Fundusze Europejskie w nowych formułach B+R
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju poszukując nowych sposobów finansowania innowacji, od 2017 r. realizuje programy w tzw. nowej formule B+R. Dzięki wykorzystaniu najlepszych światowych praktyk w zakresie zarządzania procesem finansowania prac B+R oraz inspiracji płynących z amerykańskiej agencji badawczej DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency) opracowaliśmy model oparty na idei problem-driven research.
> Oczyszczalnia przyszłości > Innowacyjna biogazownia
> Budownictwo efektywne energetycznie i procesowo > Ciepłownia przyszłości
> Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym > Magazynowanie energii elektrycznej
> Magazynowanie Ciepła i Chłodu > Technologie domowej retencji
> Wentylacja dla szkół i domów > Aktualności
Rozwiązanie dla każdego wyzwania
W centrum programów opartych na tej nowej formule leży określone wyzwanie, które nie może zostać rozwiązane za pomocą dostępnych narzędzi i środków. Celem jest więc wypracowanie w toku prac badawczo-rozwojowych nowych rozwiązań dla konkretnie zdefiniowanego problemu. NCBR występuje w roli zamawiającego, który definiuje wyzwanie, a tym samym kreuje nowy rynek dla nowatorskich produktów.
Czym jest zamówienie przedkomercyjne (PCP)?
Zamówienia przedkomercyjne (w skrócie: PCP) polegają na zamawianiu prac badawczo-rozwojowych, w wyniku których powstanie demonstrator innowacyjnego produktu lub technologii.
Tryb ten został dostosowany do zamawiania rozwiązań niedostępnych na rynku. PCP pozwala przede wszystkim na wybór i finansowanie projektów w taki sposób, aby w jak największym stopniu dopasować rozwiązania do oczekiwań zamawiającego. Jest to możliwe, ponieważ zamawiający na bieżąco może kształtować nowe technologie będące przedmiotem zamówienia wspólnie z wykonawcami (począwszy od etapu wyboru projektu, który dopuszcza doprecyzowanie dokumentacji w uzgodnieniu z wykonawcami, poprzez możliwość jednoczesnego wyboru kilku wykonawców wraz z możliwością zakończenia współpracy z niektórymi wskutek oceny ich działań na pośrednich etapach prac badawczo-rozwojowych, aż do uzyskania pożądanych rozwiązań). Zaangażowanie NCBR w realizację projektu na wczesnym etapie prowadzenia prac zwiększa szanse na uzyskanie lepszej relacji ceny do jakości otrzymanego produktu.
W odróżnieniu od programów grantowych, w których to Wnioskodawca definiuje, jakie technologie bądź rozwiązania chce opracować, dzięki realizacji Przedsięwzięcia w trybie zamówień przedkomercyjnych (PCP) Wykonawcy proponują konkretne rozwiązania, często o charakterze innowacyjnym, pozwalające spełnić wymagania stawiane w Przedsięwzięciu.
Prace badawcze prowadzone są równolegle przez kilka podmiotów na zlecenie Zamawiającego, czyli NCBR. Programy oparte na PCP z reguły są podzielone na kilka faz, po których następuje selekcja wyników prac i zmniejszenie liczby wykonawców.
Należy podkreślić, że przygotowując założenia dla przedsięwzięć, NCBR prowadzi szeroko zakrojone konsultacje rynkowe z potencjalnymi wykonawcami i interesariuszami, co pozwala na dogłębne rozpoznanie konkretnych potrzeb, obecnie stosowanych rozwiązań w danym obszarze, a także wykonalności danego rozwiązania. NCBR w przedsięwzięciach w trybie PCP stosuje tzw. model „lejka”, zgodnie z którym Zamawiający wyłania w naborze kilku wykonawców, z którymi podpisuje umowy na realizację przedsięwzięcia. Wykonawcy realizują prace B+R opracowując swoje rozwiązania, a następnie przekazują je Centrum do oceny. Na tej podstawie NCBR prowadzi selekcję wykonawców do kolejnych etapów przedsięwzięcia (lejek), stopniowo zmniejszając liczbę wykonawców, a jednocześnie wybierając najlepsze rozwiązania. Z każdym kolejnym etapem rośnie poziom gotowości technologicznej opracowywanego rozwiązania. Wykonawca dopuszczony do realizacji ostatniego etapu opracowuje rozwiązanie w pełnej skali (demonstrator rozwiązania).
Saper Innowacji
Saper Innowacji to opracowana przez NCBR strategia transformacji gospodarki i stymulacji rynku poprzez innowacje ciągnione (czyli te, które powstają w odpowiedzi na konkretną potrzebę społeczną, gospodarczą lub środowiskową).
Obecnie prowadzone przez NCBR działania pod postacią realizacji przedsięwzięć badawczych skupiają się na realizacji założeń Europejskiego Zielonego Ładu.
Saper Innowacji opiera się na dwóch filarach:
- realizacji przedsięwzięć badawczych w trybie zamówieniach przedkomercyjnych (dalej: Przedsięwzięcia),
- szerokiemu rozpowszechnieniu wyników uzyskanych w ramach przedsięwzięć, również przy współpracy z instytucjami zewnętrznymi.
Strategia Saper Innowacji tworzy konkretne ramy dla uruchamianych Przedsięwzięć, dzięki czemu jest skalowalna, przejrzysta dla wykonawców, a także może zostać wykorzystana dla dowolnego portfela projektów (Przedsięwzięć), których celem jest wywołanie znaczącej zmiany na rynku (a nawet jego utworzenia). Propozycje zakresów nowych Przedsięwzięć mogą być zbierane zarówno z poziomu rządowego, jak od konkretnych interesariuszy.
W listopadzie 2021 r. Saper Innowacji został doceniony przez Europejską Radę ds. Innowacji, a Narodowe Centrum Badań i Rozwoju otrzymało nagrodę w pierwszej edycji konkursu European Innovation Procurement Awards (EUIPA).
Materiały
Cykl życia projektu w formule PCPCykl_życia_projektu_w_formule_PCP.pdf 0.07MB
Finansowanie programów w nowych formułach B+R
Na przygotowanie i wparcie przedsięwzięć realizowanych w nowych formułach NCBR pozyskało dofinansowanie w ramach projektów pozakonkursowych Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, a dokładniej Poddziałania 4.1.3 – Innowacyjne metody zarządzania badaniami Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014–2020.