W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Liderzy innowacji nagrodzeni przez NCBR

23.03.2022

Ponad 82 mln zł na projekty 57 wybitnych młodych naukowców przeznaczyło Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w XII edycji Programu LIDER. Program promuje badaczki i badaczy, których wyniki pracy mogą być wdrożone w gospodarce i którzy mają potencjał i motywację do pełnienia funkcji kierowników projektów badawczo-rozwojowych.

lider_XII

Naukowcy na realizację swoich pomysłów otrzymują z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) granty sięgające nawet 1,5 mln zł. Projekty mogą być realizowane z różnych dziedzin nauki.

–  Program LIDER to niezwykle potrzebne działanie. Rozpoczynający karierę naukową młodzi ludzie otrzymują nie tylko wsparcie finansowe, ale też możliwość poszerzenia swoich kompetencji w samodzielnym planowaniu, zarządzaniu oraz kierowaniu zespołami badawczymi, podczas realizacji projektów. Wyniki tych projektów mogą być skomercjalizowane i służyć rozwojowi społeczno-gospodarczemu kraju – mówi Minister Edukacji i Nauki Przemysław Czarnek.

Program został uruchomiony w 2009 roku i jest najdłużej nieprzerwanie trwającym programem NCBR. Do grona blisko 500 liderów dołączyło 57 nowych Liderek i Liderów XII edycji programu.

– Do wprowadzania innowacji, które służą rozwojowi cywilizacyjnemu kraju i są oparte na badaniach naukowych oraz rzetelnej wiedzy, potrzebujemy liderów ze świata nauki. Naukowców, którzy mają odwagę stawiania śmiałych pytań badawczych, wdrażania nowych rozwiązań w gospodarce, wskazywania kierunków rozwoju i którzy posiadają też umiejętność pociągania za sobą innych oraz budowania wokół siebie zespołu. Program LIDER poświęcony jest właśnie wspieraniu rozwoju naukowców-liderów w ich środowiskach, na uczelniach, w instytutach badawczych i naukowych, a także w przedsiębiorstwach – mówi dr Remigiusz Kopoczek, p.o. dyrektor NCBR.

Jak bardzo potrzebne jest to działanie, pokazuje fakt, że od pięciu lat systematycznie zwiększa się liczba badaczek i badaczy, którzy chcą wziąć udział w programie. Do jego XII edycji swoje projekty zgłosiło blisko 300 osób. – Ogromnie mnie to cieszy, ponieważ świadczy to również o tym, że w nauce jest coraz więcej osób, które mają odwagę przekraczania granic tego co poznane, odpowiadania na wyzwania i wyznaczania kolejnych kamieni milowych do osiągnięcia na drodze do wynalezienia przełomowych innowacji – dodaje dr Remigiusz Kopoczek.

Spotkanie laureatów kolejnych edycji Programu LIDER na stałe wpisało się do kalendarza Centrum. W tym roku, ze względu na rosyjską agresję na Ukrainę, wydarzenie zmieniło swą formę. Organizatorzy zrezygnowali z dorocznej gali na rzecz spotkania, honorującego osiągnięcia laureatów konkursu. Odbyło się ono 22 marca br. w Warszawie. Udział w wydarzeniu brał Wojciech Murdzek, sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki. Wiceminister, gratulując naukowcom sukcesów w Programie LIDER, podkreślił różnorodność realizowanych przez laureatów projektów i zachęcił naukowców do tego, aby swoje doświadczenie i potencjał wykorzystali w ubieganiu się o granty z największego europejskiego programu badań i innowacji Horyzont Europa.

Otwarte drzwi do kariery

Przeprowadzone w NCBR analizy karier laureatów Programu LIDER pokazują, że udział w programie przyczynia się do rozwoju naukowców: zarówno ich kompetencji jako samodzielnych kierowników zespołów, jak i ich karier naukowych. Pomaga też przy przekonywaniu inwestorów do wykorzystania w praktyce wyników pracy badawczej.

