Komenda Wojewódzka
Państwowej Straży Pożarnej
w Opolu

Budowa ochrony przeciwpożarowej na Opolszczyźnie wpisana była w budowę polskiej państwowości na tych terenach, gdzie splatają się różne kultury: polska, śląska, czeska i niemiecka. Opracowanie to ma celu przedstawienie w ujęciu historycznym budowy i rozwoju tego obszaru działalności ratowniczej, którego największą wartością byli i są ludzie go tworzący. Właśnie ci ludzie, opisani w opracowaniu z imienia i nazwiska, jak również rzesze bezimiennych strażaków stanowią żywą historię i chlubę pożarnictwa tej Ziemi. Jest to pierwsza taka próba, stanowi otwarty rozdział i bodziec do jej pogłębiania i rozwijania. Chciałbym podziękować wszystkim, którzy byli zaangażowani w powstanie tego opracowania, które traktuję jako wyraz wdzięczności dla strażaków i pracowników cywilnych tworzących historię pożarnictwa Ziemi Opolskiej, opartą na wierności, humanitaryzmie i patriotyzmie.

Opolski Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej nadbrygadier Karol Stępień.

W obszar województwa opolskiego zostały włączone z obszaru województwa katowickiego powiaty: opolski z miastem Opolem, kluczborski, oleski, strzelecki, kozielski, raciborski z miastem Raciborzem, głubczycki, prudnicki, nyski z miastem Nysą, niemodliński i grodkowski.  Natomiast z województwa wrocławskiego powiaty: brzeski z miastem Brzegiem i namysłowski.  W 1975 r. w wyniku reformy administracyjnej powiat raciborski przyłączono do województwa katowickiego, a powiat oleski do nowo utworzonego województwa częstochowskiego. Od 1999 r. - po likwidacji województwa częstochowskiego – powiat oleski stał się ponownie częścią województwa opolskiego. 

Województwo opolskie jest położone w południowo – zachodnim regionie Polski – graniczy z Republiką Czeską (długość granicy 208 km) oraz czterema województwami: dolnośląskim,
wielkopolskim, łódzkim i śląskim. Obszar regionu obejmuje 9412 km², co stanowi 3% pow. kraju i zamieszkuje go około 1,028 tys. osób, co stanowi około 2,7 % ludności kraju. W województwie opolskim jest 35 miast, w tym 1 na prawach powiatu. Stolicą województwa jest Opole, a większe miasta to przede wszystkim: Kędzierzyn–Koźle, Nysa, Brzeg, Kluczbork, Paczków, Prudnik, Byczyna, Krapkowice, Olesno, Głogówek, Strzelce Opolskie, Namysłów, Głubczyce, Głuchołazy, Grodków.

Opolszczyzna jest położona na trasie ważnych linii komunikacyjnych – drogowych, kolejowych, a także odrzańskiego szlaku wodnego. Główną rzeką województwa jest Odra, pozostałe większe rzeki to: Mała Panew, Nysa Kłodzka, Osobłoga. Największymi jeziorami są sztuczne zbiorniki wodne (retencyjne): Jezioro Nyskie, Otmuchowskie i Turawskie. Najwyższymi wzniesieniami województwa są: najwyższy szczyt Gór Opawskich – Biskupia Kopa (890 m n.p.m) oraz miejsce krwawych walk powstańczych w 1921 r. – Góra Św. Anny (406 m n.p.m.).

Doskonałe warunki klimatyczne i przyrodnicze Opolszczyzny pozwalają rozwijać się turystyce. Ponad 25 % jej powierzchni zajmują lasy, na terenie których utworzono 4 parki krajobrazowe, wiele obszarów chronionego krajobrazu i rezerwatów przyrody. Największe kompleksy leśne stanowią Bory Niemodlińskie, Stobrawskie, lasy Lubliniecki i Raciborski. Przez teren województwa przebiega autostrada A-4, będąca częścią międzynarodowej trasy Berlin – Kijów. Na południowej granicy z Republiką Czeską znajduje się sześć osobowo–towarowych przejść granicznych.

Na Opolszczyźnie występuje zjawisko splatania się różnych kultur: polskiej, śląskiej, czeskiej i niemieckiej. Powyższe sprawiło, że Opolanie nauczyli się żyć w tolerancji i zgodzie. Determinację i silną więź z regionem mieszkańcy Opolszczyzny okazali w 1998 r., gdy ważyły się losy reformy administracyjnej kraju. Opolanom działającym pod hasłem „Brońmy swego Opolskiego” udało się postawić na swoim i osiągnąć zamierzony cel tj. wywalczyć własne województwo.

Rys. 1. Pomnik „Brońmy swego Opolskiego” w Opolu.