Jerzy Trela urodził się 14 marca 1942 roku w podkrakowskich Leńczach w rodzinie kolejarzy. Sam również miał być kolejarzem, ale trafił do Liceum Plastycznego w Krakowie. Potem zaczął pracować w Teatrzyku Lalkowym przy nowohuckim Teatrze Ludowym jako scenograf i aktor-lalkarz. Zaproszony do współpracy przez Zofię i Władysława Jaremów pracował w założonym przez nich Teatrze Lalki i Maski "Groteska". Pod wpływem Zofii Jaremowej oraz kolegów z "Groteski" zdał egzamin do krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Jeszcze w czasie studiów związał się z powstającym wówczas Teatrem STU. Zagrał tam rolę samozwańczego radcy Popryszczyna w "Pamiętniku wariata" według Mikołaja Gogola. Przedstawienie to zdobyło pierwszą nagrodę na międzynarodowym festiwalu teatralnym w Erlangen w RFN w 1966 roku. Po studiach, w 1969 roku, zaangażował się do Teatru Rozmaitości (dzisiejszej Bagateli) w Krakowie, gdzie zagrał m.in. role Płatona Kowalewa w adaptacji opowiadania Mikołaja Gogola "Nos" (1969, reż. Jan Łukowski) i Gołubkowa w "Ucieczce" Michaiła Bułhakowa (1969, reż. Halina Gryglaszewska).

Od 1970 roku do stycznia 2014 był związany z Narodowym Starym Teatrem w Krakowie. W przedstawieniach Jerzego Jarockiego, Konrada Swinarskiego, Andrzeja Wajdy, Kazimierza Kutza i Krystiana Lupy grał role od epizodów po bohaterów pierwszego planu, role, które należą do największych osiągnięć polskiego aktorstwa. Najpierw Jerzy Jarocki zobaczył w nim aktora charakterystycznego, o zdolnościach do deformacji. Zagrał więc Czeladnika w "Szewcach" (1971) i przewrotnego Agenta Murdel-Bęskiego w "Matce" (1972).  Czytaj więcejPotem przyszły wielkie role w przedstawieniach Konrada Swinarskiego "Dziadach" (1973) i "Wyzwoleniu" (1974), które zasługują niewątpliwie na miano wybitnych. W "Warszawiance" Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Henryka Tomaszewskiego (1976) przejmująco zagrał Starego Wiarusa. Kontynuował współpracę z Jerzym Jarockim w takich przedstawieniach, jak: "Rewizor" Mikołaja Gogola (1980), "Mord w katedrze" Thomasa S. Eliota (1982) i "Życie snem" Calderona (1983). W "Portrecie" Sławomira Mrożka (1988) stworzył postać Anatola.

W latach 1998-2000 Jerzy Trela występował na scenie Teatru Narodowego. Zagrał w dwóch przedstawieniach Jerzego Grzegorzewskiego według dramatów Stanisława Wyspiańskiego: w "Sędziach" (1999) - piękną rolę starego Żyda, Samuela (powtórnie, gdyż w 1995 roku zagrał tę rolę w Teatrze TV) i Czepca w "Weselu" (2000). W 2002 roku przejmująco wykreował postać Prospera w "Morzu i zwierciadle" na motywach poematu Wystana Hugh Audena, kolejnej inscenizacji Grzegorzewskiego. Miał w swoim dorobku ponad 140 ról w Teatrze TV. Zagrał m.in. Komendanta w głośnym, naturalistycznym obrazie wojny - "Do piachu" Tadeusza Różewicza (1990) oraz Stalina w przedstawieniu pod tym samym tytułem w sztuce Gastona Salvatore.

Spośród wielu ról filmowych Jerzego Treli na szczególne wyróżnienie zasługuje kilkanaście, m.in. Natan - syn karczmarza Samuela w filmowej wersji "Sędziów" według dramatu Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Konrada Swinarskiego z 1974 roku, Radziwiłł Mikołaj Czarny w serialu telewizyjnym "Królowa Bona", Jan w "Aniele w szafie" (1987), Sztygar Grela w "Magnacie" (1986), Pan Bronek w filmie "Trzy kolory. Biały" (1993), Józef w "Autoportrecie z kochanką" (1996), przywódca strajku w Kopalni Wujek w filmie "Śmierć jak kromka chleba" (1994), Podkomorzy w "Panu Tadeuszu" (1999) i Chilon Chilonides w "Quo Vadis" (2000). W ostatnich latach na dużym ekranie zagrał m.in. w Szymona Skibę w "Idzie" Pawła Pawlikowskiego (2013) oraz Leona Wilczura w "Ziarnach prawdy" (2015) i Alberta Kukułkę w "Ciemno, prawie noc" (2019) Borysa Lankosza.

Jerzy Trela był wielokrotnie nagradzany i odznaczany, w 2005 r. otrzymał Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis oraz Nagrodę Ministra Kultury w dziedzinie teatru, a w 2011 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Źródło: Culture.pl