Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Możliwość rozwijania się i realizacji pasji oraz kształcenia w nowatorski sposób. Praca z ekspertami, którzy mają wiedzę i doświadczenie oraz efekty pracy w postaci innowacyjnego projektu, który daje ogromną satysfakcję. Takiego kształcenia chcą dziś studenci. A oferują im to „Uczelnie Przyszłości” – wspólny projekt kompleksowych działań podjętych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Uniwersytet Śląski w Katowicach, finansowany ze środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (POWER).

12 grudnia br. przedstawiciele Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach wraz z 20 uczestnikami projektu oraz zaproszonymi gośćmi spotkali się na konferencji pn. „Uczelnie Przyszłości – nowe możliwości w zakresie kształcenia”, które uroczyście otworzyła Martyna Kozłowska-Żukowska, kierownik projektu z NCBR. Konferencja była podsumowaniem doświadczeń studentów, którzy podjęli wyzwanie w ramach nowatorskiej metody nauczania „Uczelnie Przyszłości”. Reprezentanci piętnastu kierunków z pięciu wydziałów realizowali autorskie projekty innowacyjno-wdrożeniowe wykorzystując wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne pozyskane podczas studiów oraz indywidualnej pracy z mentorem.

Edukacja przyszłości

Zaproszeni do projektu opiekunowie i mentorzy ocenili nowatorską formułę „Uczelnie Przyszłości” opracowaną przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz Uniwersytet śląski w Katowicach, jako niezwykle trafioną, szalenie potrzebną w dzisiejszych czasach i bardzo oczekiwaną przez młodych ludzi. Taki model pracy jest atrakcyjny dla studentów, daje im możliwość indywidualizacji, styczności z bardzo doświadczonymi i inspirującymi mentorami, skorzystania z ich doświadczenia oraz określenia kierunku w jakim mogą podążać. Niezwykle istotnym jest, że projekt już na etapie studiów, daje możliwość pracy w realnych warunkach przyszłego zatrudnienia. Młody człowiek trafiając pod skrzydła swojego mentora ma możliwość eksperymentowania, otrzymuje wskazówki i rady. Ma także czas, aby popełniać błędy. Mentor jest drogowskazem który kieruje i pozwala na ich popełnianie. Błędy są dowodem na to, że nie ma jednej właściwej drogi, pokazują wielość rozwiązań. Indywidualizacja to podstawa udanej współpracy pomiędzy mentorem a autorem projektu.

- NCBR od lat aktywnie wspiera współpracę uczelni i przedsiębiorców. Współpraca pomiędzy Centrum a Uniwersytetem Śląskim dotycząca realizacji projektu „Uczelnie Przyszłości”, który wspiera podnoszenie kluczowych kompetencji wśród studentów zapowiada nowatorski sposób prowadzenia ścieżki edukacyjnej dla studentów. Projekt „Uczelnie Przyszłości” pokazuje sposób kształcenia promujący nastawienie na rozwiązywanie realnych problemów i kreowanie innowacyjnych rozwiązań tak, by wdrożenia były – dla studenta, a w przyszłości naukowca lub pracownika szeroko pojętego biznesu – fundamentem działań.  – powiedziała o projekcie dr Agnieszka Tokaj-Krzewska, dyrektor Działu Zarządzania Strategicznego, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

Celem głównym projektu było podniesienie kompetencji osób uczestniczących w edukacji na poziomie wyższym, poprzez opracowanie nowoczesnego, modelowego i skalowalnego rozwiązania systemowego do zastosowania w procesie kształcenia na poziomie wyższym, wspierającego podnoszenie wśród studentów kluczowych kompetencji przyszłości, z naciskiem na rozwiązywanie problemów i krytyczne myślenie. W efekcie wraz z tym projektem NCBR zaproponowało rozwiązanie o charakterze pilotażowym, które w następnym kroku będzie rozwijane, a także testowana będzie jego skalowalność. Liczymy, że na końcu tej drogi model będzie wdrożony przez polskie uczelnie i wpłynie pozytywnie na rozwój jakości i skuteczności kształcenia młodych ludzi, potrzebujących kompetencji do tworzenia rozwiązań odpowiadających na wyzwania przyszłości, zarówno jako pracownicy firm, jak i samodzielni przedsiębiorcy.

