Laureaci Dorocznej Nagrody Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu 2021

---

Kategoria TEATR

prof. dr hab. Jarosław Gajewski

Wybitny aktor, pedagog i reżyser, profesor i wieloletni prorektor warszawskiej Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza, realizujący karierę aktorską na scenach stołecznych teatrów oraz w produkcjach filmowych.  Laureat wielu nagród, działacz kultury. Odznaczony Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze  Gloria Artis”.

Ewa Dałkowska

Aktorka teatralna oraz filmowa, znana z charakterystycznych i niebanalnych kreacji, mająca w swym dorobku współpracę z najwybitniejszymi polskimi reżyserami. Współzałożycielka kultowego Teatru Domowego. Laureatka licznych nagród, uhonorowana Złotym i Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. 

---

Kategoria FILM

Arkadiusz Gołębiewski

Operator, scenarzysta, reżyser i producent filmowy. Pomysłodawca i spiritus movens Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci. Producent i autor filmów dokumentalnych ukazujących polską drogę do wolności.

---

Kategoria LITERATURA

Krzysztof Masłoń

Dziennikarz, publicysta, nagradzany za wybitne osiągnięcia krytyk literacki, skupiający się w swych pracach na związkach literatury z polityką oraz historią. Wielokrotnie zasiadał w jury konkursów przyznających szeroko cenione nagrody literackie. Jeden z najbardziej cenionych dziennikarzy zajmujących się kulturą. Odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.  Jest też laureatem nagród Ikara i PIKowego Lauru. Dwukrotnie nominowany do Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza – w 2015 roku za „Puklerz Mohorta: Lektury Kresowe” oraz w 2006 roku za książkę „Żydzi, Sowieci i my”. 

dr Wojciech Stanisławski

Publicysta, historyk, współpracownik i członek zespołu kuratorów Muzeum Historii Polski. Specjalista w dziedzinie historii Związku Radzieckiego, Europy Środkowej oraz Bałkanów Zachodnich. Felietonista miesięcznika internetowego Nowa Konfederacja. Pełnił funkcję redaktora naczelnego  wydawnictw Ośrodka Studiów Wschodnich, Autor artykułów publikowanych m.in. na łamach Aspen Review, Dzieje.pl, Herito, Nowej Europy Wschodniej, Nowych Książek i Teologii Politycznej.

---

Kategoria SZTUKI WIZUALNE

Ludwika Ogorzelec

Wybitna artystka rzeźbiarka, ceniona za swe nowatorskie podejście do rzeźby i przestrzeni, której twórczość podziwiać można na publicznych wystawach i w prywatnych kolekcjach na całym świecie. Autorka monumentalnych konstrukcji o powikłanej strukturze, które zdają się zaprzeczać prawom ciążenia. W mistrzowski sposób stosuje nabytą przez lata wiedzę na temat właściwości wykorzystywanych w swych dziełach materiałów oraz cech otoczenia, w którym powstają prace, nadając im charakterystyczną lekkość i ulotność.

---

Kategoria ARCHITEKTURA

prof. dr hab. Witold Cęckiewicz

Wszechstronny twórca, pedagog, będący niepodważalnym autorytetem dla szerokiego grona współczesnych architektów. Profesor Politechniki Krakowskiej, wieloletni członek Polskiej Akademii Nauk oraz Polskiej Akademii Umiejętności, w latach 1955-1960 pełnił funkcję Głównego Architekta Krakowa. Autor ikonicznych projektów z zakresu architektury, między innymi Hotelu „Cracovia”, krakowskiego Kina Kijów czy Ambasady Polski w New Delhi. Przewodniczył wielu prestiżowym komisjom i kapitułom wysokiej rangi związanym z architekturą i urbanistyką. Uhonorowany licznymi najwyższymi odznaczeniami i nagrodami.

---

Kategoria TANIEC               

Ryszard Kalinowski

Choreograf, tancerz, pedagog, animator życia kulturalnego, dyrektor artystyczny Lubelskiego Teatru Tańca, z którego zespołem niejednokrotnie miał okazję gościć na najważniejszych scenach tanecznych świata. Wielokrotnie doceniany za swój wkład w kulturowy rozwój miasta Lublin oraz za niezwykle bogatą działalność artystyczną.

---

Kategoria TWÓRCZOŚĆ LUDOWA

Edmund Zieliński

Rzeźbiarz w drewnie, twórca obrazów na szkle. Szeroko doceniany za swój niebanalny, indywidualny styl. Niezwykle zaangażowany w działania na rzecz Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Od lat opisuje i dokumentuje działalność i twórczość ludową w regionie kaszubskim.

