Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Event został zorganizowany w ramach inicjatywy Brussels Talks – formuły jednogodzinnych spotkań z wybitnymi przedstawicielami instytucji europejskich z Brukseli. Moderatorami wydarzenia była Ewa Kocińska-Lange, Dyrektor Biura NCBR w Brukseli oraz Tomasz Włostowski, CBAM Task Force – Business & Science Poland.

Na początku spotkania została podkreślona przez Prof. Krasnodębskiego niezwykle ważna rola Komisji ITRE w Parlamencie Europejskim ze względu na szeroki wachlarz tematów, nad którymi pracuje. Jest wśród nich nie tylko obszar badań naukowych i innowacji, ale również polityka energetyczna. W ostatnim czasie duże zainteresowanie budzi FitFor55, największy pakiet legislacyjny dotyczący klimatu i energii, który Komisja Europejska przygotowywała przez ostatnie 2 lata i który zdominuje prace Parlamentu Europejskiego w 2022 r. Prof. Zdzisław Krasnodębski podkreślił znaczenie celu politycznego pakietu, jakim jest ograniczenie emisji o co najmniej 55 proc. do 2030 r. i dążenie do osiągnięcia celu neutralności klimatycznej dla Europy do 2050 r. Jego zdaniem, kluczowe jest znalezienie racjonalnego sposobu osiągnięcia tych celów.

Profesor wyjaśnił, że polityka klimatyczna ma wpływ na wiele innych polityk i zmiany klimatu wymagają zmian w praktycznie wszystkich dziedzinach życia. Planowana przez Unię Europejską transformacja klimatyczna jest bardzo kosztowna i oznacza ogromną zmianę w ekonomii i polityce Europy. Jako socjolog, Profesor Krasnodębski podkreślił znaczenie tego pakietu pod względem społecznym – dominację polityki nad ekonomią – jako ogromną zmianę podejścia do tego z lat 90-tych. Konsekwencje społeczne dla tych zmian będą widoczne dopiero za kilka lat.

Dyrektor Ewa Kocińska-Lange zapytała o rolę programu Horyzont Europa oraz obszaru badań i innowacji w pracach Parlamentu Europejskiego. Prof. Krasnodębski powiedział, że Parlament Europejski zawsze podkreślał ważność Horyzontu Europa i innowacji oraz funduszy na wzmocnienie potencjału naukowego Europy. Jego zdaniem, rola nauki w kształtowaniu Europy jest kluczowa i nowe technologie są niezbędne, co okazało się szczególnie wyraźne w obliczu kryzysu epidemicznego. Parlament Europejski jest przeciwko planowi zmniejszenia budżetu Horyzontu Europa na 2022 r. i widać coraz większą rolę Parlamentu Europejskiego w negocjacjach z Komisją Europejską w tym obszarze. ITRE jest blisko społeczności naukowej i jest wiele dossier oraz inicjatyw, które wspiera. Fundusze na innowacje i tworzenie polityki w tym obszarze są ważne, ale jak powiedział Profesor, należy również myśleć o dążeniu do reformowania uniwersytetów – wspierania karier młodych i nieznanych naukowców oraz ich mobilności – co jest zgodne z założeniami ERA.

Podczas spotkania został poruszony również temat pracy instytucji mających siedzibę w Brukseli i ich możliwości monitorowania działań z samego centrum politycznego Europy: dowiadywania się z wyprzedzeniem o planach UE, angażowania się na wczesnym etapie prac w działania w różnych obszarach czy wyjaśniania instytucjom unijnym, takim jak Komisja Europejska, konsekwencji planowanych legislacji np. z punktu widzenia przemysłu. Tomasz Włostowski zaznaczył, że cokolwiek dzieje się w przemyśle czy biznesie, ma potem swoje odzwierciedlenie i wpływa na całe społeczeństwo. Profesor Krasnodębski dodał przykładowo, że Green Deal, czyli tzw. Zielony Ład, poniesie za sobą ogromne koszty finansowe – są w nim oczywiście wskazane konkretne polityczne cele, takie jak redukcja emisji, jednak konsekwencje ekonomiczne, handlowe czy społeczne są jeszcze nieznane i niezwykle ważny jest dialog pomiędzy wieloma stronami co do przyszłości klimatycznej Europy. Cele klimatyczne Unii Europejskiej są bardzo ambitne i zauważalna jest duża presja polityczna, ale jak powiedział Profesor Zdzisław Krasnodębski, być może jest to jedyny sposób, aby Europa poszła naprzód.