Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, agencja wykonawcza ministra nauki i szkolnictwa wyższego, ogłosiło wyniki konkursu „Projektowanie uniwersalne”, realizowanego w ramach rządowego programu DOSTĘPNOŚĆ+. 34 polskie ośrodki akademickie otrzymają łącznie 40 milionów złotych na opracowanie i wdrożenie obowiązkowych zajęć w programach studiów, umożliwiających studentom poznanie potrzeb osób ze szczególnymi potrzebami oraz praktyczne zastosowanie zasad uniwersalnego projektowania produktów i usług. Konkurs „Projektowanie uniwersalne” jest finansowany z Funduszy Europejskich – Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER).

Projektowanie uniwersalne zakłada takie tworzenie produktów, usług czy elementów otoczenia, aby zapewnić dostępność dla wszystkich, z uwzględnieniem ich szczególnych potrzeb. Aby zapobiegać wykluczeniu społecznemu, niezbędne jest wprowadzenie innowacji, które uwzględniałyby różnorodne potrzeby odbiorcy w zakresie mobilności i percepcji. Zajęcia, które w ramach konkursu będą prowadzone na uczelniach, umożliwią studentom poznanie oczekiwań osób ze szczególnymi potrzebami oraz praktyczne zastosowanie zasad uniwersalnego projektowania.

"Dzięki działaniom edukacyjnym i pokaźnym inwestycjom, wiele już zrobiliśmy dla poprawy dostępności czy to przestrzeni publicznej, czy też różnych dóbr i usług. Wiemy jednak, że nie da się uczynić naszego otoczenia w pełni dostępnym bez stałej pracy nad sposobem myślenia wszystkich osób zaangażowanych w kreowanie naszej codzienności – polityków, samorządowców, architektów, lekarzy, programistów czy sprzedawców" - komentuje Małgorzata Jarosińska-Jedynak, minister funduszy i polityki regionalnej. "Dzięki Funduszom Europejskim jesteśmy w stanie intensyfikować działania, zapraszać do współpracy różne grupy społeczne – od przedsiębiorców po społeczność akademicką. Przejawem takiego trendu jest chociażby konkurs NCBR. Tysiące studentów opuści uczelnie z zaszczepionym genem dostępności, a to szybko potem zaprocentuje w efektach ich pracy" – uzupełnia Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Strategicznym wymiarem konceptu jest trwałe włączenie problematyki projektowania uniwersalnego na wszystkich kierunkach studiów wyższych I i II stopnia oraz na jednolitych studiach magisterskich.

"Zgodnie z zapisami Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych oraz Konstytucji RP każdy ma prawo do równego traktowania i uczestniczenia w życiu społecznym. Odpowiadając za jakość kształcenia, stawiamy także na to, by absolwenci polskich uczelni wychodzili na rynek pracy z wiedzą oraz pasją do tego, by tworząc produkty dostępne dla każdego, zmieniali naszą rzeczywistość w taką, gdzie m.in. niepełnosprawność czy zaawansowany wiek nie będą czynnikami wykluczającymi" – komentuje Grzegorz Wrochna, wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego.

NCBR na rzecz dostępności

Stworzone w wyniku konkursu NCBR moduły zajęć na uczelniach przyczynią się do rozwoju kompetencji studentów w zakresie stosowania projektowania uniwersalnego w praktyce, z uwzględnieniem specyfiki kierunku studiów. Programy nauczania, dzięki zastosowaniu zasad projektowania uniwersalnego do realizacji nowych rozwiązań (przestrzennych, obiektowych, produktowych, procesowych) oraz modyfikacji istniejących, mają w swej konsekwencji poprawić jakość życia wszystkich członków społeczeństwa, w tym osób z niepełnosprawnościami.

Nabór wniosków w konkursie „Projektowanie uniwersalne” prowadzony był w okresie od października do grudnia ubiegłego roku.

"W czasie naboru swoje wnioski o dofinansowanie do NCBR złożyło 41 ośrodków akademickich. Budżet konkursu wynosił 30 milionów złotych, jednak ze względu na wysoką jakość zgłoszonych projektów i istotność działań w nich przewidzianych, postanowiliśmy zwiększyć przeznaczone środki na dofinansowanie projektów w konkursie o jedną trzecią, dzięki czemu aż 34 uczelnie uzyskały granty" – wyjaśnia Wojciech Kamieniecki, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Zajęcia z projektowania uniwersalnego będą realizowane w ośrodkach akademickich w całej Polsce. Najlepiej oceniony w konkursie NCBR został projekt „Projektowanie bez barier” zgłoszony przez Sopocką Szkołę Wyższą, który zakłada modyfikację programów kształcenia na kierunkach Architektura, Architektura wnętrz oraz Architektura krajobrazu, wprowadzającą zajęcia z projektowania uniwersalnego, a także działania podnoszące kompetencje dydaktyczne kadry Uczelni w celu zapewnienia efektywnego nauczania z tego zakresu. Działania w projekcie prowadzone będą we współpracy z podmiotami działającymi na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Przełoży się to na zacieśnienie współpracy Uczelni ze środowiskiem pracodawców i partnerów społecznych, związanych z osobami ze szczególnymi potrzebami.