Polska w Macedonii Północnej

Przyczyną sporadycznych, lokalnych incydentów, stwarzających zagrożenie także dla turystów, są głównie porachunki świata przestępczego. Częściowo dochodzi do nich także na tle etnicznym. Zagrożenie przestępczością pospolitą nie odbiega od przeciętnego poziomu. Najbardziej niebezpieczne pod tym względem są północno-zachodnie tereny kraju. Coraz częściej zdarzają się pospolite kradzieże uliczne i włamania do samochodów - głównie w miejscowościach turystycznych w sezonie letnim. Podróżujący po Macedonii Północnej powinni omijać demonstracje i zgromadzenia publiczne.

Telefony alarmowe: policja 192, straż pożarna 193, pogotowie ratunkowe 194, pomoc drogowa 196.

Macedonia Północna leży w strefie aktywnej sejsmicznie. Informacje i porady jak zachować się w razie trzęsienia ziemi są dostępne na poniższej stronie.

MSZ apeluje o zgłaszanie podróży w systemie Odyseusz‎.

Na jakim dokumencie podróży można przekroczyć granicę?

• paszport - TAK
• paszport tymaczsowy - TAK
• dowód osobisty - TAK

Jaka jest wymagana minimalna ważność dokumentu podróży?

Co najmniej 3 miesiące przed planowaną datą opuszczenia terytorium Macedonii Północnej. Należy bezwzględnie przestrzegać  tej zasady w celu uniknięcia problemów podczas odprawy w Polsce lub kontroli granicznej  na terytorium RMP. Zasady przekraczania granicy i legalnego pobytu leżą w  gestii służb straży granicznej i w takiej sytuacji konsul nie podejmuje interwencji.

Czy trzeba wyrobić wizę?

Obywatele RP nie potrzebują wiz przy pobytach nieprzekraczających 90 dni (w okresie 180 dni) oraz na przejazd tranzytem.

Czy są inne, dodatkowe wymogi dotyczące wjazdu?

Nie.

Brak wymogów wjazdowych związanych z COVID-19

Czy jest wymagana pisemna zgoda rodziców/opiekunów prawnych na podróż dziecka z osobą trzecią? 

Osoby nieletnie, podróżujące bez rodziców, powinny mieć stosowną zgodę opiekunów prawnych na podróżowanie pod opieką osób trzecich. W przypadku, gdy osoba nieletnia podróżuje w towarzystwie jednego z rodziców, wówczas powinien on posiadać pisemną zgodę drugiego rodzica.

Zasady pobytu

Obywatele RP bez wizy mogą przebywać na terytorium Macedonii Północnej 90 dni (w okresie 180 dni). Do pobytu dłuższego niż 90 dni wymagana jest wiza, wydana przez macedońskie przedstawicielstwo dyplomatyczne 
za granicą. Jeżeli pobyt przekracza 24 godziny, należy dopełnić obowiązku meldunkowego. W przypadku noclegów organizowanych we własnym zakresie meldunku dokonuje się w najbliższym (właściwym terytorialnie) posterunku policji (mac. policiska stanica). Teoretycznie obowiązek meldunkowy spoczywa na osobie goszczącej (w przypadku prywatnych wizyt). W innych sytuacjach obowiązek ten ciąży na właścicielu hotelu, pensjonatu, kempingu lub kwatery (w ciągu 12 godzin od przybycia cudzoziemca). Jednak konsekwencje nieposiadania meldunku spadają zwykle na cudzoziemca i są rygorystycznie penalizowane przez macedońskie organy ścigania. Karą jest grzywna w wysokości 100-500 euro wraz z dwuletnim zakazem wjazdu do Macedonii Północnej.

Od turystów z krajów europejskich nie wymaga się obowiązkowych szczepień. Infekcje wirusowe są groźne jesienią i wiosną. W sprawie szczegółowej i aktualnej informacji dotyczącej szczepień należy kontaktować się z wojewódzką stacją sanitarno-epidemiologiczną lub specjalistą ds. medycyny tropikalnej.

Zaleca się picie wyłącznie wody przegotowanej lub butelkowanej. Żywność najlepiej kupować w sprawdzonych miejscach. Poza nieszczęśliwymi wypadkami, z opieki medycznej można korzystać za opłatą. Koszt wizyty lekarskiej to minimum 10 Euro. Wyposażenie szpitali i klinik państwowych odbiega od standardów europejskich. Dostępne są podstawowe usługi medyczne. Dostęp do leczenia specjalistycznego może być utrudniony poza stolicą kraju.

 

W celu przewożenia lekarstw (wwozu lub wywozu) do/z Republiki Macedonii Północnej wymagane jest zezwolenie wydane przez Biuro Leków Republiki Macedonii Północnej. Przewożenie lekarstw bez powyższego zezwolenia jest dozwolone tylko wtedy, gdy leki są przeznaczone do użytku własnego.

