Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Otwierając swoje wystąpienie Jan Panek zaznaczył, że jesteśmy świadkami swoistej wolty w podejściu do energii jądrowej w Europie, co jest oczywiście uwarunkowane sytuacją polityczną na kontynencie –zainteresowanie energią atomową wzrasta, a jej stosowanie pojawia się w planach krajów niemających obecnie tego typu rozwiązań. Zaznaczył też, że kwestia decyzji ws. energii jądrowej jest całkowicie w gestii państw członkowskich, a Komisja Europejska (KE) nie ma na to żadnego wpływu i celowo zachowuje neutralność, jako że jest to kwestia budząca wiele kontrowersji.

Zdaniem Panka przyszłość energii atomowej w UE jest przesądzona – będzie ona ważnym elementem ogólnoeuropejskiego miksu energetycznego. Jej potencjał będzie zbliżony do obecnego, jednak prognozuje się spadek udziału procentowego – z obecnych ok. 25% do 10-15%. Stanie się tak ze względu na szeroką elektryfikację (m.in. transportu, ciepłownictwa) i ogólny wzrost zapotrzebowania na energię, dostarczanej głównie przez odnawialne źródła energii. Jednocześnie inwestycje w energię nuklearną w ciągu najbliższych 30 lat mogą sięgnąć ok. 500 mld €, tym bardziej, że nie wszystkie z obecnych instalacji jądrowych dotrwają do momentu planowanego zdekarbonizowania gospodarek UE.

Z punktu widzenia taksonomii kwestią kluczową jest bezpieczeństwo, w szczególności jego poprawa, oraz postępowanie z odpadami promieniotwórczymi i takie właśnie projekty będą promowane w ramach taksonomii. Fakt, że na terenie Unii Europejskiej nie doszło nigdy do wydarzenia podobnego do tych w Czarnobylu czy Fukushimie nie powinno wprawiać mieszkańców UE w samozadowolenie i fałszywe poczucie bezpieczeństwa. Panek zwrócił również uwagę na to, że technologie nuklearne nie służą tylko energetyce, ale również innym branżom, z branżą medyczną na czele.

Dyr. Panek, wskazywał ponadto na potrzebę harmonizacji regulacji technicznych, w szczególności pod kątem bezpieczeństwa, jednak jego zdaniem nie jest to rolą KE – odpowiedzialność leży po stronie państw członkowskich, które mają dużo lepsze narzędzia do zobowiązania sektora energetyki jądrowej do harmonizacji i standaryzacji, ponieważ ze względu na specyfikę tego obszaru nie ma możliwości zaprogramowania zunifikowanego rozwiązania na skalę całej Unii. Gość Biura NCBR w Brukseli przyznał, że jakkolwiek ambicje w zakresie bezpieczeństwa odpadów zostały jasno wyrażone w legislacji unijnej, to nie zostały one dotychczas przekute w odpowiednie technologie, odciążające przyszłe pokolenia w zakresie konieczności zajmowania się tymi odpadami.

Gospodarzem spotkanie była Ewa Kocińska-Lange, dyrektor Biura NCBR w Brukseli.