Kultura w  czasach ciągłej zmiany to silny rdzeń do budowania wspólnoty. Daje nam narzędzia do relacjonowania zachodzących zmian i do komunikowania oczekiwań społecznych. Daje narzędzia do opisania świata; do połączenia przeszłości z przyszłością; tradycji z nowoczesnością; klasyki z awangardą; zjawisk masowych i jednostkowych itp. W czasach podziałów i rosnącej polaryzacji pozostaje naszym wspólnym gruntem, na którym wciąż możemy się spotykać w swej różnorodności – mówiła Hanna Wróblewska, ministra kultury i dziedzictwa narodowego. – Prezydencja Polski w Radzie UE to przestrzeń do prezentowania na forum Europy wartości i dziedzictwa Polski. Polski, która swoją historią wielokrotnie dawała wyraz znaczeniu demokracji i sile wspólnotowości. Poprzez realizowane w trakcie Prezydencji wydarzenia artystyczne i wymianę kulturalną chcemy pokazać wspólne europejskie wartości, odnieść się do historii i tożsamości, wychodząc w przyszłość i tworząc pomost,  który łączy obywateli różnych państw członkowskich. Chcemy podkreślić solidarność, odpowiedzialność i konieczność wzajemnego wsparcia między narodami. Także tymi, które jeszcze nie wstąpiły do Unii Europejskiej - dodała.

Komisja Kultury i Edukacji (CULT) Parlamentu Europejskiego odpowiada za wszystkie aspekty związane z obszarem kultury Unii, w tym: dziedzictwo kulturowe, różnorodność kulturową i językową oraz twórczość artystyczną. Zakres jej kompetencji obejmuje też politykę edukacyjną, w tym europejski obszar szkolnictwa wyższego, wspieranie systemu szkół europejskich i uczenie się przez całe życie. Komisja uczestniczy w opracowywaniu polityki w kluczowych dziedzinach, takich jak sektor audiowizualny, informacje i media, młodzież i sport.

Młodzi twórcy – przyszłość kultury Europy

Kluczowym obszarem naszych aktywności jest wsparcie dla artystów i artystek, twórców i twórczyń rozpoczynających swoją karierę zawodową, wchodzących na rynek sztuki. W przyszłości to oni i one będą wyznaczać trendy i mieć wpływ na opinię publiczną, będą kształtować europejską kulturę.

Analiza tematów podejmowanych przez instytucje europejskie w kontekście aktualnych potrzeb i wyzwań sektora kultury pokazuje, że kwestia wspierania młodych artystów i twórców wchodzących na rynek pracy zajmuje wciąż marginalne miejsce w szerokiej debacie publicznej. Zidentyfikowaliśmy listę problemów, które mają wpływ na niekorzystną sytuację młodych na rynku pracy. Oprócz niskiej świadomości społecznej na temat wagi i charakteru pracy związanej z kulturą i sztuką oraz złożoności procesu twórczego, widzimy braki w systemie edukacji artystycznej, która nie wspiera  młodych artystów w nabywaniu praktycznej  wiedzy czy wyrabianiu kompetencji i umiejętności niezbędnych do osiągnięcia sukcesu na rynku pracy. Pamiętajmy, też że wynagrodzenia pracowników sektora kultury i kreatywnego są niższe niż w innych branżach, a formy ich zatrudnienia są niestabilne, co powoduje niekorzystną sytuację finansową, w jakiej się znajdują, spotęgowaną przez słabą ochronę socjalną – wskazała Hanna Wróblewska podczas wystąpienia.

Ministra podkreśliła, że stawiając młode talenty w centrum uwagi pracujemy nad:

• wspieraniem rozpoczynania ich kariery w sektorach kreatywnych

Projekt konkluzji Rady ws. wspierania młodych artystów w rozpoczynaniu kariery przedstawiliśmy na styczniowym posiedzeniu Komitetu ds. Kultury. 3 lata po przyjęciu Konkluzji Rady ws. wzmocnienia wymiany międzykulturowej poprzez mobilność artystów i specjalistów w sektorze kultury i sektorze kreatywnym oraz wielojęzyczność w epoce cyfrowej będziemy chcieli przedyskutować również temat dotyczący mobilności artystów i ich wielojęzyczności. Konkluzje te zostały przyjęte podczas prezydencji francuskiej w 2022 roku. Przygotowaliśmy i udostępniliśmy już państwom członkowskim i Komisji Europejskiej ankietę on-line, na podstawie której określimy, w jaki sposób zostały wdrożone wynikające z konkluzji rekomendacje.

• zmianami i rozwijaniu narzędzi, tj. Programu Kreatywna Europa

Jeszcze przed objęciem prezydencji w Radzie UE Polska dołączyła do inicjatywy listu ministrów kultury krajów członkowskich UE do KE wyrażającego wsparcie dla kontynuacji Programu. W 2025 r. ogłoszone będą nowe Wieloletnie Ramy Finansowe, dlatego rozpoczynamy dyskusję na temat kształtu nowego Programu Kreatywna Europa, który będzie realizowany po 2027 r.

Nowoczesne regulacje dla sektora audiowizualnego

Członkom grupy roboczej Rady UE ds. Audiowizualnych i Mediów przedstawiliśmy projekt konkluzji dotyczący oceny ram prawnych regulujących funkcjonowanie usług medialnych dostarczających treści audiowizualne (dyrektywa AVMS). Komisja Europejska jest zobowiązana do dokonania oceny tej dyrektywy do końca 2026 r., dlatego podejmiemy dyskusję w Radzie UE nad kluczowymi jej aspektami.

