Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

To już 15. edycja Europejskiego Kongresu Gospodarczego, który co roku przyciąga do Katowic setki osób z Polski i Europy – przedstawicieli administracji rządowej, samorządów, przedsiębiorców, naukowców, dziennikarzy. Jak zawsze w agendzie wydarzenia znalazły się kluczowe tematy gospodarcze.

Sztuczna inteligencja

Aleksandra Ihnatowicz, ekspertka Krajowego Punktu Kontaktowego (KPK) w NCBR wzięła udział w cieszącej się ogromnym zainteresowaniem sesji „Sztuczna inteligencja”. AI była jednym z przewodnich tematów tegorocznego Kongresu.

– W ramach programu Horyzont Europa sztuczna inteligencja pojawia się w wielu obszarach, jak zdrowie, transport, energetyka. Projekty są wspierane od etapu tworzenia algorytmów, stricte badawczo, aż po komercjalizację. Przykładowo w ramach programu EIC Accelerator startup może zdobyć nawet 15 mln euro na innowacyjny projekt – mówiła Aleksandra Ihnatowicz. – Program Horyzont Europa skupia się w swojej ofercie na najważniejszych zagadnieniach, stąd nacisk m.in. na godną zaufania sztuczną inteligencję.

Więcej o technologiach cyfrowych wspieranych w ramach programu Horyzont Europa można przeczytać na stronie KPK.

W sesji „Sztuczna inteligencja” uczestniczyli również: Marcin Gajdziński (dyrektor generalny IBM na Polskę, Kraje Bałtyckie i Ukrainę), Joanna Jaworek-Korjakowska (dyrektor, Centrum Doskonałości AI, AGH), Jan Kleczkowski (Sales Director, Microsoft), Jarosław Królewski (CEO, Synerise), Rafał Krzyżaniak (Managing Director, Boston Consulting Group), Bartek Pucek (CEO, Pucek.com). Moderacja: Marcin Lis (prorektor, Akademia WSB).

Technologie dla energetyki

Powszechnie dostępne i relatywnie tanie rozwiązania dla energetyki odnawialnej, magazynowanie energii, zielony wodór i wydajne źródła odnawialne, zielone technologie wspierające efektywność energetyczną – to tylko niektóre zagadnienia podejmowane podczas debaty „Technologie dla energetyki”.

– Innowacje europejskie wspierają technologie, aby osiągać kluczowe wspólne cele. Jakie to będą dokładnie rozwiązania, zależy od lokalnych możliwości i potrzeb. Kluczem jest natomiast to, w jakim celu coś robimy – przypomniała podczas dyskusji dr Maria Śmietanka, zastępca dyrektora Działu Krajowego Punktu Kontaktowego w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju. – Unia Europejska realizuje tzw. twin transition – czyli dąży równolegle do zielonej i cyfrowej Europy. Dlatego w Horyzoncie Europa nacisk stawiany jest m.in. na OZE, bezpieczeństwo dostaw oraz edukację społeczeństwa – dodała dr Śmietanka.

Ekspertka NCBR podkreśliła również, że polskie instytuty już uczestniczą w europejskich programach. Ogromny budżet programu Horyzont Europa, bo aż 95 mld euro, ma jeszcze bardziej ułatwić współpracę międzynarodową. Dla polskich innowatorów to szansa na realne uczestnictwo w najlepszych projektach i stanie się częścią europejskiej rywalizacji technologicznej i naukowej.

Więcej o tym, jak program Horyzont Europa wspiera klimat, energię i transport, można przeczytać na stronie KPK.

Poza przedstawicielką NCBR, do debaty dołączyli: Barbara Adamska (prezes, Polskie Stowarzyszenie Magazynowania Energii), Jacek Borek (dyrektor, Accenture Technology Polska), Tomasz Klekowski (THINKTANK), Paweł Orlof (prezes, Veolia Energia Warszawa), Paweł Poneta (dyrektor ds. badań i innowacji, TAURON Polska Energia). Moderacja: Robert Tomaszewski (szef działu energetycznego, Polityka Insight).

