Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

  Tytuł projektu

Innowacyjna wylęgarnia - wdrożenie kriokonserwacji nasienia do programów doskonalenia hodowli ryb łososiowatych

  Nazwa Beneficjenta/Beneficjentów

• Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie
• Wylęgarnia Ryb „Dąbie” Krzysztof Grecki i Jacek Juchniewicz

  Nazwa programu

I Konkurs Wspólnego Przedsięwzięcia Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju TANGO

  Konkurs

Tango 1

  Wartość projektu

1 225 402,59 zł

  Wartość dofinansowania

955 980,77 zł

  Okres realizacji projektu

od 01 czerwca 2015 r. do 28 lutego 2019 r.

Poznajcie nasz zespół

 

Zobacz efekt naszej pracy

 

Schemat procedury kriokonserwacji nasienia ryb łososiowatych obejmującej trzy główne fazy technologii oraz cztery punkty kontroli jakości

Pobierz plik

Jaki problem rozwiązuje nasz projekt?

Ogólnym celem projektu jest wdrożenie kriokonserwacji nasienia do praktyki hodowli ryb łososiowatych. Osiągnięto znaczący postęp w tym kierunku doprowadzając do opracowania technologii zamrażania nasienia, która została wykorzystana do założenia banku nasienia cennych linii hodowlanych w Wylęgarni Ryb Dąbie. Realizacja projektu doprowadziła do opracowania wystandaryzowanej technologii kriokonserwacji nasienia ryb łososiowatych o dużym potencjale wdrożeniowym. Technologia składa się z trzech głównych etapów: a) pobieranie nasienia oraz określenie koncentracji i ruchliwości plemników, b) ekwilibracja i określenie ruchliwości plemników oraz c) zamrażanie i określenie ruchliwości plemników po rozmrożeniu . Kontrola jakości realizowana jest poprzez sprawdzanie koncentracji nasienia świeżego oraz trzykrotnego sprawdzenia ruchliwości plemników, co gwarantuje uzyskanie wystandaryzowanego produktu (kriokonserwowanego nasienia) o wysokich parametrach jakościowych. Technologia została opatentowana w Polsce.

Kto korzysta/skorzysta z wyników projektu?

Osiągnięty znaczący postęp w standaryzacji metodyki kriokonserwacji ryb łososiowatych doprowadził opracowania technologii zamrażania nasienia, która została wykorzystana do założenia banku nasienia cennych linii hodowlanych w Wylęgarni Ryb „Dąbie”. Przeprowadzono także pierwsze próby faktycznego wykorzystania kriokonserwowanego nasienia w rutynowej pracy Wylęgarni.
Do wymiernych osiągnięć aplikacyjnych projektu należy także zaliczyć, omówione wyżej, założenie banku kriokonserwowanego nasienia linii ryb łososiowatych utrzymywanych w Wylęgarni Ryb „Dąbie” oraz rozpoczęcie wykorzystywania zamrożonego nasienia do prac hodowlanych Wylęgarni. Opracowana metoda może być także przydatna dla innych gospodarstw rybackich oraz w działaniach ukierunkowanych na stworzenie banków genów zagrożonych gatunków i populacji ryb. Główne założenia metody zostały zaprezentowane na specjalistycznych konferencjach szerokiej grupie odbiorców. 

Co było dla nas największym wyzwaniem w projekcie?

Projekt był realizowany w praktycznych warunkach wylęgarni i przede wszystkim skoncentrowany na samicach z odwróconą płcią, których biologia nie jest dostatecznie poznana, a stopień rozwoju układu rozrodczego był bardzo zróżnicowany, co było powodem trudności w standaryzacji metodyki kriokonserwacji. Wyzwaniem były sztywne ramy projektu, uniemożliwiające elastyczne podejście do rozwiązywania pojawiających się problemów, których nie można było przewidzieć wcześniej. Pertraktacje na temat strategii zastępczej były trudne i nie zawsze kończyły się sukcesem. Pandemia COVID-19 wyraźnie spowolniła implementację projektu do bieżącej aktywności Wylęgarni Ryb „Dąbie”.

Nasza rada dla innych Wnioskodawców

Realizacja projektów NCBR różni się od realizacji projektów NCN, w szczególności dotyczy to prowadzenia bardzo szczegółowej dokumentacji w zakresie prowadzonych prac, kwalifikowalności kosztów oraz ścisłego określenia zasad współpracy z partnerem. Konieczne jest uwzględnienie wymagań projektodawcy, ponieważ wymagania kontrolne są szczegółowe i określone czasowo. Należy dobrze się przygotować pod tym kątem od samego początku realizacji projektu i wydzielić w projekcie odpowiednią ilość czasu na sprostanie tym wymaganiom.