Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki 2021-2027 stanowi kontynuację dwóch wcześniejszych programów – Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 oraz Inteligentny Rozwój 2014-2020. W ramach FENG będzie realizowane wsparcie na rzecz m.in. przedsiębiorców w obszarze B+R, budowania środowiska przyjaznego innowacjom o strategicznym znaczeniu dla polskiej gospodarki i zazieleniania przedsiębiorstw zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu.

- FENG stanowi ogromną szansę dla budowania silnej krajowej gospodarki, opartej o osiągnięcia naukowe i technologiczne, innowacje oraz proekologiczne rozwiązania. Inwestowaniem środków w obecnej perspektywie zajmą się wybrane instytucje, w tym Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, któremu powierzyliśmy zadanie wsparcia przyszłościowych projektów badawczo-rozwojowych rodzimych przedsiębiorców, organizacji badawczych i konsorcjów naukowo-przemysłowych – wskazał Grzegorz Puda, Minister Funduszy i Polityki Regionalnej. 

NCBR uruchomi w tym roku zarówno konkursy bez ograniczeń tematycznych, jak też sprofilowane. Pod auspicjami Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki przewidziane jest wsparcie innowacyjnych pomysłów m.in. z obszaru zielonych technologii, cyfryzacji, dostępności, rozwoju infrastruktury badawczej czy pierwszych wdrożeń przemysłowych i sztucznej inteligencji. Będą to: Szybka Ścieżka SMART, IPCEI oraz IPCEI wodorowy, Działanie TEF AI oraz Seal of Excellence.

– Nowatorska formuła konkursów, które niebawem ogłosimy w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki, już przykuwa uwagę rynku. Z dużym zainteresowaniem spotyka się schemat modułowego wsparcia innowacji, z szerokim polem wyboru dla przedsiębiorcy. Jestem przekonany, że kompleksowe podejście do potrzeb biznesu w zakresie prowadzenia prac B+R oraz wdrożenia ich wyników w przedsiębiorstwie czy w organizacji przekona innowatorów, żeby zgłaszali do nas swoje pomysły – mówi dr Paweł Kuch, p.o. dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. – Nowe rozdanie rozpocznie Ścieżka SMART. Liczymy, że spotka się ona z podobnym zainteresowaniem wśród innowatorów, jakim cieszyła się Szybka Ścieżka. Przed nami także nabory w wielu innych instrumentach, które z pewnością dobrze przysłużą się polskim przedsiębiorcom i naukowcom, wspierając budowanie nowoczesnej gospodarki – dodaje.

Oferta NCBR przyjazna innowacjom

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju będzie pełniło funkcję Instytucji Pośredniczącej w realizacji Programu FENG w trzech priorytetach: I – Wsparcie dla przedsiębiorców, II – Środowisko przyjazne innowacjom oraz III – Zazielenianie przedsiębiorstw.

Łączna alokacja na wszystkie działania realizowane przez NCBR w ramach FENG na lata 2021-2027 wynosi 2,56 mld euro czyli około 12 miliardów złotych. Na pierwszy priorytet – Wsparcie dla przedsiębiorców – NCBR przeznaczy ponad 1,96 mld euro, na priorytet drugi – Środowisko przyjazne innowacjom – 432,9 mln euro, a na trzeci – niemal 166,7 mln euro.

Ścieżka SMART, czyli nowa formuła popularnej Szybkiej Ścieżki

Celem instrumentu Ścieżka SMART jest rozwijanie i wzmacnianie zdolności badawczych i innowacyjnych przedsiębiorstw poprzez realizację prac B+R, wdrożenie innowacji, w powiązaniu z dostosowaniem działalności przedsiębiorstw do wyzwań wskazanych w Europejskim Zielonym Ładzie oraz związanych z cyfryzacją, rozwojem infrastruktury badawczej, internacjonalizacją działalności, a także wzrostem kompetencji kadr. Jest to instrument realizujący Priorytet I – Wsparcie dla przedsiębiorców.

W ramach tego działania NCBR planuje ogłosić w tym roku aż pięć konkursów, z czego pierwszy już 7 lutego. Nabór w pierwszych dwóch konkursach skierowany będzie do pojedynczych przedsiębiorców innych niż MŚP. Orientacyjny budżet tych dwóch konkursów Ścieżki SMART wyniesie 667 mln zł na każdy z nich. Alokacja w trzecim naborze z planowanym ogłoszeniem 9 sierpnia br. i również skierowanym do pojedynczych przedsiębiorców innych niż MŚP, sięgnie orientacyjnie 890 mln zł. Z kolei konkurs skierowany do konsorcjów przedsiębiorstw MŚP z innymi niż MŚP oraz przedsiębiorstw (MŚP oraz innych niż MŚP) z organizacjami badawczymi lub NGO zostanie ogłoszony 10 maja br. Tu zostanie przeznaczony orientacyjny budżet aż 1,33 mld zł. Dodatkowo, 6 czerwca br. zostanie ogłoszony nabór w ramach Ścieżki SMART dedykowany projektom na rzecz dostępności z orientacyjną alokacją 445 mln zł.

