W wydarzeniu wzięli udział: Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego, Władysław Teofil Bartoszewski, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych oraz Eppo Bruins, minister edukacji, kultury i nauki Holandii, gospodarz EHRI-ERIC. Obecni byli również reprezentanci Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego, ministrowie, dyplomaci i przedstawiciele krajów Unii Europejskiej oraz wieloletni partnerzy EHRI, wspierający tę międzynarodową inicjatywę.

W gronie zaproszonych gości szczególne miejsce zajęła Krystyna Budnicka, Honorowa Obywatelka Warszawy i ocalała z Holokaustu, która przeżyła gehennę warszawskiego getta. Jej obecność stanowi wymowny symbol – łącznik pomiędzy przeszłością a teraźniejszością, przypomnienie o konieczności zachowania pamięci i ciągłego podejmowania wysiłków na rzecz edukacji o tych tragicznych wydarzeniach.

Historia i przeszłość, nawet te najtrudniejsze, zbyt często są dziś wykorzystywane jako narzędzia sporu. Powinny być dla nas zawsze przedmiotem namysłu, refleksji, stałym elementem polityki pamięci. Pamięć o ofiarach Zagłady i lekcje wyciągnięte z tych tragicznych wydarzeń są niezbędne dla kształtowania solidarnej Europy, która potrafi stawić czoła wyzwaniom teraźniejszości mądrzejsza o swoje trudne doświadczenia. Zawarte porozumienie łączy wieloletnie i wielostronne, międzynarodowe wysiłki na rzecz badania i dokumentowania Holokaustu – mówiła podczas inauguracji Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego.  

Podczas ceremonii przedstawiciele dziesięciu krajów założycielskich, w tym Austrii, Chorwacji, Niemiec, Izraela, Polski, Rumunii, Słowacji, Czech, Wielkiej Brytanii i Holandii, podpisali deklarację, która jest wspólnym zobowiązaniem do wspierania badań nad Holokaustem i ochrony pamięci o ofiarach.

EHRI-ERIC będzie mieć swoją siedzibę w Holandii, w NIOD Institute for War, Holocaust and Genocide Studies w Amsterdamie.

Polskim koordynatorem jest Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie, który wspólnie z Centrum Badań nad Zagładą Żydów przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN oraz Centrum Badań Żydowskich  na Uniwersytecie Łódzkim utworzył krajową strukturę w ramach EHRI-ERIC.

EHRI-ERIC: kluczowa inicjatywa dla zachowania pamięci o Holokauście

EHRI to zainicjowany w 2010 roku projekt finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programów: FP7, programu badań naukowych i innowacji Horizon 2020 oraz Horizon Europe. Funkcję koordynatora wszystkich projektów EHRI pełni NIOD (Instytut Badania Wojny, Zagłady i Ludobójstwa na Królewskiej Holenderskiej Akademii Sztuk i Nauk w Amsterdamie). Najważniejszym narzędziem projektu jest Portal EHRI, który zbiera informacje o źródłach i katalogach archiwalnych zawierających zasoby potrzebne w badaniach nad Zagładą. EHRI organizuje także Program Stypendialny im. Conny Kristel, dający badaczom dostęp do zasobów dwudziestu wiodących archiwów w tej dziedzinie.

Decyzja Komisji Europejskiej z 20 stycznia 2025 roku, nadająca EHRI status ERIC, stanowi kamień milowy w zabezpieczeniu jego przyszłości oraz wspiera misję instytucji, polegającą na zapewnieniu swobodnego dostępu do wiedzy eksperckiej i źródeł dotyczących badań nad Holokaustem z całej Europy i spoza niej. EHRI będzie dzięki niej kontynuować i rozwijać swoje dotychczasowe aktywności, w tym program stypendialny i portal internetowy.

Priorytetowym celem EHRI-ERIC jest wspieranie badań naukowych, które przyczyniają się do głębszego zrozumienia historii Holokaustu i wyciągnięcia z niej lekcji. To dążenie ma nie tylko wartość edukacyjną, ale także moralną – przypomina o potrzebie walki z antysemityzmem i wszelkimi formami dyskryminacji. Organizacja podkreśla, że współczesna Europa powstała z popiołów Auschwitz, a jej przyszłość może być budowana wyłącznie na fundamencie zrozumienia przeszłości.

Działania instytucji obejmują:

• zapewnienie dostępu do materiałów archiwalnych związanych z Holokaustem, przechowywanych w różnych instytucjach w Europie i poza nią, zarówno online, jak i osobiście;
• rozwój i oferowanie szkoleń oraz możliwości nawiązywania kontaktów dla badaczy i innych zainteresowanych osób;
• udostępnianie narzędzi do cyfrowej analizy, interpretacji, wizualizacji i rozpowszechniania archiwów i badań związanych z Holokaustem;
• wspieranie polityki publicznej w takich obszarach jak walka z negowaniem i zniekształcaniem Holokaustu, antysemityzmem, rasizmem i ksenofobią;
• wzmocnienie i rozszerzenie dotychczasowych działań realizowanych w ramach projektów europejskich od 2010 roku;
• długoterminowe zabezpieczenie pracy EHRI oraz rozszerzenie zakresu jej działalności.

Dowiedz sie więcej czym jest EHRI

https://www.ehri-project.eu 

https://research-and-innovation.ec.europa.eu/strategy/strategy-research-and-innovation/our-digital-future/european-research-infrastructures/eric_en

https://www.ehri-project.eu/what-happening-ehri-we-know-it/