Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju realizuje swoje zadania ustawowe w transparentny, zgodny z przepisami prawa sposób. Wybór projektów do dofinansowania odbywa się w przejrzysty, rzetelny i bezstronny sposób. W prowadzonych przez Centrum konkursach, niezależnie od tego czy dany konkurs jest finansowany z Funduszy Europejskich czy ze środków krajowych, obowiązują przejrzyste i równe dla podmiotów każdego rodzaju, tj. przedsiębiorstw z sektora MŚP, dużych przedsiębiorstw lub jednostek naukowych, warunki ubiegania się o dofinansowanie. Każdorazowo warunki i sposób wyboru określane są w regulaminie danego konkursu, publikowanym wraz z całą dokumentacją konkursową na stronie internetowej NCBR, co zapewnia wnioskodawcom równy dostęp do informacji o warunkach i sposobie wyboru projektów do dofinansowania.

Składane w konkursach wnioski o dofinansowanie są oceniane przez niezależnych, anonimowych i nieznanych wnioskodawcom ekspertów w oparciu o wskazane w regulaminie danego konkursu kryteria oceny.
Przed rozpoczęciem oceny merytorycznej:

1. ekspert przed przyjęciem wniosku do oceny sprawdza czy nie zachodzi konflikt interesów,
2. jeśli stwierdzi wystąpienie konfliktu nie przyjmuje wniosku do oceny,
3. jeśli nie ma konfliktu interesów ekspert składa oświadczenie o braku konfliktu interesów.
    

Po zakończeniu oceny każdego wniosku ww. eksperci:

• rekomendują projekt do dofinansowania – w przypadku spełnienia określonych w regulaminie danego konkursu kryteriów

albo

• nie rekomendują projektu do dofinansowania – w przypadku niespełnienia określonych w regulaminie danego konkursu kryteriów. 

W celu zapewnienia niezależności tego procesu dane ekspertów oceniających poszczególne wnioski o dofinansowanie pozostają anonimowe. Zasada ta wynika z przepisów rangi ustawowej. Wprowadzona została w 2010 roku ustawą z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (art. 15 ust. 3 ustawy). Obecnie wynika z ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Art. 381 ust. 3 tej ustawy stanowi, że dane osobowe osób oceniających wnioski o przyznanie środków finansowych, o których mowa w ust. 1 [czyli m.in. wskazane w art. 365 pkt 11 tej ustawy środki finansowe na „zadania finansowane przez NCBiR”] nie podlegają ujawnieniu i nie stanowią informacji publicznej. Dlatego też z mocy prawa NCBR nie może udzielać informacji dotyczących osób oceniających wnioski o dofinansowanie w konkursie.

Przyjęte w Polsce rozwiązania są spójne z powszechnie przyjętymi i praktykowanymi w innych państwach zasadami niezależności i bezstronności ekspertów, u której podstawy znajduje się ich anonimowość. Zasada anonimowości ekspertów oceniających wnioski o dofinansowanie obowiązuje we wszystkich dwudziestu siedmiu państwach członkowskich UE, jak i w konkursach programów międzynarodowych realizowanych na mocy umów wielostronnych oraz w konkursach samej Komisji Europejskiej. Wynika z dotychczasowej praktyki oceny wniosków oraz z wytycznych Komisji Europejskiej, na przykład Decyzji Komisji nr C(2017)4750 "European Research Council (ERC). ERC Rules for Submission & Evaluation", w których jest podkreślana zasada niezależności i anonimowości ekspertów. Zgodnie z tymi wytycznymi eksperci „zatrudnieni w celu oceny wniosków dotyczących projektów oraz monitorowania programów finansowanych przez UE są zobowiązani do przestrzegania ścisłych zasad etycznych i zasad dotyczących przejrzystości”. Taka praktyka, w tym ochrona danych ekspertów, eliminuje potencjalne zachowania mogące wpłynąć negatywnie na transparentność oceny lub nierówność traktowania wnioskodawców lub inne możliwe sytuacje w których niezależność ekspertów byłaby stawiana w wątpliwość.