskie wydanie książki Katyń. Zbrodnia bez sądu i kary Józefa Mackiewicza.
W 2002 r. znalazł się w gronie założycieli i jurorów Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza.
W roku 2011 Jacek Trznadel został laureatem ogólnopolskiej Nagrody im. Bolesława Prusa.
W latach 2010-2016 opublikował „Dzieła wszystkie” B. Leśmiana, zwieńczone obszernym „Kalendarium Leśmianowskim”.
W roku 2016 został odznaczony przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotra Glińskiego Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
W 2020 r. Jacek Trznadel został odznaczony przez prezydenta Andrzeja Dudę Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Źródło: PAP, Nowy Napis