W obchody Roku Romantyzmu Polskiego włączyło  się ponad 40 instytucji kultury, w tym: 20 muzeów, 8 teatrów, 8 oper i filharmonii oraz ponad 40 szkół artystycznych, które zorganizowały wydarzenia, konkursy dla uczniów przybliżające polski romantyzm.

Program Ministra „Ballady i Romanse”

W 2022 roku z okazji Roku Romantyzmu Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zainicjowało specjalny program pt. „Ballady i romanse”. W ramach programu zrealizowano 152 projekty. Na realizację programu MKiDN przeznaczyło 4,2 mln zł. Projekty realizowane były przez biblioteki, domy kultury, teatry, muzea, filharmonie. Aż 67 projektów realizowały fundacje i stowarzyszenia.

Ze wsparciem programu realizowany był np. Ogólnopolski Konkurs dla aktorów na artystyczną  interpretację „Ballad i Romansów” Adama Mickiewicza (Fundacja VERBA SACRA), czy spektakl taneczno-teatralny pt. „Mickiewicz tańczy. Wileński Romans” (Balet Dworski Cracovia Danza).

Projekty zagraniczne „44 x Mickiewicz”

Z okazji obchodów Roku Romantyzmu Polskiego realizowane były także projekty zagraniczne. Pod hasłem „44 x Mickiewicz” Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z instytucjami partnerskimi zrealizował w sumie 18 projektów. W ich ramach odbyło się 76 wydarzeń, w tym m.in: 49 koncertów, 12 spektakli, 5 wystaw, 2 czytania performatywne, wykłady, warsztaty teatralne, pokaz kulinarny oraz realizowane były także 4 publikacje. W zagraniczne projekty Roku Romantyzm było zaangażowanych 265 polskich artystów. Na realizację projektów międzynarodowych przeznaczono 3,3 mln zł.

Instytut Adama Mickiewicza przygotował instalację „Sol Salutis – mowa liczb” Jakuba Woynarowskiego w 4 europejskich miastach z którymi związany był Adam Mickiewicz - Wilnie, Paryżu, Rzymie i Stambule. Natomiast Narodowy Instytut Muzyki i Tańca w ramach Programu „44 xMickiewicz’’ od maja do listopada 2022 r. zrealizował 5 koncertów w 3 krajach pod wspólnym hasłem „Ballady i romanse”. W programie koncertów znalazły się utwory Marii Szymanowskiej, Michała Kleofasa Ogińskiego, Fryderyka Chopina i Stanisława Moniuszki.

Rok Romantyzmu w instytucjach państwowych

Szereg wydarzeń z okazji Roku Romantyzmu przygotowały instytucje podległe MKiDN oraz prowadzone i współprowadzone przez MKiDN. Rok Romantyzmu uświetniły instytucje z obszaru: literatury, muzyki, teatru, sztuk wizualnych, filmu, a także muzea.  Do świętowania Roku Romantyzmu przyłączyły się szkoły artystyczne. Natomiast media publiczne przygotowały okolicznościowe programy i audycje.

Przykładowe wydarzenia

Instytut Literatury przeprowadził Kongres Literatury Polskiej pt. „Tradycja romantyczna dzisiaj”. Kongres obradował w dniach 25-26 kwietnia 2022 roku w Wierzchosławicach. Odbyły się dwie konferencje: „Mickiewicz i świat” – pod przewodnictwem prof. dr. hab. Bogusława Doparta oraz „Obecność paradygmatu romantycznego po 1945 roku w literaturze polskiej”, której obradom przewodniczył prof. dr hab. Wojciech Ligęza.

Instytut Literatury przygotowuje i upowszechnia wydawnictwa z zakresu literatury romantycznej m.in.: Bogusław Dopart, „Mickiewiczowski pięcioksiąg romantyczny”;  Julian Dybiec, „Nie tylko szablą. Nauka i kultura polska w walce o utrzymanie tożsamości narodowej 1795–1918”; Grażyna Halkiewicz-Sojak, „Nawiązane ogniwo. Studia o poezji Cypriana Norwida i jej kontekstach”.

