Minister kultury i dziedzictwa narodowego podkreślił, że program „Gaude Polonia” obejmuje artystów podejmujących różnorodne zawody związane z kulturą. Wskazał, że tegoroczną edycję zdominował kontekst wojny - nieuzasadnionej agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, a także cały cywilizowany świat.

Jesteśmy razem z Ukrainą od samego początku. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz instytucje kultury podejmują liczne działania pomocowe. Już w tym tygodniu odbędzie się inauguracja międzynarodowej trasy koncertowej Ukrainian Freedom Orchestra, zorganizowanej dzięki współpracy Metropolitan Opera w Nowym Jorku oraz Teatru Wielkiego - Opery Narodowej w Warszawie. Koncerty ukraińskich muzyków mają nieść określone przesłanie – być sprzeciwem wobec straszliwej agresji i popełnianym zbrodniom oraz apelem o to, aby świat zachodni  nie pozostawał obojętny – przekazał prof. Piotr Gliński.

Wicepremier zwrócił uwagę, że to właśnie ludzie związani z kulturą powinni wpływać na elity zachodniego świata. Wskazał, iż program „Gaude Polonia” jest jedną z form współpracy i pomocy nie tylko dla obywateli Ukrainy, ale także Białorusi, którzy w innym kontekście podejmują walkę o swoją niepodległość i suwerenność.

Bardzo się cieszymy, że polskie państwo może realizować ten wspaniały program. W tym roku przyznano 48 stypendiów. Niektóre już się kończą, inne zostaną zrealizowane do końca roku. We wszystkich edycjach „Gaude Polonia” stypendia otrzymali twórcy z aż 14 krajów. To program przyjaźni, z niektórymi stypendystami zrealizowaliśmy w Polsce wiele niezwykle ważnych wydarzeń kulturalnych –mówił minister kultury i dziedzictwa narodowego.

Wymieniając liczne działania Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rzecz pomocy Ukrainie, m.in. działalność Centrum Pomocy dla Kultury na Ukrainie, współpracę w ramach Trójkąta Lubelskiego czy fundusz na rzecz digitalizacji dziedzictwa kulturowego, wicepremier podkreślił, że państwo to broni suwerenności kultury całego cywilizowanego świata.

Musimy być razem, ponieważ kultura w Europie ma bardzo dużo do powiedzenia. Dziękuję stypendystom za ich zaangażowanie i za to, że ich talent służy temu, by przeciwstawiać się złu – podsumował szef MKiDN.

Podczas gali w Łazienkach Królewskich prof. Piotr Gliński - wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego oraz Rafał Wiśniewski - dyrektor Narodowego Centrum Kultury – instytucji zarządzającej programem i odpowiedzialnej za organizację gali, wręczyli dyplomy dla młodych twórców oraz artystów z Ukrainy, Białorusi, Litwy, Estonii i Czech. Gościem honorowym uroczystości był Ambasador Ukrainy w Polsce - Wasyl Zwarycz, który zwrócił uwagę, że jego utalentowani rodacy są przyszłością Ukrainy.

To, że spotykamy się w tak szczególnym momencie, napawa nas z jednej strony smutkiem, a z drugiej optymizmem - ponieważ kultura łączy nasze narody. Jestem pewien, że ci stypendyści będą tworzyli nową przyszłość europejską, nową przyszłość relacji polsko-ukraińskich, ponieważ każdy w swoim sercu zachowa część solidarności polskiej, która jest wyjątkowa szczególnie w czasach wojny – powiedział ambasador Zwarycz.

Dyrektor Narodowego Centrum Kultury Rafał Wiśniewski podkreślił, że stypendium „Gaude Polonia” to program o charakterze elitarnym, który stanowi przepustkę do dalszej kariery artystycznej stypendystów.

„Gaude Polonia 2022”

W dwudziestej pierwszej edycji Programu Stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Gaude Polonia” dyplomy przyznano 48 młodym twórcom i artystom z Ukrainy, Białorusi, Litwy, Estonii i Czech. Ze względu na wojnę toczącą się na Ukrainie realizacja stypendium była możliwa w kilku terminach: 1 luty – 31 lipca, 1 marca – 31 sierpnia, 15 marca – 15 września ,1 kwietnia – 30 września, 1 czerwca – 30 listopada oraz 1 lipca – 31 grudnia.

Tegoroczni stypendyści pochodzą z 5 państw regionu: Ukrainy (26 osób, z tego 21 osób realizujących stypendia), Białorusi (19 osób), Litwy (1 osoba), Estonii (1 osoba) i Czech (1 osoba). Reprezentują sztuki wizualne, muzykę, muzykologię, literaturę/przekład, konserwację dzieł sztuki,  film, fotografię, teatr oraz muzealnictwo. Projekty stypendialne były realizowane w 17 uczelniach i instytucjach kultury w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Lublinie oraz Łodzi pod opieką 40 tutorów – ekspertów z różnych dziedzin kultury i sztuki. Wartość tegorocznego budżetu stypendialnego „Gaude Polonia” wyniosła ponad 2,4 mln zł.

O programie „Gaude Polonia”

Program stypendialny Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Gaude Polonia” powstał w 2003 roku. Jest adresowany do mło­dych (do 40. roku życia, w wyjątkowych wypadkach do 45. roku życia) twór­ców, artystów, tłu­ma­czy i naukowców zajmujących się kulturą z kra­jów Eu­ro­py Środ­ko­wo ­Wschod­niej, służy budowaniu dobrych relacji Polski z jej sąsiadami (w pierwszej kolejności z Ukrainą i Białorusią), promocji kultury polskiej oraz współpracy między środowiskami artystycznymi Polski oraz krajów naszego regionu Europy. 

Z programu „Gaude Polonia” korzystają twórcy posiadający znaczący, udokumentowany dorobek w danej dziedzinie twórczości. Warunkami otrzymania sześciomiesięcznego stypendiów są: interesująca koncepcja projektu stypendialnego oraz przynajmniej komunikatywna znajomość języka polskiego. Pobyt w Polsce umożliwia zagranicznym twórcom poznanie polskiej kultury, realizację własnych projektów oraz doskonalenie warsztatu twórczego w znaczących instytucjach kultury i placówkach naukowych, pod opieką uznanych polskich artystów, twórców czy naukowców. W ramach stypendium „Gaude Polonia” ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego finansowany jest zakup materiałów do pracy twórczej, opieka indywidualnego tutora oraz zakwaterowanie.

We wszystkich dotychczasowych edycjach „Gaude Polonia” przyznano 864 stypendiów dla twórców z 14 państw: Albanii, Armenii, Białorusi, Bułgarii, Gruzji, Kazachstanu, Macedonii, Mołdawii, Rosji, Serbii, Ukrainy, Litwy, Estonii i Czech. W programie wzięli udział wybitni przedstawiciele różnych dziedzin kultury, o wysokiej pozycji zawodowej w swoich krajach. Wśród ukraińskich stypendystów znaleźli się m.in.: literaci Serhij Żadan, Natałka Śniadanko, Tania Malarczuk (wszyscy nominowani do Literackiej Nagrody Europy Środkowo-Wschodniej Angelus w 2020 r.), Marianna Kijowanowska – poetka i tłumaczka, Hanna Ochrimczuk – ekspertka w dziedzinie muzyki tradycyjnej, Mykyta Kadan – artysta sztuk wizualnych.