- Niewątpliwie wspólnym sukcesem NCBR, Uniwersytetu Śląskiego oraz studentów biorących udział w projekcie, jest to, że zupełnie nowy model kształcenia nie tylko powstał, ale także został przetestowany w trakcie trwania projektu. Nasz innowacyjny model kształcenia to przede wszystkim osoby studiujące, ale także opiekunowie i mentorzy, którzy podjęli się kształtowania i prowadzenia studentów w tym pionierskim rozwiązaniu oraz otoczenia opieką ich nowatorskich pomysłów. Dziękujemy Wam za odwagę, otwartość, cierpliwość i wyrozumiałość, za to że zechcieliście testować model który dopiero się tworzy. A także za krytyczne uwagi i swoje spostrzeżenia dotyczące funkcjonowania modelu. Mamy nadzieję, że to doświadczenie będzie dla Was fundamentem do tworzenia dalszych niesamowitych rzeczy i wykorzystywania Waszej wiedzy i zaangażowania by zmieniać świat. – podkreślała w swojej wypowiedzi Martyna Kozłowska-Żukowska, kierownik projektu z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju

Uczenie się przez doświadczenie

Kształtowanie poczucia współodpowiedzialności za wyniki swojego uczenia się, wzmacnianie poczucia sprawczości oraz zrozumienie i przyjęcie postawy konieczności uczenia się przez całe życie to jedne z kluczowych czynników zdobywania kompetencji przyszłości. Projekt „Uczelnie Przyszłości” jest innowacyjną odpowiedzią na potrzeby młodych i nowoczesnych studentów oferując kształcenie, które wychodzi poza mury uczelni, współpracę z menotrem, program projakościowy czy finalnie produkt realizacji projektu.

- Projekt to oprócz efektów naukowych także bardzo istotne relacje społeczne. Planujemy wdrażanie dobrych praktyk, które wypracowaliśmy w trakcie trwania projektu „Uczelnie Przyszłości” i mamy nadzieję, na zarażenie innych uczelni tego typu sposobem kształcenia - powiedziała podczas konferencji dr Katarzyna Trynda, prof. UŚ, prorektorka ds. kształcenia i studentów

Czym zajmowali się studenci 40-stu mikrokursów podczas realizacji swoich projektów? W projekcie 20 uczestników i uczestniczek przez osiem miesięcy studiowało w innowacyjny sposób, korzystając ze wsparcia mentorskiego, specjalistycznych kursów, a przede wszystkim realizując swój własny pomysł innowacyjno-wdrożeniowy.  Pilotaż pokazał, że otwarcie na pomysły młodych ludzi oraz umożliwienie im realizacji swoich, często bardzo ambitnych pomysłów projektowych, jest rozwiązaniem wyznaczającym kierunek rozwoju oferty szkół wyższych.

12 studentów i 8 studentek podjęli się pracy z opiekunami i mentorami czerpiąc z ich wiedzy i doświadczenia oraz podążając za ich radami. Studenci docenili możliwość pracy wokół tematów które są dla nich ważne i ciekawe, a także praktykowanie teorii i szukanie przestrzeni rozwijających ich myślenie. Ważnym okazał się też aspekt jak wiedza naukowa wchodzi w szersze obiegi oraz realny efekt ich pracy. Efekty swojej rocznej pracy zaprezentowali studenci m.in. komunikacji cyfrowej, informatyki, arteterapii, filologii polskiej, kogitywistyki oraz matematyki.

