Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Panel „Ciepłownictwo – rozwój i wytwarzanie oraz potencjał i możliwości” poprowadził Andrzej Rubczyński z Forum Energii. Zasiedli w nim: Wojciech Racięcki, dyrektor Działu Rozwoju Innowacyjnych Metod Zarządzania Programami w NCBR; Jacek Szymczak, Prezes Zarządu Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie; Paweł Orlof, Prezes Zarządu Veolia Energia Warszawa; Monika Gawlik, dyrektor Departamentu Rynków Energii Elektrycznej i Ciepła w Urzędzie Regulacji Energetyki; Jakub Kowalski, Członek Zarządu ds. Operacyjnych w Polskiej Spółce Gazownictwa oraz Robert Solnica, dyrektor Działu Sprzedaży Rynku Holding i Energetyka w T-Mobile.

W dyskusji eksperci podejmowali tematy przede wszystkim współpracy administracji i przedsiębiorstw w zakresie ciepłownictwa i modernizacji sektora tak, aby osiągnąć unijne cele klimatyczne wyrażone chociażby w pakiecie „Fit for 55” czy dyrektywie RED II. Skupili się na transformacji ciepłownictwa oraz możliwości odejścia od paliw kopalnych na rzecz OZE. W tym kontekście dyrektor Racięcki opowiedział o realizowanych w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju przedsięwzięciach „Ciepłownia przyszłości” oraz „Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym”, dzięki środkom Funduszy Europejskich – Programu Inteligentny Rozwój.   

- Naszym celem było przełamanie pewnej bariery, aby zrobić konkurs jak zmodernizować obecny system ciepłowniczy czy elektrociepłowniczy. Stąd dwa projekty zakładające przejście ze stanu opartego w 100% na paliwach kopalnych do systemu w jak największym stopniu opartego na OZE, bez spalania biomasy – powiedział podczas panelu dyr. Wojciech Racięcki. - Wniosek jest taki, że droga nie jest łatwa, bo te systemy są bardzo skomplikowane, składają się z bardzo wielu elementów i bardzo zaawansowanych systemów informatycznych, robiących predykcje i decydujących czy magazynować ciepło czy je zużywać. Natomiast pokazuje to, że taka droga jest możliwa i można zmodernizować system ciepłowniczy – średnia z naszych projektów to system w 95% oparty na OZE.

Ciepłownia i elektrociepłownia przyszłości

Uruchomione w 2020 r. bliźniacze przedsięwzięcia NCBR „Ciepłownia Przyszłości, czyli system ciepłowniczy z OZE” oraz „Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym” mają na celu przeprowadzenie modernizacji ciepłowni konwencjonalnej: węglowej/gazowej/biomasowej do ciepłowni wykorzystującej w produkcji energii nawet 95% odnawialnych źródeł energii (bez spalania biomasy). Ich realizacja stała się możliwa dzięki wsparciu Funduszy Europejskich w ramach Programu Inteligentny Rozwój.

Demonstrator technologii najlepszego rozwiązania opracowanego w ramach przedsięwzięcia „Ciepłownia Przyszłości, czyli system ciepłowniczy z OZE” zostanie wykonany w Lidzbarku Warmińskim przez przedsiębiorstwo Euros Energy Sp. z o.o. Udział OZE w tej instalacji przekroczy 90%. Koncepcja opiera się na wykorzystaniu współpracy pomp ciepła z systemem trójstopniowego magazynowania ciepła oraz wykorzystania energii z instalacji fotowoltaicznych. Sezonowe magazynowanie ciepła równolegle w niskotemperaturowym magazynie gruntowym oraz wysokotemperaturowym magazynie wodnym zapewnia efektywną pracę pomp ciepła zasilających sieć ciepłowniczą bez konieczności wsparcia źródłem szczytowym. Opracowane rozwiązanie może znaleźć zastosowanie nie tylko w centralnym źródle ciepła, ale także w modernizacji węzłów grupowych lub w nowych instalacjach zasilających wybrane fragmenty sieci ciepłowniczej.

Z kolei w bliźniaczym projekcie demonstrator technologii – elektrociepłownia powstanie w Sokołowie Podlaskim. Zostanie wykonana przez konsorcjum, którego liderem jest ECN S.A. Instalacja, w której udział OZE przekroczy 95%, składa się z biogazowni rolniczej, stacji uzdatniania/uszlachetniania biogazu, biogazociągu, linii SN 15 kV oraz Zintegrowanego Systemu Wytwarzania Ciepła OZE: blok bio-kogeneracji (bCHP zasilany biometanem, który będzie doprowadzany z biogazowni), kocioł na biogaz, pompy ciepła. System na bazie OZE będzie wytwarzał 40% ciepła systemowego w miejscowości, a docelowo – obejmie całość systemu ciepłowniczego w Sokołowie Podlaskim.