Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

W Warszawie zakończyła się trzydniowa konferencja Polish Healthcare Assets – Sector Event (PHASE). Wydarzenie odbywało się pod patronatem Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Obrady otworzyła we wtorek, 27 sierpnia, prezentacja raportu Polskiego Związku Innowacyjnych Firm Biotechnologii Medycznej BioInMed pt. „Wpływ sektora biotechnologii medycznej na polską gospodarkę i postęp w medycynie”.

► Dyrektor NCBR prof. dr hab. inż. Jerzy Małachowski zwrócił uwagę na uwarunkowania naborów w Ścieżce SMART, które cieszą się ogromnym zainteresowaniem przedsiębiorców

– Polskie spółki prowadzące projekty w obszarze nowych leków, terapii i metod diagnostycznych opartych o biotechnologię, a także narzędzi wspierających te procesy, takich jak AI czy machine learning są coraz bardziej rozpoznawalne na globalnej mapie. Wiele z nich zawarło już międzynarodowe partnerstwa, które są ważnym krokiem na drodze do komercjalizacji i udostępnienia nowych możliwości leczenia pacjentom. Każde z takich partnerstw to nie tylko zastrzyk gotówki dla projektu i nowe kompetencje w zespole, ale także konkretne kwoty odprowadzane do krajowego budżetu. W przypadku jednej z firm każda złotówka zainwestowana ze środków Unii Europejskiej w ramach grantów w rozwój projektów badawczo-rozwojowych przełożyła się na 3,5 mln zł odprowadzonych do budżetu państwa w postaci podatków i innych danin – podkreśliła Marta Winiarska, prezes Związku BioInMed, na łamach raportu.

W kilkunastu debatach i prelekcjach na temat polskiej biotechnologii medycznej wzięli udział przedstawiciele rynku kapitałowego, liderzy notowanych na warszawskiej giełdzie firm z sektora biotechnologii medycznej i spółek niepublicznych, przedstawiciele instytucji publicznych, przedsiębiorcy oraz naukowcy zainteresowani rozwojem tego sektora.

Doświadczenie NCBR we wspieraniu projektów biotechnologii medycznej

W tym gronie nie mogło zabraknąć Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, które posiada bogate doświadczenie w inwestowaniu w projekty z inżynierii medycznej i medycyny. Od początku swojej działalności do marca br. NCBR dofinansowało 1032 projekty dotyczące problematyki zdrowia i medycyny  łącznie kwotą 6,1 mld zł.

Projekty o charakterze medycznym były realizowane głównie poza programami skierowanymi stricte do sektora medycznego. Największa liczba z nich – i na największą kwotę – otrzymała dofinansowanie z Funduszy Europejskich w Programie Inteligentny Rozwój, w tym w działaniu „Szybka Ścieżka”. Najwięcej projektów dotyczyło inżynierii biomedycznej oraz biotechnologii medycznej. Tylko w ramach biotechnologii medycznej 230 projektów otrzymało od NCBR do kwietnia br. dofinansowanie na łączną kwotę 2 mld zł.

Blisko 20 proc. projektów realizowano w programach międzynarodowych. NCBR od ponad dekady uczestniczy w licznych inicjatywach wspierających obszar biotechnologii z udziałem partnerów zagranicznych. Ogłaszane konkursy konsekwentnie odpowiadają na potrzeby środowiska naukowego, medycznego i biznesowego w Europie i na świecie. Dużą popularnością cieszyły się m.in. badania związane z diagnostyką i monitorowaniem, nacelowane na poszukiwanie innowacyjnych testów, biomarkerów, a także modeli i systemów in vitro. Równie popularne wśród wnioskodawców z Polski były inicjatywy dotyczące nowych metod leczenia i medycyny regeneracyjnej. Wnioskodawcy chętnie aplikowali w konkurach dotyczących poszukiwania nowych terapii, leków, w tym innowacyjnych metod ich podawania i przeciwdziałania pojawiającej się lekooporności.

W obecnej ofercie NCBR pojawiają się programy które kontynuują wcześniejsze działania. Są to partnerstwa ERA4Health (nanotechnologia, kardiologia, zdrowe ożywianie, badania kliniczne), ERDERA (choroby rzadkie) oraz zbliżające się EP Brain Health (choroby układu nerwowego i mózgu).

