Przepisy dotyczące możliwości wywozu zabytków lub dóbr kultury za granice znajdują się zarówno w ustawodawstwie krajowym, jak i europejskim.

Zabytek to pojęcie występujące w prawie krajowym określające nieruchomość lub rzecz ruchomą, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową. (Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz. U. 2021 poz. 710 t.j., art. 3 pkt 1)

Dobro kultury to pojęcie występujące w prawie europejskim - termin „dobro kultury” odnosi się do obiektów wymienionych w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 116/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie wywozu dóbr kultury. (Dz. Urz. UE L 39 z dnia 10.02.2009 r., Załącznik I.)

Przepisy krajowe mają zastosowanie do wywozu zabytków:

• z Polski do krajów UE,
• z Polski do krajów trzecich (nienależących do Unii Europejskiej) - w zakresie nieuregulowanym przepisami wspólnotowymi, czyli wobec obiektów, które nie spełniają europejskich kryteriów „dobra kultury”, dotyczących rodzaju, wieku i wartości obiektu

Przepisy Unii Europejskiej mają zastosowanie do wywozu dóbr kultury

• z Polski do krajów trzecich (nienależących do Unii Europejskiej).