W listopadzie Państwowy Instytut Wydawniczy zainaugurował nową edycję „Dzieł zebranych” Juliusza Słowackiego wydaniem dwóch pierwszych dwu tomów serii – „Korespondencji”. W dwóch tomach znajdują się dwieście siedemdziesiąt cztery listy poety. Są wśród nich również wcześniej nieznane lub inaczej zaklasyfikowane przez edytorów oraz dwadzieścia sześć listów napisanych przez innych do Słowackiego

Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie wspólnie z Teatrem Klasyki Polskiej zorganizowało widowisko teatralne „Noc listopadowa” Stanisława Wyspiańskiego. Spektaklom towarzyszyło dwudniowe seminarium ukazujące kulisy tworzenia dramatu, które poprowadzili teatrolodzy.

Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza zaprezentowało dwie odsłony wystawy „Słowacki w Libanie” w Warszawie i Ghazir. Wystawa „Słowacki w Libanie” opowiada historię wewnętrznej podróży i przemiany duchowej Juliusza Słowackiego, w tle której powstał poemat „Anhelli”. Wystawie towarzyszyły wydarzenia: pokaz filmu „Anhelli”, spotkania i oprowadzania autorskie oraz wykłady.

Polska Opera Królewska przygotowała prawykonanie opery napisanej na zamówienie POK - „Noc Kruków” Zygmunta Krauze na podstawie „Ballad i romansów” A. Mickiewicza. Premiera odbyła się 2 lipca 2022 r.

Filharmonia Łódzka im. Artura Rubinsteina zaprezentowała koncert symfoniczny „200 lat polskiego romantyzmu”, a Filharmonia Podkarpacka im. Artura Malawskiego w Rzeszowie zaprezentowała koncert kameralny „Ballady i romanse” Polska muzyką malowana”.

Orkiestra Filharmonii Narodowej w Warszawie odbyła tournée w USA z Koncertami Chopinowskimi z laureatem pierwszej nagrody ostatniego Konkursu Chopinowskiego. Orkiestra dała na Florydzie 6 koncertów, między 30 marca a 5 kwietnia.  W programie koncertu znalazły się utwory: uwertura do opery „Paria” Stanisława Moniuszki, koncert fortepianowy e-moll op. 11 Fryderyka Chopina.

Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny zrealizowała w październiku przegląd filmowy na Ninatece „Czego pragniesz duszyczko. Różne oblicza romantyzmu”. FINA udostępniła filmy, spektakle i animacje na podstawie dzieł romantyków lub luźno inspirowanych epoką romantyzmu m.in.: „Lawę. Opowieść o „Dziadach” Tadeusza Konwickiego”, „Kochankę Szamoty” Adama Uryniaka czy krótkometrażową „Świteziankę” w reżyserii sióstr Bui Ngoc.

Instytucje kultury i szkoły artystyczne angażowały się w Narodowe Czytanie „Ballad i Romansów” Adama Mickiewicza.

Zespół Państwowych Ogólnokształcących Szkół Muzycznych I i II st. nr 3 im. G. Bacewicz w Warszawie realizował w maju 2022 r. koncert „Minęło 200 romantycznych lat” na Zamku Królewskim w Warszawie. W programie prezentowane były utwory polskich romantyków: A. Mickiewicza, F. Chopina, I. F.  Dobrzyńskiego, K. Kurpińskiego, S. Moniuszki.

Inne

28 listopada w Londynie odbyła się premiera „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza w angielskim przekładzie Charlesa Kraszewskiego opublikowanych przez brytyjsko-holenderskie wydawnictwo Glagoslav Publications we współpracy z Instytutem Kultury Polskiej w Londynie oraz Instytutem Książki. To pierwszy w historii pełen przekład całości, przy czym zawiera on nie tylko 14 utworów z pierwszego wydania, które ukazało się w Wilnie w 1822 r., ale też cztery dodatkowe z wydania z Lipska z 1852 r.