W ramach przygotowań do prezydencji, podczas dwustronnych spotkań ze wszystkimi  państwami członkowskimi omawialiśmy zagadnienia objęte Dyrektywą, które Komisja Europejska powinna szczególnie dogłębnie przeanalizować w trakcie oceny tego aktu i przed zaproponowaniem ewentualnych zmian. Celem konkluzji będzie zwrócenie szczególnej uwagi Komisji Europejskiej na tematy istotne dla państw członkowskich – zaznaczyła Hanna Wróblewska.

Projekt konkluzji obejmuje:

• objęcie dyrektywą wszystkich, również nowo powstających, audiowizualnych usług medialnych,
• zagwarantowanie odpowiedniej ochrony małoletnich widzów, 
• wyeksponowanie wiarygodnych treści, mających znaczenie dla ogółu społeczeństwa oraz przeciwdziałanie dezinformacji,
• współpracę państw członkowskich w sytuacjach transgranicznych (m.in. z udziałem dostawców usług spoza UE oraz w środowisku internetowym).

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego pracuje także wspólnie z Komisją nad wypracowaniem rozwiązań prawnych chroniących twórców i twórczynie w dynamicznie zmieniającym się środowisku cyfrowym. Odnosi się także do możliwości wprowadzenia regulacji ułatwiających licencjonowanie dużych zbiorów utworów na potrzeby szkolenia narzędzi sztucznej inteligencji.

Spotkania i konferencje

Podczas polskiej prezydencji zaplanowaliśmy szereg spotkań na wysokim szczeblu, w tym spotkań eksperckich. W dniach 7-8 kwietnia w Warszawie odbędzie się nieformalne spotkanie ministrów kultury. Przedstawimy na nim m.in. wyniki analizy dot. sytuacji młodych artystów na rynku pracy w krajach UE oraz przeprowadzimy dyskusję nt. odbudowy dziedzictwa Ukrainy. Na spotkanie zaprosiliśmy Ministra Kultury i Komunikacji Strategicznej Ukrainy. Natomiast 13 maja w Brukseli będziemy uczestniczyli w formalnym posiedzeniu Rady ds. Edukacji, Młodzieży, Kultury i Sportu  w części dotyczącej kultury i mediów.

W ramach polskiej prezydencji zorganizujemy także dwie konferencje eksperckie:

• Konferencja „Młode artystki i młodzi artyści - wyzwania i rzeczywistość” (9-10.04.2025 r., Zachęta - Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie)

Będziemy dyskutować o szansach i wyzwaniach przed jakimi stoją młode artystki i artyści. W ramach konferencji planujemy 6 paneli tematycznych skupiających się na projektowaniu ścieżki zawodowej artysty, zagadnieniach związanych z kształceniem twórców, przyszłości zawodów twórczych, przedsiębiorczości twórców, ich zdrowia oraz zagadnień związanych z ich wsparciem. Zorganizujemy także wizyty studyjne w instytucjach pracujących z młodymi artystami.

• Konferencja „Wpływ Sztucznej Inteligencji na sektory medialny i kreatywne” (24-25.04.2025 r., Centrum Nauki i Techniki EC1 w Łodzi)

Planujemy 7 paneli tematycznych dotyczących pracy dziennikarzy, walki z dezinformacją, sektorów kreatywnych, egzekwowania praw własności intelektualnej. Poruszymy także wątek edukacji medialnej i kształtowania kompetencji cyfrowych obywateli.

Nie ulega wątpliwości, że program kulturalny polskiej prezydencji oraz działania merytoryczne stawiają w centrum optykę na przyszłość. Mamy świadomość, że wypracowane podczas tej prezydencji relacje, projekty, a także regulacje, to zobowiązanie i możliwości jakie zostawimy po sobie. Tym donioślej stawiamy na promocję młodych artystek i artystów, propagujemy współpracę międzynarodową, podnosimy temat solidarności w sztuce, która – wierzymy – jest też realną solidarnością w działaniu. Ale przede wszystkim zależy nam na wzmocnieniu europejskiego paradygmatu wartości  jakim jest kultura i jej znaczenie w niepewnych czasach. Czasach, w których człowieczeństwo, znaczenie nowych technologii i zasady budowania relacji są redefiniowane – podsumowała Hanna Wróblewska.

Zaplanowane w ramach polskiego programu kulturalnego wydarzenia odbędą się w Polsce i w ponad 20 krajach Unii Europejskiej. Program obejmuje również kraje kandydujące do UE, w tym Ukrainę, Serbię, Gruzję, Macedonię Północną i Mołdawię.

Poznaj zagraniczny program kulturalny polskiej Prezydencji w Radzie UE

Poznaj krajowy program kulturalny polskiej Prezydencji w Radzie UE

Zachęcamy do odwiedzenia oficjalnej strony polskiej prezydencji 2025, a także mediów społecznościowych Polish presidency of the Council of the European Union: Facebook i Instagram, na których znajdziecie program, nasze priorytety oraz najświeższe informacje na ten temat.

ZOBACZ TRANSMISJĘ POSIEDZENIA