Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

W Katowicach – Europejskim Mieście Nauki 2024, zakończyła się III edycja Międzynarodowego Kongresu Jakości Kształcenia. Było to ważne wydarzenie, dla osób zainteresowanych zagadnieniami dotyczącymi jakości kształcenia, akredytacji, umiędzynarodowienia, rozwoju kompetencji dydaktycznych i kształcenia zdalnego. Organizatorami Kongresu były uczelnie wchodzące w skład Konsorcjum Akademickiego – Katowice Miasto Nauki.

W wydarzenie zaangażowane były uczelnie publiczne działające na rzecz transformacji regionu poprzez naukę. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju doceniając inicjatywę zostało Partnerem Merytorycznym wydarzenia, podczas którego nasza ekspertka Martyna Kozłowska-Żukowska, kierownik projektu „Uczelnie Przyszłości” opowiedziała o projekcie realizowanym dzięki środkom pochodzącym z Funduszy Europejskich w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS) oraz wzięła udział w dyskusji czy systemowa personalizacja kształcenia jest możliwa?

Nowa era w edukacji akademickiej

Międzynarodowy Kongres Jakości Kształcenia gromadzi osoby zainteresowane zagadnieniami dotyczącymi systemów zapewniania jakości kształcenia, monitorowania jakości kształcenia, akredytacji, umiędzynarodowienia kształcenia, rozwoju kompetencji dydaktycznych i kształcenia zdalnego. W obszarze tych tematów, nie mogło zabraknąć dyskusji nt. projektu pn. „Uczelnie Przyszłości”. 13 maja br. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach przygotowywania się do realizacji przedsięwzięcia, zainicjowało Partnerstwo i podpisało umowy na rzecz przygotowania i realizacji projektu. Wspólnie z 12 uczelniami, które przeszły procedurę naboru, rozpoczęliśmy nową erę w edukacji akademickiej. Kolejno, 15 października br. Centrum podpisało umowę o dofinansowanie projektu. „Uczelnie przyszłości” to projekt wybierany w sposób niekonkurencyjny V osi priorytetowej Innowacje społeczne w ramach Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego (FERS).

Mentoring i tutoring jest kluczowy

Jak powinniśmy kształcić, żeby przyszłe pokolenia chciały studiować? Dlaczego studia przestają być atrakcyjne dla młodych ludzi? Czym uczelnie mogą przyciągać kandydatów? Okazuje się, że kandydaci na studia oczekują od uczelni nie tylko przekazywania wiedzy, ale nowatorskiego podejścia do nauczania, tworzenia multiścieżek rozwoju oraz zaspokajania podstawowych potrzeb jakimi są autonomia i kompetencja, określane często w świecie biznesu jako wpływ i rozwój.

W związku z tym filozofia kształcenia przyszłości musi być spersonalizowana, dająca możliwość wyboru i otwarta na budowanie programów nauczania wokół zainteresowań studenta, aby podsycać zainteresowanie do edukacji. Spodziewamy się w tym obszarze znaczących zmian w podejściu w najbliższym czasie. Praca naukowa z tutorem/mentorem jest szansą na to, żeby wprowadzić na uczelniach wyższych działania, które będą uwzględniały najważniejsze potrzeby studentów, tj. potrzebę decyzyjności oraz kompetencji. Dzięki pracy bezpośredniej mentorzy będąc przewodnikiem naukowym czy wdrożeniowym mogą zbudować relację ze swoimi studentami, a co za tym idzie dać im poczucie bezpieczeństwa. Rolą tutora bowiem nie jest wytykanie błędów, a praca na mocnych stronach studenta oraz ich rozwijanie.

- W masowym kształceniu odeszliśmy od zaspokajania podstawowych rozwojowych potrzeb człowieka oraz kształcenia opartego na relacji. Aby w proces nauczania wejść z zaangażowaniem, konieczne jest odzyskanie przez studentów poczucia wpływu na swój rozwój oraz zbudowanie przestrzeni, w której nie boją się popełniać błędów oraz pytać. Niezbędne jest poczucie swobody oraz możliwości rozwoju pasji. Powrót do edukacji spersonalizowanej to jest de facto powrót do zaspokajania naszych podstawowych potrzeb w rozwoju człowieka - podkreślała Martyna Kozłowska-Żukowska, kierownik projektu NCBR „Uczelnie Przyszłości” podczas swojego wystąpienia.

- W Narodowym Centrum Badań i Rozwoju jesteśmy zainteresowani nauką nastawioną na rozwiązywanie realnych wyzwań technologicznych i społecznych czyli wdrożeniami i innowacjami. W modelu „Uczelni Przyszłości” chcemy, aby projekty zrealizowane przez osoby studiujące miały wymiar praktyczny i aplikacyjny stąd wprowadziliśmy m.in. pracę z mentorem naukowym oraz wdrożeniowym, która jest jednym z kluczowych elementów projektu. Mentor naukowy pomaga rozwijać wiedzę z danej dziedziny, natomiast mentor wdrożeniowy pozwala spojrzeć w sposób aplikacyjny na projekt, czyli jak to co student robi może być wykorzystane w praktyce.

