Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Na oczach publiczności – w zdecydowanej większości śledzącej wydarzenie on-line – już 16 października br. energia wiatru zmierzy się z mocą wiedzy i wyobraźni. Tak poznamy zwycięzcę pierwszego w historii „Wielkiego Wyzwania: Energia”.

Inicjatywa ta korzysta z doświadczeń konkursów typu Grand Challenge, zapoczątkowanych w 2004 roku przez amerykańską agencję DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency – Agencja Zaawansowanych Projektów Badawczych w Obszarze Obronności). W USA wyzwanie związane z opracowaniem systemów autonomicznych do samochodów zaowocowało nie tylko rozwojem nowatorskich i z powodzeniem wdrażanych technologii, ale także zintegrowało środowisko innowatorów. Wielu uczestników amerykańskiego wyzwania założyło własne przedsiębiorstwa, inni zostali zatrudnieni przez czołowe koncerny. Jednak droga do sukcesu nie była prosta, zawody udało się dokończyć dopiero za drugim razem: pierwsze zawody autonomicznych pojazdów nie zostały rozstrzygnięte. Odbyły się one w marcu 2004 roku na pustyni. Pojazdy wystartowały z miejscowości  Barstow w Kalifornii. Wyścig miał się zakończyć w osadzie Primm w stanie Nevada, ale żaden ze startujących pojazdów nie pokonał ponad 227-kiliometrowej trasy. Najlepszy zespół Red Team przejechał tylko 11,78 km.

Mając świadomość tego ryzyka, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju dwa lata temu postanowiło dać szansę pasjonatom mikroinstalacji wiatrowych, stawiając na bardzo oryginalny, budzący zainteresowanie społeczne, a przy tym stymulujący kreatywność i rynek sposób przeprowadzenia zawodów technologicznych w atrakcyjnej, otwartej formule. W odróżnieniu od innych konkursów Centrum, nad prototypami przydomowych elektrowni wiatrowych pracowały osoby fizyczne, w tym studenci, hobbyści czy „garażowi” wynalazcy.

Obecnie w grze pozostało kilkadziesiąt zespołów. Piątkowe półfinały na PGE Narodowym wyłonią 10 prototypów, które dzień później, w trakcie Wielkiego Finału, staną ze sobą do rywalizacji.

– Konstruktorzy zwycięskiego prototypu przydomowej elektrowni wiatrowej otrzymają nagrodę w wysokości 1 miliona złotych. Jednak tak naprawdę wszyscy finaliści mogą się czuć zwycięzcami. Do ostatniej fazy zawodów zakwalifikują się spośród ponad 180 zgłoszonych na początku zespołów. Do znalezienia się w gronie najlepszych w Polsce każdy z teamów dążył przy wyłącznie własnej determinacji oraz ponosząc indywidualnie koszty. Podczas sobotnich sześciogodzinnych zawodów na nich wszystkich powinna być skierowana uwaga inwestorów, którzy chcą rozwijać energetykę wiatrową – mówi Wojciech Kamieniecki, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

W odpowiedzi na problem badawczy postawiony w „Wielkim Wyzwaniu: Energia” zespoły konstruktorskie zaprezentują na PGE Narodowym działanie kompaktowych urządzeń do zastosowań indywidualnych, zdolnych do przekształcania energii wiatru na energię elektryczną oraz jej magazynowania (wymóg fakultatywny) i oddawania w najefektywniejszy sposób. Liczy się nie tylko wydajność. Prototypy muszą spełniać parametry określone w „Podręczniku Uczestnika”, m.in. ich wymiary nie mogą być większe od sześcianu o boku 2 metrów, a waga nie powinna przekraczać 200 kilogramów. Ponadto instalacje mają się cechować estetycznym wyglądem i cichą pracą. Każdy prototyp będzie wyposażony w przycisk bezpieczeństwa.

Podczas półfinałów i Wielkiego Finału nad transparentnością zawodów będzie czuwać drużyna sędziowska, dbająca o to, żeby wszyscy uczestnicy mieli na swoich stanowiskach nawiewowych warunki zbliżone do identycznych.

