Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

   Tytuł projektu

Prace badawczo-rozwojowe nad opracowaniem innowacyjnej aktywnej przepławki dla fauny wodnej

  Nazwa Beneficjenta/Beneficjentów

Instytut OZE Sp. z o.o.

  Nazwa programu

PROGRAM OPERACYJNY INTELIGENTNY ROZWÓJ

  Konkurs

Szybka ścieżka

  Wartość projektu

3 901 390,77 zł

  Wartość dofinansowania

2 967 457,24 zł

  Okres realizacji projektu

1 stycznia 2018 r. – 30 września 2021 r.

Poznajcie nasz zespół

Zobacz efekt naszej pracy

Aktywna przepławka dla ryb

 

 

Jaki problem rozwiązuje nasz projekt?

W ramach projektu została opracowana aktywna przepławka, która jest stworzona na podstawie przyjaznej ichtiofaunie technologii śruby Archimedesa. Urządzenie składa się w dwóch torów – wstępującego i zstępującego, z których każdy jest oddzielną śrubą transportującą faunę wodną. Tor zstępujący umożliwia produkcję energii elektrycznej, która zużywana jest m.in. do zasilania pracy toru wstępującego, zaś niewykorzystana część produkowanej energii może być np. sprzedawana do sieci lub magazynowana.

Skuteczność migracji w aktywnej przepławce została potwierdzona na podstawie przeprowadzonych badań skuteczności pracy urządzenia, dla osobników osiągających wymiary w zróżnicowanych klasach wielkości. W przypadku gatunków, dla których migracje stanowią ważny czynnik funkcjonowania, a więc ryb reofilnych, jak i katadromicznych oraz anadromicznych ryb wędrownych, zachowano wysoką skuteczność migracji zarówno wstępującej jak i zstępującej.

Dzięki możliwości produkcji energii elektrycznej nasze rozwiązanie wykazują się dużą rentownością.

Aspekt energetyczny jest niewątpliwie atrakcyjną i wyróżniającą cechą aktywnej przepławki – w zależności od lokalnych uwarunkowań, może ona posiadać moc od kilku do nawet kilkuset kilowatów. Przepławka aktywna umiejscowiona jest w obrębie koryta rzecznego, bez potrzeby dodatkowego zajęcia terenu otaczającego rzekę.

Zwrot z inwestycji polegającej na budowie aktywnej przepławki, w zależności od lokalizacji, odbywa się zwykle w ok. 5 – 8 lat.

Kto skorzysta z wyników projektu? 

Dzięki wieloletniemu doświadczeniu i posiadanej wiedzy oraz zaangażowaniu w projekty badawczo-rozwojowe dostarczamy na rynek nowy produkt w postaci aktywnej przepławki. Jesteśmy przekonani, że stanie się ona doskonałą alternatywą dla tradycyjnych przepławek i podniesie przepustowość ekologiczną odcinków rzek.

Produkt znajduje zastosowanie w budownictwie hydrotechnicznym związanym z piętrzeniem wód (małe elektrownie wodne, jazy piętrzące itp.). Zapotrzebowanie rynkowe na nasz produkt wynika z obowiązującego prawodawstwa w zakresie gospodarki wodnej oraz ochrony środowiska, jak i krajowej i europejskiej polityki klimatyczno-energetycznej.

Wyniki projektu mają zastosowanie w praktyce przez właścicieli, administratorów i użytkowników piętrzeń wodnych, zarówno z sektora prywatnego, jak i publicznego.

Co było dla nas największym wyzwaniem w realizacji projektu?

Sporym wyzwaniem w czasie realizacji projektu było odpowiednie ustalenie szeregu kwestii istotnych z punktu widzenia konstruowania urządzenia, mających na celu umożliwienie migracji ryb w celu określenia maksymalnej prędkości prądu wody, jakim konkretne gatunki ryb mogą się przeciwstawić. Priorytetem było stworzenie urządzenia przyjaznego dla ichtiofauny. Wyzwań było kilka: wytworzenie odpowiedniego nurtu wabiącego, który pozwoli na odnalezienie przez ryby wejścia do przepławki, umiejscowienie wejścia do przepławki od strony wody dolnej w taki sposób, aby nie było ono wrażliwe na stany wód cieku, zachowanie odpowiednich parametrów przepływu wody w przepławce tak, aby ryby mogły ją pokonać oraz umiejscowienie wejścia do przepławki od strony wody górnej w taki sposób, aby nie było ono wrażliwe na wahania poziomu wody w zbiorniku.

Największym wyznawaniem było zaplanowanie i przeprowadzenie badań monitorujących oraz określenia efektywności funkcjonowania przepławki pod kątem migracji zarówno zstępującej, jak i wstępującej przy różnych parametrach hydrologicznych i technicznych, co wiązało się z odłowieniem biorących udział w badaniach osobników w ich naturalnym środowisku.

Nasza rada dla innych Wnioskodawców

Realizacja projektu współfinansowanego ze środków NCBR, pozwala na wprowadzenie własnego pomysłu i przejście od koncepcji do wytworzenia gotowego urządzenia do wdrożenia na rynek. To także doskonała okazja do wybudowania zespołu kompetentnych, wspierających się ekspertów z różnych dziedzin.

Nie poddawać się. Nie ma rzeczy niemożliwych do osiągnięcia.