Ważnym elementem kształcenia jest także motywacja, na której budujemy model nauczania „Uczelni Przyszłości”. Musimy stale myśleć o tym, jak zachęcić młodych ludzi, aby się kształcili. Motywacją dla młodych ludzi jest działanie z realnym celem, sensem, perspektywą świata pełnego technologii. Uczelnia powinna być miejscem, które daje im kompetencje, aby mogli to osiągnąć. Trzeba więc wspierać otwartość uczelni, łączyć światy i doświadczenia, dlatego w projekcie mentorzy będą z poza uczelni studenta. Daje to możliwość połączenia różnych perspektyw, a także rozwija kompetencje studentów potrzebnych na rynku pracy – zwróciła uwagę.

„Uczelnie Przyszłości” jako Innowacja społeczna

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju będzie rozwijać model edukacji spersonalizowanej jako makro innowację społeczną w V priorytecie w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego (FERS). Kluczowym założeniem modelu edukacji spersonalizowanej „Uczelnie Przyszłości” jest stawianie studenta w centrum procesu kształcenia, jako eksperta własnego rozwoju. Przejawem takiego podejścia w praktyce jest zindywidualizowane kształcenie, szansa na uczenie się przez działanie i doświadczenie, umożliwienie osiągania aplikacyjnych rezultatów projektów, rozwijanie kompetencji przyszłości, oddawanie współodpowiedzialności za wyniki uczenia i poczuciu sprawczości osób studiujących.

W projekcie „Uczelnie Przyszłości” Narodowe Centrum Badań i Rozwoju dąży do testowania zmienionego  podejścia i w kolejnym kroku upowszechnienia go jako rozwiązania systemowego na uczelniach. Chcemy promować i wzmacniać innowacyjność społeczną poprzez realizację projektów służących ogółowi społeczeństwa.

Szczególnie ważny w projekcie jest:

• rozwój potencjału uczelni w zakresie kształcenia w innowacyjny sposób kluczowych kompetencji studentów potrzebnych na rynku pracy,
• poszerzenie oferty edukacyjnej uczelni i jej dostosowanie do potrzeb studentów zainteresowanych tworzeniem innowacyjnych rozwiązań, w tym innowacji społecznych,
• rozwój kompetencji kadry akademickiej w zakresie diagnozy kompetencji studentów dotyczących pracy indywidualnej oraz ich potrzeb dotyczących wsparcia mentorskiego,
• wypracowanie nowego modelu współpracy uczelnia-student-otoczenie społeczno-gospodarcze w procesie kształcenia.

W projekcie „Uczelnie Przyszłości”:

• weźmie udział 12 uczelni akademickich w tym: uniwersytety, politechniki uczelnie medyczne, rolnicze i ekonomiczne,
• 360 studentów z pierwszych trzech lat studiów z innowacyjnymi pomysłami na projekty, rozwinie swoje kompetencje,
• odbędą się 3 edycje testowania – każda trwająca 2 lata, po każdej przygotowane będą wyniki ewaluacji,
• studenci wezmą udział w 5 dniach warsztatów w każdej edycji,
• każdy projekt otrzyma 165 godz. mentoringu,
• stworzymy ponad 1000 mikrokursów opartych o realne potrzeby studentów i rynku - umożliwiające uzyskanie mikropoświadczeń.

12 Partnerów

NCBR wspólnie z 12 uczelniami partnerskimi będzie wdrażało innowacyjny model kształcenia opartego o autorskie projekty studentów w uczelniach różnego typu, w celu przetestowania możliwości jego powszechnego zastosowania. Chcemy, aby na końcu tej drogi model, który będzie wdrożony przez polskie uczelnie, wpłynął pozytywnie na rozwój jakości i skuteczności kształcenia młodych ludzi, potrzebujących kompetencji do tworzenia rozwiązań odpowiadających na wyzwania przyszłości, zarówno jako pracownicy naukowi, pracownicy firm, jak i samodzielni przedsiębiorcy. Projekt będzie realizowany w okresie 2024-2028.

Wśród wybranych do Partnerstwa uczelni znajdują się:

• Politechnika Poznańska
• Politechnika Gdańska
• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Politechnika Śląska
• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
• Uniwersytet Śląski
• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja W Krakowie
• Politechnika Łódzka
• Politechnika Warszawska
• Uniwersytet Warszawski
• Warszawski Uniwersytet Medyczny

---

Projekt „Uczelnie Przyszłości” współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach V osi priorytetowej Innowacje społeczne w ramach Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego (FERS).