Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Rozwój technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT) niesie za sobą zagrożenia w obszarze cyberbezpieczeństwa. W Polsce z roku na rok wzrasta liczba incydentów zarejestrowanych w cyberprzestrzeni oraz mnogość ich form. Potwierdzają to dane statystyczne prezentowane w raportach Check Point Research, ENISA, CERT Polska i KPMG.

W 2022 r. zespół CERT Polska zaobserwował ponad 34 proc. wzrost zarejestrowanych incydentów  cyberbezpieczeństwa w porównaniu do roku 2021.

Ponadto odnotowano wzmożoną aktywność cyberprzestępców w związku z trwającą wojną na Ukrainie.  W 2022 r. tego typu problem zgłosiło 20% podmiotów z sektora prywatnego i publicznego. W ostatnim czasie (listopad 2023 r.) miał również miejsce największy wyciek danych medycznych w Polsce. Firma ALAB Laboratoria padła ofiarą ataku hakerskiego w wyniku czego wyciekły wyniki badań pacjentów z ostatnich kilku lat. W Polsce podmioty sektora prywatnego i publicznego w głównej mierze narażone są na ataki typu phishing, instalację złośliwego oprogramowania, włamania do systemów informatycznych i ataki typu DDoS. 

Szczególnie ważne, zwłaszcza dla obywateli, jest zapewnienie ochrony infrastruktury krytycznej (czyli m.in. systemów produkcji i dostaw energii, systemów informatycznych i telekomunikacyjnych, instytucji finansowych państwa i administracji), bezpieczeństwo rozwiązań chmurowych, wzmocnienie metod i technik identyfikacji i uwierzytelniania oraz wypracowanie odpowiednich zmian prawnych i organizacyjnych. Do naturalizacji tych cyberzagrożeń niezbędne są innowacyjne systemy lub narzędzia.

W odpowiedzi na te potrzeby i związane z nimi wyznawania technologiczne, przedsiębiorcy we współpracy ze światem nauki, realizują projekty badawczo-rozwojowe w obszarze cyberbezpieczeństwa. Powstające technologie uzupełniają lukę niedoborów rozwiązań, zasobów i instrumentów w tej dziedzinie. Programem, który w NCBR w największym stopniu przyczynił się do powstania krajowych, innowacyjnych rozwiązań w tym zakresie jest program CyberSecIdent – „Cyberbezpieczeństwo i e-Tożsamość”. Jest on realizowany we współpracy z Ministerstwem Cyfryzacji i nakierowany na podniesienie bezpieczeństwa cyberprzestrzeni RP poprzez zwiększenie dostępności rozwiązań sprzętowych i programistycznych. Rezultaty trzech projektów są już wykorzystywane w praktyce. Są to: Narodowa Platforma Cyberbezpieczeństwa, Platforma detekcji anomalii sieciowych oraz rozwiązanie programistyczne chroniące sieci operatorskie przed atakami typu DDoS (TAMA).

Oprócz programu CyberSecIdent, innowacyjne rozwiązania obejmujące problematykę  cyberbezpieczeństwa, powstają również w ramach programów/konkursów zakwalifikowanych do obszaru obronności i bezpieczeństwa. Zalicza się do nich program „Rozwój nowoczesnych, przełomowych technologii służących bezpieczeństwu i obronności państwa” z wyróżniającym się w tym obszarze konkursem o kryptonimie „SZAFIR” oraz program „Przyszłościowe technologie dla obronności – konkurs młodych naukowców”. Tematyka ochrony cyberprzestrzeni i jej użytkowników, przede wszystkim z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, została ujęta w nowym programie „PERUN”. W  mniejszym zakresie, tego typu technologie opracowywane są w ramach programu Infostrateg, konkursie „Szybka Ścieżka – Innowacje cyfrowe” oraz „Inicjatywie EUREKA” we współpracy z Tajwanem. 

Zrealizowane i trwające projekty w NCBR z obszaru cyberbezpieczeństwa przynoszą korzystne efekty:

• umożliwiają wykorzystanie rodzimych rozwiązań do ochrony cyberprzestrzeni, co ogranicza koszty związane z zakupem niezbędnych rozwiązań technologicznych zza granicy oraz wzmacnia niezależność kraju w tym obszarze;
• wzmacniają i podnoszą kompetencje wśród podmiotów realizujących projekty w zakresie rozwiązań technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT), co umożliwi im lepsze funkcjonowanie na rynku systemów i produktów bezpieczeństwa teleinformatycznego oraz opracowywanie kolejnych innowacji;
• wspierają wdrażanie nowych regulacji unijnych i krajowych oraz realizację celów obowiązujących dokumentów, m.in. Strategii Cyberbezpieczeństwa RP na lata 2019-2024.

Zainteresowanych tematyką cyberbezpieczeństwa w projektach realizowanych w ramach programów/konkursów NCBR zapraszamy do zapoznania się z wynikami badania ewaluacyjnego programu CyberSecIdent „Cyberbezpieczeństwo i e-Tożsamość”.