„Zabytek Zadbany” to ogólnopolski konkurs, w którym od niemal 50 lat nagradzane są najlepszych prace z zakresu konserwacji, rewitalizacji i adaptacji zabytków, zrealizowane zgodnie z najwyższymi standardami badawczymi i wykonawczymi.

Komisja konkursowa nagrodziła zabytki o charakterze lokalnym i ogólnopolskim, m.in. Willę Maxa Erfurta w Jeleniej Górze, Kasyno Oficerskie w Twierdzy Modlin, Kościół w Lubiechni Małej, czy Muzeum „Dom Szewca” w Pszczewie.

Oceny zgłoszonych do konkursu prac dokonało Jury, w składzie: prof. dr hab. arch. Małgorzata Rozbicka - przewodnicząca Jury, dr hab. szt. Monika Bogdanowska - wiceprzewodnicząca Jury, dr hab. inż. Wojciech Eckert, dr Małgorzata Gwiazdowska, dr Jerzy Ilkosz, dr Maciej Prarat oraz dr hab. Miron Urbaniak. Pełna lista prac nagrodzonych znajduje się poniżej.

Kategoria utrwalenia wartości zabytkowej obiektu

Laureaci:

• Willa Maxa Erfurta w Jeleniej Górze, właściciel: Miasto Jelenia Góra;
• Kasyno Oficerskie w Twierdzy Modlin, właściciel: Miasto Nowy Dwór Mazowiecki.

Wyróżnienia:

• Kamienica Hilarego Majewskiego, właściciel: Miasto Łódź;
• Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów Rzeczypospolitej Polskiej w Szczecinie, właściciel: Kościół Chrześcijan Baptystów w RP.

Kategoria rewaloryzacji przestrzeni kulturowej i krajobrazu

Laureat:

• Zespół Pałacowo-Parkowy w Lewkowie, właściciel: Muzeum w Lewkowie.

Wyróżnienia:

• ruiny Zespołu Pałacowo-Parkowego w Goszczu, właściciel: Gmina Twardogóra;
• ruiny Zamku Lipowiec w Babicach, właściciel: Muzeum Małopolski Zachodniej w Wygiełzowie.

Kategoria adaptacji obiektów zabytkowych

Laureat:

• budynek produkcyjno-magazynowy na terenie dawnej Stoczni Gdańskiej (obecnie Montownia Lofts & Experience), właściciel: Euro Styl Montownia Sp. z o. o.

Wyróżnienia:

• zespół drewnianej zabudowy leśniczówki w Granicy, właściciel: Kampinoski Park Narodowy;
• budynek dawnego starostwa i gotyckich piwnic ratuszowych w Olkuszu, właściciel: Gmina Olkusz,
• historyczne budynki pokoszarowe przy ul. Franciszka Ratajczaka 1 i 3 w Poznaniu, właściciel: Uniwersytet WSB Merito w Poznaniu.

Kategoria architektury i budownictwa drewnianego

Laureat:

• Kościół filialny Podwyższenia Krzyża Świętego w Lubiechni Małej, właściciel: Parafia Rzymskokatolicka Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rzepinie.

Wyróżnienia:

• pawilon Starej Pijalni w Goczałkowicach-Zdroju, właściciel: Uzdrowisko Goczałkowice-Zdrój Sp. z o. o.;
• leśniczówka przy ul. Rydzowej 1 w Warszawie, właściciel: Lasy Miejskie Warszawa;
• Kościół Świętej Anny w Jaktorowie, właściciel: Parafia Rzymskokatolicka Świętej Anny w Jaktorowie.

Kategoria zabytków techniki

Laureat:

• maszynownia i nadszybie szybu Kościuszko, właściciel: Zabytkowa Kopalnia Ignacy w Rybniku.

Kategoria specjalna właściwego użytkowania i stałej opieki nad zabytkiem

Laureaci:

• lamus dworski parteru dawnego dworu wieżowego w Hawłowicach Górnych, właściciel: Marian Wołkowski-Wolski;
• Muzeum „Dom Szewca” w Pszczewie, właściciel: Gminny Ośrodek Kultury w Pszczewie.

---

O konkursie

Corocznie o miano laureatów i wyróżnionych mogą ubiegać się właściciele i zarządcy zabytkowych nieruchomości, którzy wzorowo i konsekwentnie prowadzą działania – badawcze, rewitalizacyjne, konserwatorskie i budowlane.

W 2024 r. wprowadzono do niego m.in. nową kategorię dla prac uwzględniających przystosowanie zabytków dla osób ze szczególnymi potrzebami pn. „Zabytek dostępny”. W tegorocznej edycji nie przyznano w niej jeszcze nagród.

Więcej informacji o konkursie można znaleźć na stronie Narodowego Instytutu Dziedzictwa: https://nid.pl/konkursy/zabytek-zadbany/.