Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Realizacja nowatorskich projektów pomaga beneficjentom Narodowego Centrum Badań i Rozwoju przezwyciężyć skutki wywołane przez pandemię COVID-19 – wynika z badania ankietowego „Wpływ pandemii na realizację projektów B+R w ramach programów NCBR”.

Ogłoszony właśnie raport z wynikami badania przeprowadzonego w marcu br. wśród beneficjentów Centrum to pierwsza kompleksowa próba oceny efektów pandemii z perspektywy 1022 kierowników realizujących projekty B+R finansowane z Funduszy Unijnych i środków krajowych. Ankietowani kierownicy reprezentują przedsiębiorstwa (59%), jednostki naukowe (37%), a także inne podmioty, w tym fundacje i stowarzyszenia (4%).

Celem badania była nie tylko analiza wpływu pandemii na prace badawczo-rozwojowe prowadzone przez beneficjentów NCBR, ale także poznanie aktualnych potrzeb związanych z realizacją projektów B+R w ramach programów Centrum. Stąd w raporcie, opracowanym przez Sekcję Analiz i Ewaluacji Centrum, poza ogólną oceną kondycji beneficjentów oraz odczuwalnych w czasie pandemii zmian w obszarze prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, znajduje się szczegółowe omówienie wpływu pandemii na przebieg projektów B+R beneficjentów oraz ocena działań NCBR i jakości obsługi projektów w tym niezwykle trudnym i wymagającym okresie.

Koronawirus jest twardym przeciwnikiem. Skutki pandemii odciskają się zarówno na działalności przedsiębiorstw, jak i jednostek naukowych – beneficjentów programów oferowanych przez NCBR, przy czym są silniej odczuwalne w zakresie działalności B+R niż ogólnej kondycji podmiotów. 90% badanych ocenia, że pandemia miała wpływ na funkcjonowanie zatrudniających ich podmiotów, a 62% przyznaje, że wpływ ten był negatywny. Jednocześnie 64% kierowników dostrzega, że cała sytuacja kładzie się cieniem na przebiegu innowacyjnych projektów (zakłócenia we współpracy z partnerami i podwykonawcami, utrudnienia w dostępie do infrastruktury badawczej, konieczność wprowadzenia zmian w projektach i in.). Na tym tle pozytywnym sygnałem jest fakt, że mimo licznych niedogodności oraz ograniczeń 73% kierowników projektu pozytywnie ocenia kondycję swojego przedsiębiorstwa lub instytucji w czasie pandemii.

Jednym z najważniejszych wniosków z badania jest to, że prowadzenie projektów ze wsparciem NCBR pomaga przezwyciężyć negatywne oddziaływanie pandemii, umożliwiając zachowanie płynności finansowej i uniknięcie redukcji zatrudnienia w obszarze badań i rozwoju.

– Z raportu jednoznacznie wynika, że realizacja projektów B+R w ramach naszych programów stanowi przynajmniej częściowe remedium na skutki wywołane przez pandemię koronawirusa. W opinii 88% wszystkich ankietowanych prowadzenie projektu pozwala uniknąć zahamowania działalności badawczo-rozwojowej – mówi dr inż. Wojciech Kamieniecki, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. – Koresponduje z tym druga obserwacja: wprawdzie 41% ankietowanych kierowników sygnalizuje, że z uwagi m.in. na splot czynników związanych z obecną sytuacją, projekt wiąże się z obciążeniem finansowym realizującego go podmiotu, jednak nie znajduje to odzwierciedlenia w planach beneficjentów dotyczących przerwania takiego projektu lub rozwiązania umowy o dofinansowanie. Takiej postawy mogę tylko pogratulować, ponieważ jest to podejście wskazujące na dużą determinację przedsiębiorców i naukowców w dochodzeniu do celu oraz hart ducha w przezwyciężaniu przeszkód. Świadczy także o zrozumieniu, że w przypadku projektów B+R spodziewany zysk jest odłożony w czasie – dodaje.

Przypomnijmy, że wkrótce po wybuchu globalnego kryzysu zdrowotnego NCBR zaproponowało działania zmierzające do ograniczenia negatywnych skutków gospodarczych epidemii koronawirusa wśród swoich klientów. Polegały one m.in. na przedłużeniu terminów naborów wniosków w wielu konkursach, elastyczności w odniesieniu do terminów zakończenia projektów (wydłużenie terminu bez konieczności aneksowania umowy), przeniesieniu spotkań panelowych wnioskodawców z ekspertami do sieci, wykorzystaniu dodatkowych narzędzi komunikacji cyfrowej, aby ułatwić wszystkim partnerom kontakt z Centrum.

Na podstawie raportu z badania można postawić tezę, że te i inne ułatwienia były nie tylko potrzebne, ale wręcz konieczne. Pandemia zakłóca bowiem przebieg projektów B+R realizowanych w ramach programów Centrum – w szczególności opóźnia realizację zadań i prac w projektach oraz realizację dostaw lub usług niezbędnych do ich wykonania.

Badanie pokazuje, że wbrew temu, co niektórzy prognozowali, koronakryzys nie zabił innowacji. Przeciwnie, pandemia pobudziła innowacyjne podmioty do działania –  pozytywne impulsy w obszarze B+R, organizacji i zarządzania oraz nowe możliwości rynkowe wynikające m.in. z digitalizacji i wykorzystania potencjału rynku e-commerce dostrzegło 37% wszystkich ankietowanych. Według 27% respondentów pandemia stymuluje pracę nad nowymi produktami/usługami w ich podmiotach, a 21% postrzega ją wręcz jako szansę na wzmocnienie działań B+R.

Z raportu wyłaniają się też ważne obserwacje i rekomendacje dotyczące wychodzenia naprzeciw potrzebom beneficjentów w czasie pandemii. Wysiłki Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz jakość obsługi w tym okresie zostały pozytywnie ocenione przez przedsiębiorców i naukowców, którzy korzystają z różnych instrumentów i ułatwień wspierających realizację projektów B+R.

– Pandemia przyspieszyła wdrożenie w NCBR rozwiązań pozwalających na pracę i komunikację w trybie zdalnym, co spotkało się z pozytywnym odbiorem wśród naszych beneficjentów. Aż 74% ankietowanych jest zadowolonych z jakości obsługi projektów – dziękujemy za zaufanie. Jednocześnie aż 26% sformułowało swoje zastrzeżenia co do wybranych aspektów współpracy z nami. Wierzę, że dzięki wprowadzanym zmianom w naszym działaniu, następne badanie zdecydowanie zmniejszy ten odsetek beneficjentów. Jednocześnie zyskaliśmy wiedzę, że oczekiwana jest kontynuacja wsparcia w tym zakresie, co oczywiście staramy się zapewnić – zaznacza dyrektor Wojciech Kamieniecki.

Centrum nie zawiodło też beneficjentów w sferze komunikacyjnej. Najczęściej wykorzystywanym źródłem informacji w czasie pandemii jest kontakt z opiekunem projektu – aż 71% preferuje taki sposób pozyskiwania informacji. Ponad połowa badanych korzystała w tym czasie również z komunikatów prasowych prezentowanych na stronie internetowej Centrum.

Badanie ankietowe „Wpływ pandemii na realizację projektów B+R w ramach programów NCBR” zostało zrealizowane metodą CAWI (polegającą na wypełnieniu ankiet w formie elektronicznej) w marcu br. przez Sekcję Analiz i Ewaluacji NCBR.

Pobierz RAPORT