IPCEI oraz IPCEI w zakresie technologii wodorowych

IPCEI (Important Projects of Common European Interest) to instrument obejmujący wsparcie polskich przedsiębiorstw uczestniczących w realizacji Ważnych Projektów Stanowiących Przedmiot Wspólnego Europejskiego Zainteresowania. Obejmuje wsparcie fazy B+R oraz pierwszego wdrożenia przemysłowego, wpisując się w łańcuch wartości dla danej technologii. Projekty za pomocą tego instrumentu mogą obejmować rozbudowę instalacji pilotażowych lub opracowanie całkowicie nowej aparatury i urządzeń w ramach etapu następującego po etapie linii pilotażowej (w tym fazę testów), ale nie mogą obejmować produkcji masowej ani działalności komercyjnej. W naborze, który zostanie ogłoszony 15 lutego br., planowana alokacja wyniesie orientacyjnie 593 mln zł. IPCEI realizuje cele Priorytetu II – Środowisko sprzyjające innowacjom.

Z kolei w ramach IPCEI wodorowego finansowanie będzie dotyczyło projektów z obszaru niskoemisyjnego i produkowanego z wykorzystaniem energii odnawialnej wodoru. Tu orientacyjny budżet konkursu, który również zostanie ogłoszony również 15 lutego br., wyniesie 741 mln zł. Celem tej wspólnej inicjatywy ma być budowa łańcucha wartości wodoru w Unii Europejskiej, który umożliwi wykorzystanie go w transporcie, energetyce i przemyśle. Projekty realizowane w wodorowym IPCEI będą dotyczyć zarówno fazy wytwarzania, dystrybucji i magazynowania wodoru, jak i opracowania technologii oraz systemów wykorzystania wodoru w trzech ww. obszarach. Wodorowy IPCEI będzie obejmować zarówno projekty w fazie badań i rozwoju, jak i pierwszego zastosowania przemysłowego. To działanie wpisuje się z kolei w Priorytet III – Zazielenianie przedsiębiorstw.

Współfinansowanie działań TEF AI dla rozwoju sztucznej inteligencji

Działalność TEF-ów (Testing and Experimentation Facilities Artificial Intelligence – TEF AI), czyli Centrów testów i eksperymentowania technologicznego sztucznej inteligencji (AI) ma przyczynić się do zwiększenia wdrożeń rynkowych godnej zaufania sztucznej inteligencji i jej lepszego wykorzystania w Europie. Tu wsparcie kierowane będzie do podmiotów (wspomnianych wyżej Centrów), które zostały wybrane w ramach konkursu organizowanego przez Komisję Europejską w ramach Digital Europe Programme - organizacje badawcze, duże przedsiębiorstwa, MŚP oraz instytucje otoczenia biznesu. Wysokość alokacji w naborze, który zostanie ogłoszony 28 lutego br., wyniesie orientacyjnie 111 mln zł.

Usługi oferowane przez TEF AI mają w szczególności umożliwić przedsiębiorcom eksperymentowanie, testowanie oraz walidację rozwiązań AI zarówno w środowisku wirtualnym, jak i rzeczywistym. Jednocześnie wsparcie tworzenia TEF-ów pozwoli na włączenie się do transgranicznej sieci testów i eksperymentowania sztucznej inteligencji, monitorowania, walidacji i certyfikacji tej technologii na podstawie wypracowanych również w Polsce standardów i reguł technicznych, organizacyjnych i etycznych. Instrument ten realizuje zarazem cele Priorytetu II – Środowisko sprzyjające innowacjom.

Kontynuacja wsparcia dla MŚP z certyfikatem Seal of Excellence

Ten instrument skierowany jest wyłącznie do przedsiębiorstw, których projekty zostały pozytywnie ocenione przez Komisję Europejską w instrumencie EIC Accelerator i otrzymały certyfikat Seal of Excellence, jednak z powodu braku środków nie otrzymały dofinansowania w ramach Programu Horyzont Europa. Budżet naboru, którego ogłoszenie planowane jest na 28 kwietnia br., wyniesie orientacyjnie 45 mln zł.

Działaniami kwalifikowalnymi w ramach objętego pomocą projektu badawczo-rozwojowego będą te określone jako kwalifikowalne w przepisach Programu Horyzont Europa, z wyłączeniem działań wykraczających poza eksperymentalne prace rozwojowe. Sam instrument realizuje cele Priorytetu II – Środowisko sprzyjające innowacjom.

Więcej szczegółów dotyczących harmonogramu konkursów realizowanych przez NCBR w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki można znaleźć na stronie NCBR.