– Program LIDER NCBR jest swojego rodzaju pieczęcią doskonałości – mówi dr hab. inż. Jakub Kupecki z Instytutu Energetyki, który w XII edycji programu otrzymał grant na projekt „Opracowanie innowacyjnego stałotlenkowego elektrolizera (SOE) wytwarzanego niskokosztowymi technikami wytwórczymi jako kluczowego elementu nowoczesnych magazynów energii opartych na koncepcji power-to-gas”. – Projekty przechodzą przez rygorystyczną ocenę wybitnego grona ekspertów, co pozwala na wyselekcjonowanie wyróżniających się pomysłów o wysokim potencjale badawczym i wdrożeniowym. Nie pozostaje to bez znaczenia podczas rozmów z potencjalnymi odbiorcami efektów projektów, którzy chcą komercjalizować rezultaty prac B+R, a niejednokrotnie ich potrzeby definiują zakres i charakter projektu. Pozyskane finansowanie pozwala rozszerzyć zakres badań oraz zaangażować młodą, ale wysoko kwalifikowaną interdyscyplinarną kadrę B+R – tak będzie w przypadku mojego projektu. Mam nadzieję, że projekt LIDER umożliwi mi finalizację kolejnego etapu badań i rozpoczęcie postępowania profesorskiego – dodaje dr hab. inż. Jakub Kupecki.

Dr Dagmara Stefańska z Instytutu Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych im. Włodzimierza Trzebiatowskiego Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu, która realizuje projekt „Opracowanie technologii wytwarzania kompozytów emitujących światło białe o wysokim współczynniku CRI dedykowanych do oświetlenia LED”, zwraca uwagę na inne możliwości, jakie daje jej zdobycie grantu: – Dzięki Programowi LIDER możliwe jest sfinansowanie badań dotyczących technologii otrzymywania kompozytów do oświetlenia LED oraz zakup niezbędnej aparatury. Projekt ten w dużej mierze przyczyni się do rozwoju mojej kariery naukowej, w tym uzyskania habilitacji. Ponadto jest to okazja do sprawdzenia się w roli kierownika dużego projektu badawczego, który koordynuje badania naukowe i zarządza pracą dziewięciu osób – mówi badaczka. Dodaje, że największą korzyścią płynącą z bycia kierownikiem projektu w Programie LIDER jest niezależność naukowa i finansowa: – Można realizować swoje pomysły badawcze na własnych zasadach. Realizacja projektu to również nauka odpowiedzialności za planowe wykonywanie poszczególnych etapów badań oraz za zespół ludzi, którzy realizują ze mną projekt – uważa dr Dagmara Stefańska.

Z kolei dr inż. Irina Smolina z Politechniki Wrocławskiej, która otrzymała grant na projekt „Stopy nowej generacji na osnowie aluminium przetwarzane w procesie laserowej technologii przyrostowej do zastosowań przemysłowych”, podkreśla wyjątkowość programu na tle innych dostępnych dla naukowców: - W moim odczuciu Program LIDER świetnie wypełnia lukę pomiędzy konkursami i grantami dla młodych naukowców a dużymi projektami badawczo-rozwojowymi, kierowanymi do doświadczonych zespołów. Dzięki programowi młodzi naukowcy mogą uzyskać doświadczenie w samodzielnym prowadzeniu projektów badawczych na znacznie większą skalę, niż ma to miejsce w innych tego typu programach – mówi badaczka. Jej zdaniem atutem programu jest też jego dostępność. – Ten program skierowany jest do każdego naukowca, z różnych instytucji naukowych i badawczych, ale też z przemysłu, niezależnie od posiadanego paszportu i obywatelstwa. Warunkiem jest prowadzenie badań na terenie Polski. Chciałabym zatem zachęcić takie osoby, do startu w kolejnych konkursach LIDER – stwierdza dr inż. Irina Smolina, która pochodzi z Ukrainy.

Okazją do tego będzie ogłoszenie XIII konkursu w Programie LIDER, które planowane jest jeszcze w marcu.

Innowacje dla gospodarki

Laureaci programu zwracają uwagę również na to, że ułatwia on dialog między nauką a biznesem: – Program LIDER daje możliwość finansowania badań aplikacyjnych, skierowanych przede wszystkim do przemysłu. Dzięki temu my, naukowcy, możemy zbliżyć się do gospodarki – mówi dr inż. Smolina.

Jednym z założeń Programu LIDER jest bowiem to, aby wyniki wyróżnionych prac mogły znaleźć zastosowanie w przemyśle i w innych dziedzinach życia.

