Innowacje w e-zdrowiu z perspektywy NCBR na LubTech-Digital Health 2021
08.09.2021
O trendach badawczych w obszarze e-zdrowia, wzroście zaangażowania technologii cyfrowych w opiekę zdrowotną w związku z epidemią COVID-19 oraz wspieranych przez sztuczną inteligencję rozwiązaniach dla medycyny z portfolio projektów Narodowego Centrum Badań i Rozwoju rozmawialiśmy podczas konferencji „LubTech-Digital Health 2021”.
Idea organizacji konferencji poświęconej cyfrowemu zdrowiu narodziła się w Klastrze Lubelska Medycyna, którego koordynatorem jest Urząd Miasta Lublin. Wydarzenie przyciągnęło wielu ekspertów związanych ze środowiskiem naukowym, akademickim, przedstawicieli podmiotów leczniczych, administracji rządowej i samorządowej, a także przedsiębiorców. W tym gronie nie mogło zabraknąć NCBR.
– Obszar e-zdrowia, telemedycyny czy usprawnień IT w służbie zdrowia to bardzo ważne tematy w dobie pandemii – powiedziała Aleksandra Mościcka-Studzińska, zastępca dyrektora Działu Zarządzania Ekspertami w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, zaproszona do udziału w panelu „Innowacje w e-zdrowiu – trendy, cele, krajowy system wsparcia”. – Wszyscy zobaczyliśmy, zwłaszcza w pierwszym etapie, w jak dużym stopniu od sprawnie działających, zdigitalizowanych instytucji zależy bezpieczeństwo zdrowotne społeczeństwa. NCBR jest jednym ze stabilnych i efektywnych elementów tego systemu – podkreśliła.
Wśród podnoszonych wątków znalazły się trendy badawcze w obszarze e-zdrowia, obserwowane przez Centrum w projektach zgłaszanych w programach finansowanych z Funduszy Europejskich w ramach Programu Inteligentny Rozwój (POIR).
- W ramach POIR, który przewiduje zaangażowanie przedsiębiorców w realizację projektów, a następnie wdrożenie rezultatów projektów, obserwujemy stały, silny trend we wzroście liczby wniosków z obszaru medycyny i biotechnologii medycznej opartych o zastosowanie sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego w diagnostyce, rozwoju leków oraz telemedycynie – poinformowała Mościcka-Studzińska.
Ekspertka akcentowała, że projekty badawcze z obszaru e-zdrowia starają się usprawnić i zredukować koszt rozmaitych aspektów opieki zdrowotnej. Na przykład w diagnostyce, zwłaszcza onkologicznej, badanie ogromnych zbiorów danych z zastosowaniem metod sztucznej inteligencji, niemożliwe do wykonania metodami klasycznymi, wspiera skuteczność rozpoznawania schorzeń przez lekarzy. Podobnie w obszarze telemedycyny coraz większą popularność zyskują urządzenia i aplikacje do monitorowania stanu zdrowia pacjentów. Z kolei w farmacji sztuczna inteligencja usprawnia m.in. badania kliniczne nad innowacyjnymi lekami, znajdującymi zastosowanie w terapii celowanej.
E-innowacje służą pacjentom
Zapytana, czy innowatorzy z obszaru IT i elektroniki chętnie podejmują się tworzenia rozwiązań dla medycyny, Aleksandra Mościcka-Studzińska zwróciła uwagę na specyficzne uwarunkowania obszaru e-zdrowia, związane chociażby z bezpieczeństwem przesyłu danych, pozyskaniem odpowiednich bilbiotek danych związanych ze stanem zdrowia pacjentów czy wymogami dotyczącymi certyfikacji wyrobów medycznych przed ich wdrożeniem. Wszystko to sprawia, że nie jest to dziedzina „preferencyjnie wybierana przez start-upy z obszaru IT”.
– Mimo tych wyzwań także w obszarze e-zdrowia NCBR chce zapewnić podaż rozwiązań opartych o najnowocześniejsze technologie. Przykładem może być jeszcze nierozstrzygnięty II konkurs w programie INFOSTRATEG, który obejmował m.in. temat „Inteligentny system przetwarzania mowy dla lekarzy” – powiedziała ekspertka, przywołując także wybrane projekty już realizowane przez beneficjentów, a wykorzystujące technologie cyfrowe.
Są wśród nich urządzenia, które dzięki zastosowaniu sztucznej inteligencji poprawiają komfort życia i codzienne funkcjonowanie pacjentów – takie jak system Toucan Eye, opracowany w programie „Szybka Ścieżka” (POIR), z dofinansowaniem blisko 4 mln zł. Beneficjent, spółka Toucan Systems, opracował urządzenie w postaci kamerki przypominającej słuchawkę bluetooth. – Osoba niedowidząca może korzystać ze wsparcia w codziennym życiu, ponieważ algorytm rozpoznaje w zróżnicowanych warunkach napisy i symbole, np. poinformuje osobę niedowidzącą znajdującą się na przystanku, jaki nadjeżdża właśnie autobus – tłumaczyła Aleksandra Mościcka-Studzińska. Z kolei spółka Warmie skorzystała ze wsparcia w ramach programu BRIdge Alfa, także realizowanego w ramach POIR. Dzięki temu powstał system zdalnego i ciągłego monitorowania temperatury ran i ciała pacjentów, służący wykrywaniu infekcji za pomocą sensora i zainstalowanej w smartfonie aplikacji. Wszystko to pokazuje, że innowatorzy potrafią sprostać nawet dużym wyzwaniom.
Trzecim istotnym wątkiem wystąpienia było zaangażowanie NCBR we wspieranie technologii cyfrowych w opiece zdrowotnej w związku z pandemią COVID-19.
– Centrum niezwłocznie zareagowało na pojawienie się pandemii, organizując celowane wsparcie, tj. „Wsparcie szpitali jednoimiennych w walce z rozprzestrzenianiem się zakażenia wirusem SARS-CoV-2 oraz w leczeniu COVID-19”, a także specjalny konkurs Szybka Ścieżka „Koronawirusy” – relacjonowała ekspertka.
Jak poinformowała, w Szybkiej Ścieżce "Koronawirusy", finansowanej ze środków Funduszy Europejskich w ramach POIR, wyłoniono do dofinansowania 71 projektów badawczo-rozwojowych, a budżet konkursu wynosił ponad 320 mln zł. Z kolei przypadku „Wsparcia szpitali jednoimiennych” Centrum przeznaczyło blisko 150 mln zł na realizację 32 projektów.
– W obu przedsięwzięciach możliwe było uzyskanie dofinansowania przez projekty dotyczące np. wsparcia diagnostyki przez sztuczną inteligencję, stworzenia narzędzi informatycznych do zbierania danych epidemiologicznych, systemów autonomicznych czy systemów zrobotyzowanych wspierające służby medyczne – wyliczała Aleksandra Mościcka-Studzińska, zastępca dyrektora Działu Zarządzania Ekspertami w NCBR.
Konferencja odbyła się pod patronatem honorowym Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.