Technologie przyszłości

W sesji „Technologie przyszłości – przegląd i przybliżenie” NCBR reprezentował Kamil Grotnik, kierownik Sekcji programów i konkursów krajowych. W debacie uczestniczyli także: Piotr Beńke (dyrektor ds. technologii, IBM na Polskę, Kraje Bałtyckie i Ukrainę), Wojciech Cellary (Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu), Paweł Kasprowski (Politechnika Śląska), Jowita Michalska (Digital University), Jan Szajda (CEO, IDENTT). Moderacja: Paweł Szygulski (wnp.pl).

– Nowe technologie powinny być tworzone w służbie człowiekowi. Od kilku lat jednym z kluczowych obszarów w agendzie NCBR jest sztuczna inteligencja, a projekty B+R wspieramy w ramach programu Infostrateg. Stawiamy przy tym na konkretne zastosowania technologii w praktyce, np. inteligentne rolnictwo, analiza zdjęć satelitarnych, przetwarzanie mowy dla lekarzy – mówił Kamil Grotnik, ekspert NCBR. – Centrum powołało również spółkę IDEAS, aby wspierać potencjał naukowy Polski w AI – dodał.

Do 2 czerwca br., do godz. 16:00, trwa nabór wniosków w V konkursie w programie INFOSTRATEG (na projekty zamawiane).

Do 9 czerwca br., do godz. 16:00, trwa nabór wniosków w VI konkursie w programie INFOSTRATEG (na projekty tematyczne).

Biogaz

Kolejną bardzo popularną sesją była ta traktująca o polskim potencjale produkcji biogazu. Eksperci zaproszeni do dyskusji w tym temacie to: ze strony NCBR dr Ewa Krasuska, doradca strategiczny w przedsięwzięciu „Innowacyjna biogazownia” a także Aleksander Balcer (prezes Biogaz-System), Rafał Bonter (prezes Xylem Water Solutions), prof. Jacek Dach (kierownik, Pracownia Ekotechnologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu), Marek Jedziniak (Uniserv), Janusz Kowalski (Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi), Artur Michalski (zastępca prezesa, NFOŚiGW), Marek Pituła (prezes, Polskie Stowarzyszenie Biometanu), Aleksander Sobolewski (dyrektor, Instytut Technologii Paliw i Energii). Moderacja: Maciej Kosiński (Magazyn Biomasa).

– Cieszę się, że „Innowacyjna biogazownia” jest coraz lepiej zauważana przez branżę, ze względu na instalację demonstracyjną, w pełnej skali. Będzie to prawdopodobnie pierwsza biometanownia, która powstanie w Polsce. „Innowacyjna biogazownia” jest zamówieniem przedkomercyjnym. Jest to nowa formuła finansowania innowacji, które mają wspierać konkurencyjność polskiej gospodarki. Jako instytucji publicznej dysponującej środkami europejskimi i krajowymi ta formuła pozwala nam na stymulowanie rozwoju technologii szczególnie istotnych dla społeczeństwa i gospodarki – powiedziała dr Ewa Krasuska. – Zespół NCBR bardzo dobrze rozumie rolę biogazu i biometanu w transformacji energetycznej Polski. To jest paliwo, bez którego ten proces nie ma szansy powodzenia. Innowacyjna biogazownia została uruchomiona w 2021 roku, ale wcześniej przeprowadziliśmy konsultacje z rynkiem. Zdiagnozowaliśmy stan technologii, kluczowe bariery, jak akceptacja społeczna. W ten sposób określiliśmy wymagania dla naszego przedsięwzięcia: technologia bezodorowa, co zapewnia akceptację społeczną, pracująca na substratach o charakterze odpadowym, uniwersalna w zakresie wsadu do instalacji, stabilna, samowystarczalna energetycznie – tłumaczyła ekspertka NCBR.

Na temat „Innowacyjnej biogazowni” wypowiadali się również przedstawiciele partnerów – prof. Jacek Dach z Uniwersytetu Przyrodniczego z Poznania oraz Marek Jedziniak z Uniserv, którzy akcentowali przemyślaną, dostosowaną do rynku, innowacyjną formułę przedsięwzięcia oraz partnerską współpracę z NCBR.