 

W przypadku gdy leki są przeznaczone do użytku własnego, podróżny powinien posiadać następujące dokumenty:

• potwierdzenie od lekarza z danymi dotyczącymi leku i pacjenta oraz rodzaju choroby oraz
• podpis lekarza pierwszego kontaktu, potwierdzający, że leki, które podróżny przewozi ze sobą, są przeznaczone do użytku własnego.

 

W przypadku leków zawierających środki odurzające lub substancje psychotropowe, podróżujący powinien posiadać zaświadczenie wydane przez Biuro Leków Ministerstwa Zdrowia Macedonii Północnej. Wnioski o takie zaświadczenie można składać elektronicznie za pośrednictwem systemu EXIM www.exim.gov.mk.

 

Więcej informacji można znaleźć na stronie Царинска Управа - Medicines (customs.gov.mk)

 

Za nieprzestrzeganie przepisów dot. przewożenia lekarstw przewidziane są kary administracyjne.

Bezpośrednie połączenia lotnicze Warszawa-Skopje realizuje PLL LOT. Na terenie Macedonii Północnej znajdują się dwa lotniska międzynarodowe: w Skopje (tel. 00389 2 31 48 333) i w Ochrydzie (tel. 00389 46 33 656). Internetowa informacja o połączeniach lotniczych: www.airports.com.mk.

Nie ma ograniczeń w podróżowaniu po całym terytorium (z wyjątkiem nielicznych miejsc wyłączonych szczególnymi przepisami np. obszary przygraniczne, strefy zmilitaryzowane). Fotografowanie obiektów, które mogą być uznane za mające znaczenie dla bezpieczeństwa może być przyczyną problemów z miejscowymi władzami.

Podróżując w północno-zachodniej części kraju, położonej przy granicy z Kosowem i Albanią, należy zachować ostrożność. Ze względu na zagrożenie minami nie zaleca się podróżowania po nieutwardzonych, mało uczęszczanych drogach lokalnych w tych regionach. Pozostałą część kraju można uznać za bezpieczną. Należy zatrzymywać się w miejscach wyznaczonych, nocować w zarejestrowanych motelach lub kwaterach prywatnych. Ceny w hotelach są przeważnie wyższe dla cudzoziemców. Można znaleźć nocleg również w pensjonatach i na kempingach. Ceny ulegają sezonowym wahaniom. Sieć informacji turystycznej jest słabo rozwinięta. Przed przyjazdem do Macedonii Północnej warto odwiedzić strony internetowe z informacjami turystycznymi: www.exploringmacedonia.com, www.economy.gov.mk, www.idividi.com.mk, www.macedonialovesyou.eu.

Środki publicznego transportu są często w złym stanie technicznym.

Polskie prawo jazdy jest honorowane, jednak w przypadku pobytów przekraczających 3 miesiące, wskazane jest posługiwanie się międzynarodowym prawem jazdy. Jeśli pobyt trwa dłużej niż 6 miesięcy, należy prawo jazdy obowiązkowo wymienić na prawo jazdy Macedonii Północnej (procedura trwa ok. 1 miesiąca). Jeśli podróżujący samochodem nie jest jego właścicielem, powinien mieć stosowne pełnomocnictwo. Brak pełnomocnictwa może skutkować sankcjami (z konfiskatą pojazdu włącznie). Autostrady są płatne. Opłata za przejazd przyjmowana jest w walucie miejscowej lub w euro (w  drugim przypadku jednak bywa relatywnie wyższa). Ceny paliw (benzyna bezołowiowa, olej napędowy, autogaz) nie odbiegają znacząco od polskich. Ogólny stan autostrad i głównych dróg jest dobry, niemniej drogi lokalne są często zaniedbane i słabo oznakowane. Na drogach wiodących przez góry kierowcy mogą natrafić na znajdujące się na drodze kamienie, odłamki skalne, martwe zwierzęta, zgubiony ładunek, pozostawione pojazdy.. W okresie letnim (sezon turystyczny) drogi bywają zatłoczone a na przejściach granicznych mogą pojawiać się kolejki. Dotyczy to szczególnie głównych przejść (Macedonia Północna-Serbia Tabanovce-Presevo i Macedonia Północna-Grecja Bogorodica-Evzoni).

