Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Ekspert NCBR, dr inż. Mariusz Skwarczyński - kierownik projektu "Wentylacja dla szkół i domów", wziął udział w dyskusji pn. Wizja transformacji energetycznej w kontekście realizacji celów 2050. Mówił m.in. o tym jak NCBR wpływa na transformację energetyczną poprzez swoje działania i przedsięwzięcia finansowane ze środków Funduszy Europejskich, dlaczego tak istotna jest efektywność energetyczna budynków oraz o zwiększonym zapotrzebowaniu na chłód w odniesieniu do zmodernizowanych już budynków.

- NCBR przez ostatnie lata realizował 9 projektów z zakresu Zielonego Ładu, wśród których były projekty infrastrukturalne, projekt Ciepłownia Przyszłości, oraz projekty produktowe obejmujące m.in. magazyny ciepła i chłodu czy systemy wentylacji z odzyskiem ciepła. Topowe przedsięwzięcie zrealizowane przez NCBR wspólnie z parterami – „Ciepłownia Przyszłości – czyli system ciepłowniczy z OZE”, finansowane z Funduszy Europejskich z Programu Inteligentny Rozwój (POIR) - to projekt, który pokazuje że osiedle dla 3,5 tysiąca odbiorców może czerpać korzyści z OZE i być w dużej mierze samowystarczalne dzięki odpowiedniej konfiguracji urządzeń technicznych i wykorzystaniu magazynów ciepła. Model pokazuje, że jest to możliwe, jednakże aby do tego dojść niezbędna jest poprawa efektywności energetycznej budynków – podkreślił Mariusz Skwarczyński, kierownik projektu "Wentylacja dla szkół i domów" NCBR.

- Obecnie w NCBR realizujemy projekt NEEST którego liderem jest Kraków. Projekt realizowany jest wspólnie z miastami tj. Łódź, Rzeszów, Warszawa oraz Wrocław. Jest to przedsięwzięcie, które fundamentalnie zmieni postrzeganie transformacji energetycznej polskich miast, a przede wszystkim dostarczy im praktycznych podstaw, wytycznych i narzędzi, aby mogły mądrze, efektywnie i szybko osiągnąć neutralność klimatyczną. Po wprowadzeniu odpowiednich parametrów, narzędzie pokaże możliwe scenariusze transformacji energetycznej do roku 2050. Ale żeby to się zadziało potrzeba bardzo dużych danych wejściowych, które system czerpie z różnych bibliotek – dodał.

Realizacja Projektu będzie istotnym krokiem polskich samorządów na drodze do realizacji założeń Climate Neutral and Smart Cities Mission związanych z osiągnięciem neutralności klimatycznej do roku 2050.

Ekspert zwrócił uwagę, że bardzo dużo mówi się o efektywności energetycznej w rozumieniu ciepła, natomiast znaczenia nabiera zapotrzebowanie na chłodzenie za pomocą pomp ciepła, które będą odgrywać kluczowe znaczenie w zmodernizowanych budynkach. W momencie zmodernizowania budynków oraz w odniesieniu do zmian klimatu i postępującego ocieplenia, zapotrzebowanie na ciepło będzie malało, natomiast wzrośnie zapotrzebowanie na chłód. Za pomocą jednej technologii, jaką są pompy ciepła, możemy zapewnić ogrzewanie w okresie zimowym, ale także wykorzystać urządzenie do procesu chłodzenia.

Rozwój energetyki opartej na źródłach odnawialnych w dużej mierze zależy od efektywności akumulacji energii. Nadwyżki energii pochodzące m.in. z OZE można przechowywać i użyć w okresie największego zapotrzebowania na ciepło lub chłód w okresie jej niedoboru, co wiąże się z drugą korzyścią – obniżeniem zapotrzebowania instalacji ogrzewania lub chłodzenia budynków na energię elektryczną. Celem jednego z przedsięwzięć NCBR pn. Magazynowanie Ciepła i Chłodu finansowanego z Funduszy Europejskich z programu Inteligentny Rozwój (POIR) było opracowanie energooszczędnych systemów dostarczających ciepło i chłód dla domu i biura z wykorzystywaniem innowacyjnych rozwiązań w zakresie  magazynowania ciepła i chłodu. Zapewnią one czerpanie i magazynowanie maksymalnej dostępnej w danym czasie energii z OZE i dystrybuowanie jej w zależności od zapotrzebowania budynku. 

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju staje się inicjatorem interwencji rynkowej. Firmy często nie rozwiązują problemów technologicznych, ponieważ napotykają problemy tj.: brak dostępnych surowców, zerwane łańcuchy dostaw, ale przede wszystkim brak finansowania na innowacyjne projekty. NCBR odpowiada na te problemy i eliminuje problem w postaci braku finansowania np. przez zamówienia przedkomercyjne.

Dziewięć flagowych przedsięwzięć NCBR wspiera strategię Europejskiego Zielonego Ładu. Wszystkie finansowane są z Funduszy Europejskich w ramach Programu Inteligentny Rozwój. Dotyczą budownictwa efektywnego energetycznie i procesowo, innowacyjnych biogazowni, oczyszczalni przyszłości, ciepłowni przyszłości, czyli systemu ciepłowniczego  z OZE, elektrociepłowni w lokalnym systemie energetycznym, magazynowania energii elektrycznej, magazynowania ciepła i chłodu, technologii domowej retencji oraz wentylacji dla szkół i domów.

Więcej przeczytasz w zakładce dotyczącej Green Deal.