Wśród zrealizowanych projektów w ramach „Uczelnie Przyszłości” przedstawiono:

• projekt pn. „Kropla życia w morzu potrzeb. Realizacja filmu popularnonaukowego o problemie zanikających zasobów wody na świecie”; Antoni Sobisz (student komunikacji cyfrowej)
• projekt pn. „FindMeAJob - platforma do odwrotnej rekrutacji dla osób poszukujących pracy oraz dla przedsiębiorców”; Tomasz Kapcia (student informatyki)
• projekt pn. „(NIE!)pokój – wystawa narracyjna jako artystyczna podróż po zakątkach umysłu osoby dorosłej z ADHD. Finisażowe warsztaty arteterapeutyczne w temacie wystawy”;
  Julia Dudek (studentka arteterapii)
• projekt pn. „Zielone światło dla rozmowy o planecie – edukacja ekologiczna jako integralny element glottodydaktyki polonistycznej”; Katarzyna Gryncewicz (studentka filologii polskiej),
• projekt pn. „Opracowanie książki edukacyjnej dla dzieci w wieku 10-12 lat dotyczącej funkcjonowanie układu nerwowego”; Wiktoria Moczarska (studentka kognitywistyki)
• projekt pn. „FRIENDLY SOLAR, czyli system wykorzystujący sztuczną inteligencję do predykcji nasłonecznienia w danej lokalizacji geograficznej z dokładnością do godziny, a także do optymalizacji zarządzania domową energią celem minimalizowania kosztów energii oraz zużycia paliw kopalnianych”; Kacper Książek (student informatyki)
• projekt pn. „System kasowo-magazynowy z funkcją kontroli jakości produktów dla małych sklepów spożywczych”; Michał Pasierbski (student informatyki)

Rola opiekuna i mentora

Okazuje się, że doświadczenie w ramach „Uczelni Przyszłości” jest nowe, nie tylko dla studentów. Z perspektywy nauczyciela akademickiego projekt „Uczelnie Przyszłości” otwiera się na to, aby jak najlepiej służyć studentowi. Wykładowcy podkreślają zaletę indywidualnego kontaktu ze studentem, ale także potrzebę przystosowania się do nowej, ściśle określonej roli – do inspirowania, ale nieingerowania w pomysł i założenia projektu oraz dostosowanie się do oczekiwań studentów.

Przed nami zupełnie nowy model kształcenia stawiający wyzwania. Przyszłość kształcenia na samodzielnych ścieżkach nauczania to bardzo atrakcyjna forma nauczania. Realizacja projektów w takiej formie jest ogromną zaletą i szansą na rozwój zindywidualizowanych zainteresowań interdyscyplinarnych pomysłów studentów.

W ramach Projektu przeprowadzony został pilotaż wypracowanych rozwiązań, podczas którego Uczestniczki i Uczestnicy zrealizowali indywidualną ścieżkę uczenia się obejmującą:

• mikrokursy do wyboru (indywidualne) oraz 4 warsztaty fakultatywne (grupowe);
• wsparcie mentorskie przy realizacji, autorskiego projektu innowacyjno-wdrożeniowego (learnig by doing) z wykorzystaniem wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych pozyskanych podczas studiów i indywidualnej pracy z mentorem;
• 3 etapy realizacji projektu, powiązane z kamieniami milowymi projektu, których zakończenie skutkowało wypłatą jednorazowego stypendium na rzecz np. zakupu literatury, dostępów, materiałów/odczynników, udziału w konkursach, wydarzeniach naukowych, konferencjach, wystawach. Całkowita wysokość stypendium dla każdego z uczestników wynosiła 10 000 zł.

Więcej informacji dot. Projektu „Uczelnie Przyszłości – nowe możliwości w zakresie kształcenia” można znaleźć na stronie.

Projekt „Uczelnie Przyszłości – nowe możliwości w zakresie kształcenia” projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego; Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój; Oś priorytetowa: III. Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju.