Zespół Katedralny we Fromborku odzyskał dawny blask
15.06.2023
„Dzięki temu projektowi udało się w wyjątkowy sposób uczcić Rok Mikołaja Kopernika. Zespół Katedralny we Fromborku – jeden z najcenniejszych polskich zabytków wpisany na listę Pomników Historii – jest bowiem nierozerwalnie związany z postacią tego wielkiego Polaka. To miejsce, w którym mieszkał przez prawie czterdzieści lat i gdzie został pochowany” – napisał wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński w liście odczytanym przez szefa Gabinetu Politycznego Kacpra Sakowicza podczas uroczystości z okazji zakończenia projektu rewitalizacji Zespołu Katedralnego we Fromborku.
Minister kultury i dziedzictwa narodowego poinformował, że projekt pn. „Pomnik historii „Frombork – zespół katedralny” – konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zespołu obronnego i katedralnego” został zrealizowany w ramach VIII Osi Priorytetowej „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020. Wskazał, że stanowił on jedną z form uczczenia Roku Mikołaja Kopernika, ustanowionego w 550. rocznicę urodzin największego polskiego astronoma, twórcy heliocentrycznego modelu Układu Słonecznego.
W wyniku przeprowadzonych prac budowlanych i konserwatorskich na terenie Zespołu Katedralnego we Fromborku zabytkowe obiekty odzyskały swój dawny blask – zostały zabezpieczone i znacznie poprawił się stan ich zachowania. Cieszy fakt, że projekt uwzględniał również potrzeby osób niepełnosprawnych poprzez dostosowanie obiektów do ich potrzeb. Dzięki temu każdy będzie mógł odkryć piękno i historię Fromborka – napisał w liście prof. Piotr Gliński.
Szef resortu kultury poinformował, że w ramach projektu stworzona została również nowa przestrzeń wystawiennicza, która wzbogaca ofertę kulturalno-edukacyjną Zespołu Katedralnego. Podkreślił, że zmiany te z pewnością przyczynią się do wzrostu liczby osób odwiedzających te cenne obiekty dziedzictwa narodowego.
Jestem pełen uznania dla Państwa profesjonalizmu, determinacji i oddania, które doprowadziły do sukcesu w realizacji tej niezwykle złożonej i trudnej do przeprowadzenia inwestycji. Życzę Państwu dalszych sukcesów w realizacji celów związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego oraz rozwojem oferty kulturalno-edukacyjnej w zabytkowych obiektach – podsumował wicepremier Gliński.
O projekcie
Projekt pn. „Pomnik historii „Frombork – zespół katedralny” – konserwacja i restauracja XIV-wiecznego zespołu obronnego i katedralnego (wybranych obiektów) wraz z dostosowaniem do potrzeb osób niepełnosprawnych – Etap I prac” został zrealizowany w ramach VIII Osi Priorytetowej „Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury” Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020. Jego wartość wyniosła 22,3 mln zł, w tym dofinansowanie ze środków UE, będących w dyspozycji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – 18,1 mln zł.
Celem projektu była poprawa stanu zachowania zabytkowych obiektów wchodzących w skład pomnika historii – Zespołu Katedralnego we Fromborku – a także stworzenie spójnej oferty kulturalno-edukacyjnej. Przeprowadzone zostały prace budowalne, a konserwacji poddano m.in. elewację katedry, polichromie na ścianach i sklepieniach prezbiterium, kamienny portal zakrystii oraz kamienne posadzki. Turystom udostępnione zostanie poddasze katedry, gdzie najcenniejszym zabytkiem jest więźba nad korpusem katedry, pochodząca z XVI w. Na strychu można będzie podziwiać również zachowany kołowrót do wciągania elementów, ale też duże kadzie – wanny przelewowe z XIX wieku, w których zbierała się deszczówka używana w razie pożaru.
Istotne w projekcie były też prace konserwatorskie w historycznym skarbcu katedralnym. Ich realizacja pozwoliła na udostępnienie zwiedzającym po raz pierwszy pomieszczeń, które zostały przeznaczone na cele wystawiennicze. Skarbiec przed laty skrywał cenne wyposażenie katedry. Na drzwiach do skarbca widoczne są jeszcze ślady z czasów II wojny światowej, kiedy to w 1945 roku żołnierze Armii Czerwonej wyłamali zamek i dostali się do środka, po czym wywieźli do Związku Radzieckiego takie skarby jak m.in. kielichy czy monstrancje. Obiekty powróciły do kraju w 1953 roku, jednak do zespołu katedralnego trafiły dopiero w 1981 roku. W skarbcu zachowały się również pozostałości średniowiecznych dekoracji malarskich i zabytkowe szafy wnękowe, na których widoczne są przedwojenne napisy kredą, informujące o rodzajach i ilościach przechowywanych tu przedmiotów.
W ramach projektu wykonany został także remont istniejącej w katedrze instalacji elektrycznej wraz z montażem nowego oświetlenia eksponującego piękno wnętrza. Z kolei przeprowadzona wymiana instalacji nagłaśniającej przyczyni się do podniesienia jakości koncertów i prezentacji muzycznych wykonywanych na organach fromborskich, które są jednymi z najlepszych w Polsce i w Europie. Zamontowana została również instalacja przeciwpożarowa i antywłamaniowa, których do tej pory nie było w obiekcie.
Oprócz prac w katedrze przebudowano dziedziniec i wjazdy, aby poprawić zabezpieczenie przeciwpożarowe i bezpieczeństwo odwiedzających. W pałacu Ferbera - budynku głównym Muzeum Mikołaja Kopernika – wykonana została winda i podjazdy wewnątrz budynku, dzięki czemu obiekt stał się dostępny dla osób z niepełnosprawnościami.