NCBR oferuje możliwości aplikowania o środki na badania w dziedzinie biotechnologii medycznej również w ramach współprac bilateralnych. Polscy wnioskodawcy realizowali dwustronne projekty z partnerami z Norwegii w dwóch programach w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Mechanizmu Finansowego EOG, jak również w ramach współpracy z Tajwanem i Turcją. W zakończonym w lipcu 2024 roku naborze w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy wśród wniosków złożonych przez konsorcja polsko-szwajcarskie również znalazły się projekty dotyczące biotechnologii medycznej.

Polscy wnioskodawcy zainteresowani realizacją projektów we współpracy z partnerami zagranicznymi mogą również ubiegać się o dofinasowanie w ramach konkursów bez ograniczeń tematycznych, w programach: INNOGLOBO, Innovative SMEs czy EUREKA.

Beneficjenci z Polski coraz lepiej radzą sobie nawet w bardzo wymagających konkursach organizowanych bezpośrednio przez Komisję Europejską w Programie Horyzont Europa. Branża biomedyczna może tu znaleźć różnorodne możliwości finansowania projektów badawczych i innowacyjnych.

Doświadczenia Działu Krajowego Punktu Kontaktowego mówią o tym, że polskie instytucje z sukcesem uczestniczą w konkursach Klastra Zdrowie i Misji Rak. Do tej pory udało nam się uzyskać 40,5 mln euro dofinansowania. 47 polskich jednostek uczestniczy w 75 projektach.

Jednocześnie eksperci KPK zwracają uwagę, że branża biotechnologiczna jest przykładem deep techu. Wypracowywane rozwiązania wymagają dużych nakładów finansowych i czasu niezbędnego do osiągnięcia dojrzałości  rynkowej. Tym samym jest to wyjątkowo trudy obszar dla start-upów – pozyskanie inwestorów na tego typu działania jest trudne. Dlatego tak istotną rolę odgrywają programy przeznaczone dla deep techu, takie jak EIC, czy też potencjalnie komplementarne programy krajowe – w pakiecie oferujące grant, inwestycję i wsparcie biznesowe, czyli pomoc w osiągnięciu dojrzałości biznesowej firmy (a ten element wymaga wzmocnienia w przypadku polskich beneficjentów).

Europejskie cele rozwojowe a polska polityka grantowa

Podczas konferencji PHASE Narodowe Centrum Badań i Rozwoju zostało zaproszone do dyskusji panelowej „Europejskie cele rozwojowe a polska polityka grantowa”. Głos zabrali w niej: prof. dr hab. inż. Jerzy Małachowski, dyrektor NCBR; dr n.med. Robert Dyjas z Captor Therapeutics; prof. dr hab. n.med. Wojciech Fendler, prezes Agencji Badań Medycznych; zastępca dyrektora Departamentu Innowacji i Polityki Przemysłowej w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Agata Wancio oraz Anna Zaleska z CRIDO.

Prelegenci byli zgodni co do tego, że biotechnologia jest strategicznym sektorem dla Europy, w tym dla Polski. Profesor Jerzy Małachowski opowiedział o możliwościach finansowania przez NCBR innowacji z dziedziny biotechnologii medycznej w Programie Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki. Obecnie Centrum prowadzi w nim dwa nabory adresowane do dużych przedsiębiorstw: Ścieżka SMART oraz Ścieżka SMART na rzecz dostępności. Wnioski przyjmowane są w nich do 24 października br., do godz. 16:00.

► NCBR od ponad dekady uczestniczy w licznych inicjatywach wspierających obszar biotechnologii z udziałem partnerów zagranicznych

Dyrektor NCBR zwrócił uwagę na uwarunkowania naborów w Ścieżce SMART, które cieszą się ogromnym zainteresowaniem przedsiębiorców. Cechuje je to, że mają charakter horyzontalny i są otwarte na projekty z różnych branż, wpisujące się w co najmniej jedną Krajową Inteligentną Specjalizację. Projekty te oceniane są według jednakowych kryteriów i obowiązkowy jest w nich moduł B+R. Szef agencji nadzorowanej przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego podzielił się także informacją o poszerzeniu bazy ekspertów oceniających projekty w ramach Programu FENG.

Uczestników debaty szczególnie zainteresowała informacja o rozmowach prowadzonych z odpowiednimi agendami rządowymi na temat uruchomienia programów sektorowych w ramach FENG. – Chcemy postawić na technologie, które będą rozwojowe z punktu widzenia polskiej gospodarki, tak żeby zainwestowane środki przyniosły solidną wartość dodaną – powiedział dyrektor Jerzy Małachowski. Jednocześnie przypomniał wagę komponentu badawczo-rozwojowego, czyli wymiaru innowacyjności w projektach składanych do NCBR.

Dowiedz się więcej