Efektem projektu dr. hab. inż. Jakuba Kupeckiego będzie udoskonalony elektrolizer SOE, wytwarzany w oparciu o niskokosztowe, przystosowane do masowej produkcji, metody wytwórcze. - Urządzenie to umożliwi wytwarzanie wodoru, zużywając o ok. 30% mniej energii elektrycznej niż komercyjne elektrolizery alkaliczne i PEM. Urządzenie tego typu jest podstawowym elementem do budowy instalacji elektrolizy dowolnej mocy, od układów o mocy wystarczającej do produkcji wodoru dla stacji tankowania kilkudziesięciu pojazdów wodorowych dziennie do wielomegawatowych instalacji produkcji wodoru dla energetyki, przemysłu, chemii lub petrochemii. Głównymi odbiorcami technologii będą podmioty z sektora paliwowo-energetycznego oraz związane z produkcją amoniaku, która odpowiada za ok. 40% zużycia wodoru w Polsce. Już na etapie składania wniosku udało się pozyskać cztery listy intencyjne od firm zainteresowanych wdrożeniem tej technologii – tłumaczy dr hab. inż. Jakub Kupecki.

Z kolei wyniki projektu dr Dagmary Stefańskiej będzie można zastosować wszędzie tam, gdzie ważna jest jakość oświetlenia. – Początkowo może to być oświetlenie specjalistyczne, np. punktowe oświetlenie operacyjne, oświetlenie w muzeach, galeriach sztuki, sklepach z farbami, dekoracjami. Docelowo może znaleźć się w naszych domach i miejscach pracy – mówi badaczka.

Projekt dr inż. Iriny Smoliny koncentruje się na opracowaniu stopów aluminium serii 5xxx. – Stopy znajdą zastosowanie w technologiach przyrostowych. Ostatnie kilka lat pokazuje, że zagrożenia związane z zerwaniami łańcuchów dostaw są realne. Jednym ze skutecznych rozwiązań takich wyzwań jest zastosowanie nowoczesnych metod produkcyjnych, m.in. technologii przyrostowych. Pozwalają one w krótkim czasie uruchomić produkcję w wybranej lokalizacji. Niemniej jednak, jednym z ograniczeń przemysłowych technologii przyrostowych jest ograniczona oferta dostępnych materiałów, szczególnie materiałów metalicznych. Opracowywane stopy poszerzą tę ofertę, tym samym poszerzą możliwości stosowania technologii przyrostowych. Moimi odbiorcami docelowymi są motoryzacja i przemysł morskim, ale materiały będzie można wykorzystać dużo szerzej. Części produkowane z tych stopów będą mogły służyć jako części produkcyjne, ale też i części zamienne – wyjaśnia dr inż. Smolina.

Tematyka nagrodzonych w XII konkursie projektów jest bardzo różnorodna. Dotyczą one nauk przyrodniczych; inżynieryjnych i technicznych; nauk medycznych i o zdrowiu, a także nauk rolniczych.

LIDER w liczbach

Średni wiek laureatów i laureatek XII edycji programu to 34 lata. Większość z nich posiada stopień naukowy doktora (76 proc.). 39 proc. wyróżnionych to kobiety. Wśród zwycięskich projektów większość (61%) projektów pochodziło z uczelni, 28% z instytutów  badawczych (w tym  instytutów działający w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz), 9% z PAN. Jeden lider realizuje swój projekt w przedsiębiorstwie.

Najwięcej nagrodzonych wniosków pochodziło z krakowskich uczelni technicznych: Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (6) oraz z Politechniki Krakowskiej (4). W Krakowie jest realizowanych 20% projektów. Kolejne miasta z największą liczbą laureatów XII edycji to Poznań, Warszawa i Wrocław (po 15%). Pod względem tematyki projektów, które otrzymały dofinasowanie, dominują nauki inżynieryjne i techniczne (60%).

 

Sylwetki Liderek i Liderów XII edycji Programu LIDER oraz więcej informacji znajdują się w publikacji „XII edycja Programu LIDER”

Więcej informacji o XII edycji Programu LIDER

Zdjęcia (6)

{"register":{"columns":[]}}