Więcej o przedsięwzięciu Innowacyjna biogazownia, realizowanym dzięki środkom z Funduszy Europejskich/ Program Inteligentny Rozwój, można przeczytać na stronie NCBR.

Trwają również konsultacje rynkowe w zakresie opracowania nowoczesnych technologii dla sektora biogazu i biometanu. Szczegóły.

Zielone budownictwo

Podczas sesji „Zielone technologie w budownictwie” ekspert NCBR Piotr Kopacz zaprezentował inne przedsięwzięcie badawcze NCBR wpisujące się w strategię Europejskiego Zielonego Ładu, również realizowane w formule zamówień przedkomercyjnych – „Budownictwo efektywne energetycznie i procesowo”. Przedmiotem przedsięwzięcia jest opracowanie innowacyjnych technologii 2D (prefabrykowanej) i 3D (modułowej) w konstrukcji budynku jednorodzinnego i wielorodzinnego o możliwie najlepszym, optymalnie zerowym lub pozytywnym bilansie rocznym zużycia energii, przy zastosowaniu instalacji wspomagających. Budynki będą wykonane w dużym stopniu z surowców wtórnych, przy dążeniu do maksymalnego zredukowania emisji CO₂ podczas wytwarzania materiałów budowlanych. Realizacja projektu obniży ślad węglowy w trakcie całego cyklu życia budynku. Rozwój efektywnych energetycznie technologii, modułowej i prefabrykowanej, pozwoli na ograniczenie kosztów budowy i eksploatacji oraz szybsze oddawanie budynków do użytkowania.

– NCBR identyfikuje, komu dany projekt ma służyć i jakie są potrzeby. Warto wskazać, że do 2050 roku ludność Polski zmniejszy się o kilka milionów, a ponad 40% społeczeństwa stanowić będą osoby w wieku powyżej 60 roku życia. Po drugie, pamiętamy o bardzo dużych kosztach energii. Dlatego potrzebna jest diametralna zmiana myślenia o budownictwie. Sektor budownictwa powinien dążyć do oszczędzania energii, zasobów naturalnych oraz zrównoważonej konsumpcji, ustandaryzowania i efektywnych procesów produkcyjnych oraz dostosowania się do zmian demograficznych – mówił Piotr Kopacz.

Obiekty, które powstaną w ramach przedsięwzięcia NCBR, będą dostosowane do potrzeb przyszłych mieszkańców, a więc rodzin lub seniorów. Ich atrakcyjność podniosą bardzo niskie koszty eksploatacji i minimalne zużycie energii. Ekspert poinformował, że ogrzewanie i prąd pochodzić będą z odnawialnych źródeł energii.

Więcej o przedsięwzięciu „Budownictwo efektywne energetycznie i procesowo” realizowanym dzięki środkom Funduszy Europejskich/ Program Inteligentny Rozwój na stronie NCBR.

Warsztaty „Fundusze Europejskie – nowa odsłona”

Aktywności NCBR podczas Kongresu zamykały warsztaty dedykowane przedsiębiorcom i naukowcom, a poświęcone cieszącemu się obecnie ogromnym zainteresowaniem Programowi Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG).

Ekspertka NCBR Maria Nalewajko opowiedziała, jakie są cele programu FENG, budżet oraz do kogo skierowana jest oferta, a także jakimi instrumentami dysponuje NCBR. Uczestnicy mogli się dowiedzieć, co odróżnia FENG od poprzedniego programu operacyjnego (POIR) oraz na czym polega nowatorska formuła wsparcia, a zwłaszcza zaproponowane innowatorom wsparcie modułowe. Sporo miejsca ekspertka poświęciła również na przybliżenie zasad ubiegania się o dofinansowanie w trwającym już programie Ścieżka SMART.

Duże przedsiębiorstwa samodzielnie mogą już aplikować w pierwszym naborze Ścieżki SMART trwającym do 9 maja br., do godz. 16:00, lub w kolejnym, w którym wnioski będą przyjmowane od 10 maja br.

Nagrania wszystkich sesji z udziałem ekspertów NCBR dostępne są na stronie organizatora Europejskiego Kongresu Gospodarczego.