Symbole pamięci

Na Cmentarzu Komunalnym Powązki w Warszawie znajduje się kwatera żołnierzy Organizacji Wojskowej – Korpus Bezpieczeństwa , w skład której wchodził Strażacki Ruch Oporu „Skała”.

Kwatera mieści się w sektorze B-28 i przydzielona została przez władze wojskowe w 1956 roku na wniosek byłych oficerów Organizacji Wojskowej – Korpus Bezpieczeństwa.

W 1957 roku rozpoczęto prace związane z nawiezieniem ziemi , wykonaniem betonowych krawężników oraz powierzchni zielonych. Następnie wykonano betonowe podwyższenia, na których zamontowano 10 blaszanych tablic z nazwiskami 254 warszawskich strażaków , żołnierzy poległych w latach 1939-1945. Pomnik Strażacki Ruch Oporu „Skała” z emblematami strażackimi umieszczono na betonowej podstawie z dwoma pilastrami obok tablic z nazwiskami poległych strażaków.

Po dwóch latach metalowe tablice skorodowały, tak że nazwiska nie były czytelne. Wobec tego, wykonano 11 tablic betonowych oraz dodano 118 nazwisk poległych strażaków z jednostek Ochotniczych Straży pożarnych oraz Szkoły Oficerów Pożarnictwa w Warszawie. Prace kamieniarskie i elementy betonowe wykonała firma (za bardzo niska odpłatnością) byłego oficera konspiracyjnego OW-KB Teodora Murana, który w latach 1958-1969 wykuł 372 nazwiska poległych strażaków-żołnierzy.

Prace konserwacyjne pomnika Strażackiego Ruch Oporu „Skała” wykonano w 2014 roku. Tablice z nazwiskami 372 poległych strażaków wyryte na 11 płytach z piaskowca zostały, dzieki wsparciu wojewody mazowieckiego, wymienione na granitowe na początku 2021 roku.

Obecnie, dwa razy w roku, jesienią z okazji uroczystości Wszystkich Świętych i Narodowego Święta Niepodległości oraz wiosną z okazji Dnia Strażaka delegacje strażaków Państwowej Straży Pożarnej i druhów Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP składają wiązanki kwiatów w kwaterze strażackiej upamiętniającej ruch oporu „Skała”, strażaków poległych w czasie II wojny światowej oraz na grobach zasłużonych pożarników, spoczywających w warszawskich nekropoliach – Cmentarzu Wojskowym oraz Cmentarzu Powązkowskim.

Przewodnik po mogiłach zasłużonych strażaków

Zasłużonym pożarnikom poświęcony jest przewodnik po warszawskich nekropoliach cmentarzu wojskowym oraz cmentarzu powązkowskim.

W publikacji znajdują się informacje m. in. na temat pionierów polskiego pożarnictwa takich jak Komendant Warszawskej Straży Ogniowej płk sztabu Urban Majewski, inż. Józef Tuliszkowski, dh Bolesław Chomicz czy wielki patriota oraz bohaterski komendant Warszawskiej Straży Ogniowej kpt. Józef Hłasko. W przewodniku ujętych jest kilkadziesiąt nazwisk związanych z ochroną przeciwpożarową, w tym komendanci główni straży pożarnych, funkcjonariusze Komendy Głównej Straży Pożarnych, Komend Wojewódzkich Straży Pożarnych, Wyższej Oficerskiej Szkoły Pożarniczej oraz Szkoły Głównej Służby Pożarniczej oraz Stołecznej Komendy Straży Pożarnych i Komendy Miejskiej PSP m. st. Warszawy.

Opracowanie: mł. bryg. Karol Kierzkowski – Komenda Wojewódzka PSP w Warszawie.