Samochód należy prowadzić ze wzmożoną ostrożnością i starać się przewidywać niestandardowe zachowania współużytkowników drogi. Macedonia Północna plasuje się wśród krajów o najwyższej liczbie ofiar śmiertelnych wypadków drogowych. Wiele samochodów jest w złym stanie technicznym, nierzadko brak im tylnych lub przednich świateł, lusterek wstecznych. Bez świateł i często pod prąd jeżdżą rowerzyści i motocykliści na skuterach. Należy zwracać szczególną uwagę na pieszych, przechodzących przez jezdnię w niedozwolonych miejscach lub zwierzęta (dotyczy to też autostrad). W sezonie zimowym (15 listopada-15 marca) do obowiązkowego wyposażenia należą łańcuchy lub opony zimowe. Pojazdy ciężarowe obowiązkowo powinny być wyposażone w łańcuchy na koła osi napędowej oraz łopatę. Przez cały rok obowiązuje jazda z włączonymi światłami mijania.

Policja rygorystycznie nakłada mandaty za wykroczenia drogowe, również w stosunku do cudzoziemców. Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi kierowcy wynosi: 0,0 (dla kierowców zawodowych) i 0,5 (dla pozostałych kierowców).

Przepisy celne nie odbiegają od norm międzynarodowych. Jednak celnicy Macedonii Północnej drobiazgowo sprawdzają ich przestrzeganie, szczególnie regulacji dotyczących wwozu lub wywozu niektórych dóbr, w tym przedmiotów uznanych za wartościowe lub o znaczeniu historycznym. Surowo karane są próby wwozu, wywozu i posiadanie wszelkiego rodzaju narkotyków i środków halucynogennych. Gdy celem przyjazdu jest pobyt turystyczny lub przejazd tranzytem, można wwozić jedynie towary na potrzeby osobiste. Należy zadeklarować wwóz bądź wywóz kwot wyższych niż 2000 EUR. Przy wywozie pieniędzy, służby celne mogą zażądać udokumentowania ich pochodzenia. Praktycznie nie ma możliwości uzyskania zwrotu podatku VAT za zakupione w Macedonii Północnej towary.

Za próby przemytu, posiadanie wszelkiego rodzaju narkotyków i środków halucynogennych oraz handel nimi grożą surowe kary, a osoby za to skazane nie mogą liczyć na odbywanie wyroku w polskim więzieniu. Obowiązują też rygorystyczne przepisy dotyczące porządku publicznego. Mandat karny za nie posiadanie przy sobie dowodu osobistego lub paszportu wynosi ok. 30 EUR. Spożywanie alkoholu w miejscu publicznym lub naruszanie porządku publicznego są karane. Obowiązuje zakaz sprzedaży alkoholu nieletnim oraz całkowity zakaz sprzedaży alkoholu (w tym piwa) w sklepach w godz. 19:00 do 6:00 (w okresie letnim w godzinach 21:00-6:00), zakaz nie dotyczy sprzedaży alkoholu w lokalach gastronomicznych.

W Macedonii Północnej dominują prawosławie i islam. Nie ma szczególnych norm obyczajowych, z wyjątkiem tych związanych z islamem, zwłaszcza na prowincji. Macedończycy są tradycyjnie gościnni, do Polski i Polaków odnoszą się z dużą życzliwością.

Dewizy można wymieniać w bankach i kantorach, nie ma różnicy w kursie. Niektóre sklepy i hotele przyjmują euro, choć przyjmowanie płatności w obcych walutach jest nielegalne. Generalnie płatności realizuje się gotówką. Można płacić kartą (American Express, VISA, Diners, MasterCard/EuroCard) prawie we wszystkich hotelach, restauracjach, w dużych sklepach, stacjach paliw. Sieć  bankomatów oraz terminali w punktach sprzedaży towarów i usług stale się powiększa. Obowiązuje dokumentowanie sprzedaży towarów i usług paragonami fiskalnymi. W przypadku znaczących zakupów należy domagać się wydania paragonu fiskalnego. Nieposiadanie paragonu fiskalnego może skutkować nałożeniem mandatu karnego przy kontroli dokonanej przez policję finansową lub inspektorów urzędu podatkowego lub celników.

Instytucje publiczne generalnie pracują od poniedziałku do piątku w godzinach 8.30-16.30. Sklepy przeważnie czynne są od poniedziałku do piątku od 8.00 do 20.00, w soboty od 8.00 do 15.00 (w sezonie turystycznym w regionach wypoczynkowych do 23.00). Banki najczęściej czynne są od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00-18.00; w sobotę 8.00-12.00.

Ceny produktów o porównywalnej jakości są podobne lub wyższe niż w Polsce; ceny biletów do muzeów mogą być wyższe dla cudzoziemców.

 

---

Ministerstwo Spraw Zagranicznych dokłada wszelkich starań, aby informacje dla podróżujących publikowane na stronach MSZ były rzetelne, wyczerpujące i aktualne. Jednocześnie podkreślamy, że publikowane przez MSZ treści należy traktować wyłącznie jako rekomendacje, które nie mogą stanowić podstawy do jakichkolwiek roszczeń. Należy pamiętać, że MSZ nie ma prawnych możliwości zakazania wyjazdu do jakiegokolwiek państwa.