Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Spotkanie prowadziła Ewa Kocińska-Lange, Dyrektor Biura NCBR w Brukseli, a jej gościem była Michela Magas, pochodząca ze Szwecji członkini okrągłego stołu wysokiego szczebla NEB, działającego przy Komisji Europejskiej.

Michela Magas jest katalizatorką innowacji, łączącą światy nauki i sztuki, projektowania i technologii oraz badań akademickich i przemysłu, z ponad 25-letnim doświadczeniem w zakresie innowacji. Jest doradczynią ds. innowacji Komisji Europejskiej i G7 oraz twórczynią koncepcji Industry Commons. W 2017 r. otrzymała nagrodę European Woman Innovator of the Year, a w 2016 r. – nagrodę Innovation Luminary Award for Creative Innovation. W 2019 r. Leonardo, Międzynarodowe Towarzystwo Sztuki, Nauki i Technologii MIT, uznało ją za wybitną recenzentkę.

Nowy Europejski Bauhaus to nowatorska inicjatywa realizowana przez struktury Unii Europejskiej, jednakże mająca ambicje sięgać daleko poza środowisko decydentów politycznych – poza tym, że NEB, podobnie jak jego pierwowzór sprzed stu lat, jest przedsięwzięciem interdyscyplinarnym, jego intencją jest również zaangażowanie społeczne. Ten wątek przewija się także w wielu innych projektach i inicjatywach podejmowanych przez Komisję Europejską.

NEB to przełomowy sposób rozumienia i włączania się w zagadnienia społeczne – hasła „Piękno, zrównoważoność, wspólnota” (ang. „Beautiful, sustainable, together”) pokazują kierunki myślenia i działania w jego obrębie. Magas wskazywała m.in., że przejście z przemysłu 4.0 (pod hasłem automatyzacji) do przemysłu 5.0 (stawiającego na humanocentryzm oraz odpowiednią relację między ludźmi i maszynami) jest niewystarczające, a NEB z rozmachem przyjmuje jeszcze szerszą perspektywę: zamiast humanocentrycznie należy patrzeć holistycznie („more than human”), tzn. z uwzględnieniem całego ekosystemu, czyli przede wszystkim aspektów środowiskowych czy klimatycznych. W tym punkcie NEB bezpośrednio wpisuje się w inną inicjatywę unijną, czyli Europejski Zielony Ład. Patronuje temu radykalnie inkluzywna polityka społeczna: nie wystarczy włączenie określonych klas czy grup społecznych, bo już sam podział na kategorie jest w pewnym sensie wykluczający – wg NEB należy patrzeć, gdzie i jak można się spotkać, należy szukać zbieżności i wspólnych pól zaangażowania. W podobnym duchu NEB aspiruje do przekroczenia europocentryzmu, zapraszając do współpracy np. partnerów z Indii.

Michela Magas wspomniała także o potrzebie zredefiniowania pewnych utartych pojęć i terminów – takich jak np. pojęcie estetyki, w dużej mierze ograniczające się do mody lub obiektów w muzeach i galeriach sztuki. Magas ponownie postulowała uwzględnienie moralnych kwestii obchodzenia się ze środowiskiem naturalnym, wykorzystywania surowców naturalnych, a także wielości wizji uczestników. W ten sposób estetyka miałaby nabrać również wymiaru etycznego. NEB w ogóle jawi się jako polityka o silnym ładunku aksjologicznym i emocjonalnym – poczucie misji, inspiracja i nadzieja to wątki silnie artykułowane przez jego autorów i ambasadorów. Jednocześnie motorem jego technologicznej strony pozostają badania i innowacje, chociaż bez odpowiednich zmian w sferach postrzegania społecznego, ich potencjał nie będzie do końca wykorzystany.

Spotkanie zgromadziło międzynarodową publiczność w liczbie prawie 70 osób, przede wszystkim z administracji i z sektora naukowego.