Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Europejskie fundusze, polskie rozwiązania

Ogłoszona przez NCBR „Szybka Ścieżka” to kolejny - po „Innowacyjnych nawozach” czy „Urządzeniach grzewczych” - konkurs ukierunkowany na rozwijanie technologii przyjaznych środowisku i poprawiających jakość życia ludzi. Dzięki Funduszom Europejskim polskie firmy i jednostki naukowe stworzą nowatorskie rozwiązania w trzech obszarach badawczych wskazanych przez rządową agencję. Są to: paliwa ciekłe , paliwa gazowe oraz elektromobilność. Podobnie jak w innych konkursach tego najbardziej popularnego programu wsparcia prac B+R w Polsce dofinansowanie będzie można uzyskać zarówno na prace rozwojowe i badania przemysłowe, jak i prace przedwdrożeniowe.

Rządowy plan zakłada, by w jak najlepszy sposób wykorzystać Fundusze Europejskie, kierując środki tam, gdzie mogą zostać wykorzystane z pożytkiem dla szerokiego grona odbiorców. W przypadku transportu publicznego równie ważne jak zapewnienie odpowiednich infrastruktury i pojazdów jest tworzenie i wdrażanie nowych technologii, dzięki którym staje się on bardziej ekologiczny i dostępny. Nowatorskie rozwiązania przynoszą także korzyści producentom bezemisyjnych pojazdów, którzy stają się bardziej konkurencyjni oraz operatorom transportu zbiorowego, ograniczającym koszty obsługi, na przykład dzięki niższym kosztom paliwa czy niższej energochłonności pojazdów.
W każdym z tematów badawczych NCBR wskazał po kilka zagadnień, które powinny być przedmiotem projektu. W ramach tematu „paliwa gazowe” to między innymi opracowanie prototypowych konstrukcji pojazdów dla transportu zbiorowego, zasilanych biogazem, biometanem lub biowodorem oraz wdrażanie infrastruktury zapewniającej również powszechny dostęp dla klientów indywidualnych, a w „elektromobilności” to na przykład opracowanie systemów wytwarzania i tankowania wodoru FC z elektrolizy. Zgłaszany projekt powinien się również wpisywać w jedną z Krajowych Inteligentnych Specjalizacji.

„Szybka Ścieżka”: Atrakcyjne zasady, wsparcie online

W realizowanym w formule „Szybkiej Ścieżki” kolejnym tematycznym konkursie NCBR obowiązują proste i atrakcyjne zasady. O sięgające nawet ponad 20 mln euro wsparcie na realizację projektu badawczo-rozwojowego mogą się ubiegać przedsiębiorstwa, konsorcja przedsiębiorstw lub konsorcja przedsiębiorstw i jednostek naukowych. Minimalna wartość projektu realizowanego przez jedną firmę z sektora MŚP to milion złotych. W pozostałych przypadkach to dwukrotność tej kwoty. Składane online wnioski o dofinansowanie będą oceniane w oparciu o uproszczone w tym roku przez NCBR kryteria - jednym z kluczowych jest „Istota projektu”, weryfikujący zasadność realizacji projektu i oczekiwanych rezultatów.

Szczegółowe informacje o nowym konkursie są dostępne na stronie NCBR. Zainteresowani uzyskaniem dofinansowania mogą również skorzystać z dostępnych na tej stronie aplikacji „Asystent innowacji”, „Asystent budżetowy” oraz usług Punktu Informacyjnego, który mailowo i telefonicznie wspiera wnioskodawców. Agencja wykonawcza ministra nauki regularnie organizuje także spotkania i warsztaty, które obecnie prowadzone są online.

Większa elastyczność, szybsze działanie

NCBR wspierało już w przeszłości proekologiczne projekty badawczo - rozwojowe, m.in. w ramach programu GEKON – Wspólnego Przedsięwzięcia realizowanego z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wyznaczone w rządowych dokumentach kierunki rozwoju oraz zmiany, które zaszły na rynku w ostatnich latach wymagały nowej, „szytej na miarę” inicjatywy. Firmy różnej wielkości oraz jednostki naukowe będą mogły szybciej i w większym zakresie zaangażować się w tworzenie lub rozwój potrzebnych rozwiązań wykorzystujących OZE w transporcie. Ograniczając ryzyko związane z prowadzeniem prac B+R w tym obszarze NCBR zwiększa szansę na to, że zostanie uruchomionych wiele projektów służących rozwojowi bezemisyjności autobusów.

Uruchomienie dedykowanego innowacyjnym rozwiązaniom w transporcie publicznym konkursu ma na celu przyśpieszenie i ułatwienie rozpoczęcia prac nad nowymi technologiami w tym obszarze - zwłaszcza dot. bezemisyjności pojazdów - w sytuacji, w której przed samorządami i całą gospodarką stoi szereg wyzwań. Finansowanie prac badawczo-rozwojowych o różnym charakterze, zakresie i skali - bez konieczności tworzenia w pełni funkcjonalnych pojazdów - pozwoli na szybszą realizację projektów, a tym samym zwiększenie potencjału i możliwości rodzimych producentów i jednostek naukowych. W związku z uruchomieniem „Szybkiej Ścieżki – OZE w transporcie” NCBR zamyka - drugie już - postępowanie w programie „Bezemisyjny transport publiczny”(BTP). Nowatorska formuła tego programu, w kontekście obowiązujących procedur, skali zamówienia oraz czasu niezbędnego na realizację zaplanowanych etapów, nie pozwala na kontynuację działań na rzecz bezemisyjności w transporcie publicznym w obecnym kształcie.

NCBR realizował program „BTP” we współpracy z NFOŚiGW, które oferowało możliwość uzyskania przez samorządy dofinansowania na zakup opracowanych w ramach programu pojazdów, o ile powodzeniem zakończyłyby się prace B+R realizowane w części badawczej „BTP”. Przeprowadzenie skomplikowanego, finansowanego przez NCBR, procesu badawczego w całości, zgodnie z warunkami i kryteriami określonymi wspólnie z samorządami w postępowaniu, warunkowało możliwość uruchomienia puli środków z NFOŚiGW.

Nowe technologie dla Zielonego Ładu

NCBR rozpocznie jednocześnie realizację kilku nowych projektów, istotnych dla polskiej gospodarki i podniesienia jakości życia obywateli, wpisujących się w koncepcję tzw. Zielonego Ładu Unii Europejskiej. Realizacja projektów rozpocznie się już w drugim kwartale tego roku, a harmonogram nie wykroczy poza ramy finansowania obecnej perspektywy unijnej tj. do 31 grudnia 2023 roku. Prace będą realizowane w formule zamówień przedkomercyjnych (PCP). W efekcie projektów polscy przedsiębiorcy opracują unikalne nowe technologie, które będą mogły być oferowane na rynku polskim i europejskim. Planowane projekty będą rozwijały gospodarkę obiegu zamkniętego w zakresie energii, wody i biogenów w przyrodzie. Będą wspierać rozwój nowoczesnych technologii w zakresie biogazownictwa, oczyszczania ścieków, magazynowania energii, czy nowoczesnego budownictwa i nowoczesnej elektrociepłowni.

Szczegółowe informacje o konkursie „Szybka Ścieżka – OZE w transporcie” są dostępne na stronie NCBR.