---

Kategoria EDUKACJA ARTYSTYCZNA

prof. dr hab. Urszula Kryger

Utalentowana śpiewaczka, pianistka, profesor sztuk muzycznych. Absolwentka wydziału wokalno-aktorskiego oraz instrumentalnego w klasie fortepianu Akademii Muzycznej w Łodzi i wybitna pedagog tej uczelni, prowadząca liczne kursy mistrzowskie.  Zdobywczyni wielu wyróżnień oraz nagród w konkursach wokalnych, za swój niebywały talent i umiejętności ceniona zarówno w kraju, jak i za granicą.

prof. dr hab. Bartosz Bryła

Wybitny skrzypek, ceniony pedagog, kierownikiem Katedry Kameralistyki poznańskiej Akademii Muzycznej, profesor klasy skrzypiec na poznańskiej i wrocławskiej Akademii Muzycznej, a także wykładowca mistrzowskich kursów wykonawczych w kraju i za granicą. Laureat konkursów, uczestnik znanych festiwali, posiadający w swoim dorobku artystycznym nagrania płytowe dla prestiżowych firm fonograficznych polskich i zagranicznych. Wieloletni prezes, a obecnie członek zarządu Towarzystwa Muzycznego imienia Henryka Wieniawskiego w Poznaniu.

---

Kategoria KULTURA CYFROWA

Łukasz Trybuś - prezes Stowarzyszenia Sportów Elektronicznych z Katowic

Największa e-sportowa organizacja pozarządowa w Polsce, prowadząca szereg innowacyjnych projektów. Jej celem jest popularyzacja oraz profesjonalizacja sportów elektronicznych w kraju, zapewnienie odpowiednich warunków rozwoju dla młodych zawodników, przy uwzględnieniu potrzeb fizycznych, psychicznych oraz społecznych, a także krzewienie kultury i kształtowanie pozytywnych cech charakteru oraz szeroka edukacja w tym zakresie. Stowarzyszenie organizuje ogólnopolski Kongres Sportów Elektronicznych.

---

Kategoria UPOWSZECHNIANIE KULTURY

prof. dr hab. Irena Poniatowska

Muzykolog, profesor i przez cztery dekady wykładowca w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka i redaktorka kilkuset publikacji i wydawnictw naukowych. Jej zainteresowania naukowe  koncentrują się wokół historii muzyki XVIII i XIX wieku, szczególnie muzyki fortepianowej i pianistyki. Wybitna znawczyni twórczości Fryderyka Chopina, autorka opracowań naukowych, prelegentka, uhonorowana wieloma nagrodami i odznaczeniami, której publikacje i wystąpienia cieszą się międzynarodowym zainteresowaniem. Uhonorowana Złotym i Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

prof. dr hab. Zofia Chechlińska

Muzykolog. Jej kariera akademicka jest związana m.in. z Instytutem Sztuki Polskiej Akademii Nauk oraz Instytutem Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Znakomita ekspertka w zakresie twórczości Fryderyka Chopina i polskiej muzyki romantycznej. Autorka licznych publikacji, prelegentka konferencji i kongresów naukowych w kraju i za granicą. Członkini Związku Kompozytorów Polskich oraz Polskiej Akademii Chopinowskiej. Zasiada także w Radzie Naukowej Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina.

Teresa Chylińska

Muzykolog, uznana badaczka życia i muzyki Karola Szymanowskiego. Autorka biografii

i monografii poświęconych Szymanowskiemu i jego epoce. Wykładała w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Akademii Muzycznej w Krakowie. Opracowała i opublikowała kompletną korespondencję Szymanowskiego, nagrała również cykl audycji tworzących jego radiową biografię. Członkini Związku Kompozytorów Polskich oraz Międzynarodowego Towarzystwa Muzykologicznego. Uhonorowana wieloma nagrodami i odznaczeniami.

---

Kategoria MUZYKA

prof. dr hab. Piotr Paleczny

Wybitny pianista, profesor i pedagog odpowiadający za kształcenie studentów w klasie fortepianu na Uniwersytecie Muzycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Stale koncertuje z najznakomitszymi orkiestrami symfonicznymi na całym świecie. Laureat i juror prestiżowych konkursów. Odznaczony wieloma wysokimi i prestiżowymi odznaczeniami, m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz  Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

prof. dr hab. Konstanty Andrzej Kulka

Światowej sławy wirtuoz skrzypiec, profesor Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie, wykładowca kursów mistrzowskich. Wyróżniany w międzynarodowych konkursach, wielokrotny uczestnik światowych festiwali muzycznych. Juror wielu prestiżowych konkursów skrzypcowych. Laureat wielu wyróżnień, nagród i odznaczeń.

---

Kategoria OCHRONA DZIEDZICTWA KUTLUROWEGO

Wit Wojtowicz

Historyk sztuki i muzealnik. Członek Rady Ochorny Zabytków oraz wielu Rad Muzealnych, m.in. Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Ceniony za swe zaangażowanie w ochronę dóbr kultury. Wieloletni dyrektor Muzeum – Zamku w Łańcucie, konsekwentnie dążący do przywrócenia obiektowi jego przedwojennej świetności.

Jacenty Matysiak

Miłośnik Norwida i kolekcjoner norwidianów, prezes Fundacji Museion Norwid, której głównym celem jest upamiętnianie twórczości i dziedzictwa Cypriana Norwida. Orędownik stworzenia i współzałożyciel pierwszego Muzeum Cypriana Norwida w Dębinkach, gdzie poeta spędził dzieciństwo.

---

Kategoria OCHRONA DZIEDZICTWA KULUROWEGO ZA GRANICĄ

Stowarzyszenie Rodzina Ponarska

Organizacja pozarządowa kultywująca i upowszechniająca pamięć o zbrodni ludobójstwa dokonanej na Żydach i Polakach podczas okupacji niemieckiej w podwileńskich Ponarach w latach 1941- 1944 oraz badająca losy Polaków na Kresach II Rzeczypospolitej w trakcie II wojny światowej. Stowarzyszenie niestrudzenie dąży do ustalenia imion i nazwisk wszystkich ofiar tych wydarzeń oraz do uzyskania zadośćuczynienia dla rodzin zamordowanych.

---

Kategoria DESIGN

Dorota Kabała

Projektantka. Autorka cenionych i nowatorskich w zakresie narzędzi przeznaczonych dla osób z wrodzonymi wadami dłoni, trudniąca się w głównej mierze pracą projektową dla branży sportowej. Prowadzi własne studio We Design For Physical Culture. Wieloletnia wykładowczyni School of Form.

---

Laureat NAGRODY IM. TOMASZ MERTY MIĘDZY LITERATURĄ A HISTORIĄ

Piotr Semka

Ceniony dziennikarz i publicysta, historyk i autor książek dotyczących współczesnej historii Polski. Były działacz wolnościowy i członek opozycji antykomunistycznej, m. in. Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Wieloletni publicysta pisma Solidarność. Absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Obecnie autor publikacji żywotnie traktujących o rodzimej sytuacji politycznej. Członek Rady Muzeum II Wojny Światowej. Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności za zasługi w działalności na rzecz niepodległości.

---

Kategoria MECENAS KULTURY

Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA

Od lat współtworzy polską kulturę. Szczególne uznanie spółce należy się za konsekwentnie udzielane wsparcie dla Teatru Telewizji, którego jest mecenasem. 

---

Kategoria CAŁOKSZTAŁT TWÓRCZOŚCI

Lidia Grychtołówna

Znakomita pianistka oraz pedagog. Swoją przygodę z muzyką rozpoczęła już w najmłodszych latach życia. Jest laureatką międzynarodowych konkursów pianistycznych, między innymi Międzynarodowego Konkursu im. Fryderyka Chopina w Warszawie oraz Międzynarodowego Konkursu im. Roberta Schumanna w Berlinie. Przez wiele lat zasiadała w jury warszawskich konkursów chopinowskich. Swą bogatą wiedzę oraz wielorakie doświadczenia przekazywała niestrudzenie młodym adeptom sztuki podczas piastowania stanowiska profesora fortepianu na Uniwersytecie im. Jana Gutenberga w Moguncji.  Odznaczona Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Jerzy Maksymiuk

Pianista, kompozytor, światowej sławy dyrygent, którego współpraca z Polską Orkiestrą Kameralną położyła podwaliny pod utworzenie orkiestry symfonicznej Sinfonia Varsovia. Współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej, a także wieloletni działacz na rzecz uznawanego i cenionego festiwalu Warszawska Jesień. Odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

---

---

O nagrodzie

Doroczna Nagroda Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu jest przyznawana od 1997 roku zasłużonym postaciom świata kultury za wybitne osiągnięcia w danym roku w reprezentowanej przez nich dziedzinie lub w uznaniu całokształtu ich dorobku zawodowego.

To prestiżowe wyróżnienie pozwala Ministrowi Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu podkreślić najważniejsze nurty i zjawiska pojawiające się w polskiej kulturze poprzez uhonorowanie osób, które je tworzą i reprezentują.

Nagroda jest przyznawana w 17 kategoriach: teatr, film, literatura, sztuki wizualne, architektura, taniec, twórczość ludowa, edukacja artystyczna, kultura cyfrowa, upowszechnianie kultury, muzyka, ochrona dziedzictwa kulturowego w Polsce oraz ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą, design,  całokształt twórczości oraz mecenas kultury. Specjalna kategorię stanowi Nagroda im. Tomasza Merty „Między literaturą a historią” za książkę historyczną.

Retransmisja gali odbędzie się w niedzielę 17 października br. o godzinie 16.00 na antenie TVP Kultura oraz o godz. 22.05 w TVP2