Podsumowanie webinarium „Nowa Europejska Przestrzeń Badawcza – rozwój kariery naukowej”
14.02.2022
14 lutego br. odbyło się webinarium zorganizowane przez Biuro NCBR w Brukseli | Business & Science Poland, we współpracy ze Stałym Przedstawicielstwem Rzeczypospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej, poświęcone nowej Europejskiej Przestrzeni Badawczej (EPB; European Research Area – ERA) i karierom naukowym.
Podczas otwarcia webinarium Arkadiusz Pluciński, Zastępca Stałego Przedstawiciela RP przy UE podkreślił, że nowa EPB jest efektem wspólnego wysiłku organów unijnych i państw członkowskich. Następnie przedstawiciel Komisji Europejskiej (KE), Manuel Aleixo z Dyrekcji Generalnej ds. Badań i Innowacji, w kontekście polityki nadawania nowego impetu EPB opowiedział o priorytetowych przedsięwzięciach w ramach EPB, które chociaż nie wyczerpują zagadnienia, to odpowiednio je strukturyzują przybliżając osiągnięcie celów. Inna przedstawicielka KE, Apostolia Karamali zaprezentowała wyzwania, jakie stawia współczesność przed naukowcami – poza cyfrową i zieloną transformacją oraz kwestiami pandemicznymi, kluczowe jest wyraźne, nawet 40-stoprocentowe niedopasowanie kompetencji naukowców do potrzeb rynku, szczególnie w zakresie wysoko kwalifikowanych pracowników. Osobnym zagadnieniem wymagającym strukturalnego podejścia w UE, jest przyciągnięcie i zatrzymanie talentów naukowych.
W sesji panelowej wzięli udział naukowcy i przedstawiciele sektora B+I z krajów Grupy Wyszehradzkiej (V4). Ich interwencje oparte na pewnej lokalnej specyfice i uwarunkowaniach, naświetlały praktyczne aspekty prowadzenia działalności naukowej w ramach EPB. Janka Kottulova ze Słowackiej Akademickiej Agencji Informacyjnej mówiąc o umiejętnościach, warunkach pracy na uczelni i możliwościach poza uczelnią zwracała uwagę, że od naukowców oczekuje się dużej aktywności nie stricte naukowej, w zakresie m.in. komunikowania swoich badań i ich wyników, budowania relacji między różnymi instytucjami i środowiskami, angażowania otoczenia czy wywierania wpływu – a to wszystko są kompetencje niebędące elementem programu kształcenia. Dr Jacek Kolanowski z Instytutu Chemii Bioorganicznej wspomniał o społecznej percepcji nauki – z jednej strony ostatnie lata bardzo wzmogły oczekiwania co do jej roli oraz możliwości tłumaczenia świata i rozwiązywania aktualnych problemów, z drugiej jednak dr Kolankowski zidentyfikował wyraźny spadek społecznego zaufania względem nauki i naukowców. Dr Katalin Solymosi, botaniczka z węgierskiego Eötvös Loránd University, nawiązując do swoich osobistych doświadczeń, omówiła sytuację kobiet i rodziców w nauce, wskazując na konieczność reform w tym zakresie. Ostatnia z panelistek, dr Vladimira Petráková z Instytutu Chemii Fizycznej Czeskiej Akademii Nauk, przedstawiła swoje doświadczenia we współpracy z rodakami powracającymi z zagranicy, u których rozwój kariery naukowej za granicą okazuje się tworzyć zbędne przeszkody np. biurokratyczne. Receptą na to, wg. dr Petrákovej, powinno być zbudowanie wspólnoty osób, będących w podobnej sytuacji i dzięki temu stanowiących oparcie czy źródło wymiany pomysłów i najlepszych praktyk.
Spotkanie było współprowadzone przez Ewę Kocińską-Lange, dyrektor Biura NCBR w Brukseli oraz Agatę Janaszczyk, radcę ds. badań naukowych Stałego Przedstawicielstwa RP przy UE.