Test półfinałowy składa się z dwóch etapów: przez 10 minut nawiewany będzie wiatr o prędkości około 8 m/s, a przez kolejne 10 minut wiatr o prędkości około 3 m/s. Przewidzianych jest 5 rund półfinałowych. Jeśli okaże się to konieczne dla wyłonienia finalistów, odbędzie się dogrywka. Natomiast podczas sobotniego Wielkiego Finału prototypy będą przez 6 godzin pracować w warunkach sztucznego wiatru. Zwycięzca zostanie wyłoniony w oparciu o mierniki energii i osiągnięcie przez dany prototyp największej wartości energii wytworzonej i przekazanej do odbiornika energii w trakcie zawodów finałowych.

– Zorganizowaliśmy „Wielkie Wyzwanie: Energia”, żeby pomóc i ludziom, i środowisku. Poprzez nasz eksperyment technologiczny prowadzony w duchu rywalizacji sportowej chcemy, wspólnie z uczestnikami, przyczynić się do promowania wśród Polaków korzystania z odnawialnych źródeł energii, a w szczególności do wzrostu zainteresowania małogabarytowymi elektrowniami wiatrowymi. Ich zaletą jest to, że ze względu na swoje rozmiary i cichą pracę mogą się sprawdzić w rozmaitych lokalizacjach. Zależy nam także na zmotywowaniu środowiska naukowego i przemysłowego do zaangażowania własnych zasobów w celu rozwijania „zielonych” technologii. Taka synergia jest konieczna, skoro na serio myślimy o wdrażaniu założeń strategii Europejskiego Zielonego Ładu – akcentuje dyrektor Wojciech Kamieniecki.

Wielka odpowiedzialność spoczywa na publiczności. Przypomnijmy, że spośród wszystkich półfinalistów jury, składające się ze specjalistów z różnych obszarów, wytypuje trzy projekty o największym potencjale w kategorii „wzornictwo”. Nagrodę specjalną w tej kategorii, w wysokości 50 tys. zł, otrzyma ten spośród nominowanych uczestników, którego urządzenie uzyska największą liczbę głosów publiczności – głosowanie odbędzie się on-line w trakcie Wielkiego Finału, na stronie: wielkiewyzwanie.ncbr.gov.pl.

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju realizuje „Wielkie Wyzwanie: Energia” dzięki wsparciu Funduszy Europejskich w ramach Programu Inteligentny Rozwój.

Wydarzenie finałowe, z uwagi na sytuację epidemiczną, zostanie zorganizowane w formule hybrydowej. Będzie emocjonujące i bogate w treści. Jego uroczyste otwarcie nastąpi o godz. 9.30, a wezmą w nim udział: wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak, wiceminister klimatu i środowiska Ireneusz Zyska, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Maciej Chorowski, prezes Centrum Łukasiewicz Piotr Dardziński oraz dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju Wojciech Kamieniecki.

Publiczność zobaczy nie tylko najlepsze pomysły na okiełznanie wiatru i wykorzystanie tego żywiołu w postaci przydomowych elektrowni wiatrowych, ale będzie także miała okazję wysłuchać rozmów z finalistami i organizatorami zawodów. Ciekawą propozycją jest konferencja z udziałem ekspertów NCBR i Sieci Badawczej Łukasiewicz „8 x Green Deal, czyli przełomowe technologie, zysk dla środowiska i duża szansa dla polskiej gospodarki”, która w sobotę będzie towarzyszyć Wielkiemu Finałowi. Będą także niespodzianki oraz gość specjalny!

Publiczność ma możliwość śledzenia wydarzenia finałowego w godz. 9.30-17.00 on-line za pośrednictwem strony: wielkiewyzwanie.ncbr.gov.pl, co nie wymaga rejestracji. Zwycięzcę konkursu oraz laureata nagrody specjalnej w kategorii „wzornictwo” powinniśmy poznać po godzinie 16.00. Wtedy nastąpi także uroczyste wręczenie nagród.

Przedsięwzięcie pn. „Wielkie Wyzwanie: Energia” realizowane jest w ramach projektu pozakonkursowego pn. Podniesienie poziomu innowacyjności gospodarki poprzez wdrożenie nowego modelu finansowania przełomowych projektów badawczych (projekt realizowany w ramach poddziałania 4.1.3 Innowacyjne metody zarządzania badaniami Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój).

Projekt finansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.