Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, agencja wykonawcza ministra nauki i szkolnictwa wyższego, ogłosiło II edycję konkursu „Uczelnia dostępna”, finansowanego z Funduszy Europejskich - Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER). Konkurs to szansa dla kolejnych uczelni z całej Polski na dostosowanie się do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, co stanowi jeden z celów rządowego Programu „Dostępność Plus”.

"Ponad 20 tys. osób, będących częścią społeczności akademickiej, zmaga się z niepełnosprawnością – to nie tylko studenci, ale także przedstawiciele kadry naukowo-dydaktycznej. Choroby przewlekłe, trudności w poruszaniu się, problemy ze słuchem lub widzeniem –to ich najczęstsze problemy. Aby wykorzystać potencjał tych osób, ułatwić im naukę i wspierać w pracy akademickiej, potrzeba konkretnych działań - likwidacji architektonicznych, ale też społecznych barier. Na szczęście polskie uczelnie są coraz bardziej dostępne dla osób borykających się z niepełnosprawnością, a zmiany na lepsze widać w każdym nowym roku akademickim. Pozytywnych zmian potrzeba jednak dużo więcej, dlatego nie należy ustawać w pokonywaniu barier, z którymi stykają się osoby niepełnosprawne. Temu właśnie służy druga edycja konkursu „Uczelnia dostępna”, do której nabór ruszy już wiosną" – mówi Jarosław Gowin, wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego.

"Duże zainteresowanie poprzednią edycją konkursu świadczy o tym, że oferta skrojona jest do potrzeb uczelni i studentów. Ułatwienia zapewniające osobom z niepełnosprawnościami możliwość studiowania są niezbędne, a potrzeby są nadal olbrzymie. Dlatego kontynuujemy nasze działania na rzecz dostępności i ogłaszamy nowy konkurs. Dofinansowanie ze środków europejskich pomoże kolejnym szkołom wyższym w tworzeniu rozwiązań gwarantujących pełną dostępność kształcenia" – mówi Małgorzata Jarosińska-Jedynak, minister funduszy i polityki regionalnej.

Innowacje dla dostępności

Konkurs NCBR „Uczelnia dostępna” jest jednym z działań w ramach rządowego Programu „Dostępność Plus”, który stanowi pierwsze i kompleksowe ujęcie tematyki dostępności w Polsce. Celem konkursu jest likwidowanie barier w dostępie do kształcenia na poziomie wyższym. Dzięki przekazanym środkom możliwe będzie wprowadzenie zmian organizacyjnych na uczelniach oraz podniesienie świadomości i kompetencji kadry, co przełoży się na zwiększenie dostępności oferty edukacyjnej dla osób z niepełnosprawnościami. Konkurs jest finansowany z Funduszy Europejskich - Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (PO WER).

– Korzyści płynące z konkursu „Uczelnia dostępna” można wyrazić za pomocą zależności: „innowacje dla dostępności”, ale również „dostępność dla innowacji”. Nie tylko wspieramy uczelnie w poszukiwaniach kolejnych, coraz bardziej innowacyjnych rozwiązań dla zwiększania dostępności. Realizacja konkursu to również korzyści długoterminowe – jeśli stworzymy osobom z niepełnosprawnościami możliwość rozwoju, to dajemy jednocześnie polskiej nauce i gospodarce szanse na innowatorów z unikalnym doświadczeniem i zdolnościami – mówi Izabela Żmudka, zastępca dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Nabór wniosków w konkursie rozpocznie się 16 marca i potrwa do 8 maja 2020 r. (do godz. 14:00). Całościowy budżet drugiej edycji „Uczelni dostępnej” wynosi 150 mln zł, a o dofinansowanie w wysokości nawet do 15 mln zł będą mogły się ubiegać uczelnie publiczne i niepubliczne, niezależnie od liczby kształconych w nich studentów. W konkursie nie mogą brać udziału ośrodki akademickie, którym przyznano dofinansowanie w pierwszej edycji konkursu.

Zgłaszane do konkursu projekty będą mogły dotyczyć zarówno działań prowadzących do zapewnienia przez uczelnie dostępności komunikacyjnej, administrowanych stron internetowych, narzędzi informatycznych, modyfikacji programów oraz procedur kształcenia, jak i działań z zakresu dostępności architektonicznej. Realizując te projekty uczelnie będą współpracowały z organizacjami pozarządowymi, podmiotami działającymi na rzecz likwidacji barier w dostępie do kształcenia na poziomie wyższym lub osobami z niepełnosprawnościami zajmującymi się aktywnie tematyką dostępności.

Trzy ścieżki dla uczelni

Konkurs, podobnie jak w pierwszej edycji, przebiega w trzech Modelach – ścieżce mini, midi i maxi. Działania, jakie wnioskodawca może przewidzieć w projekcie, zależą od ścieżki, którą wybierze. Od wybranej opcji zależy też maksymalna kwota, o jaką może się starać.

Ścieżka mini da uczelni szansę na rozpoczęcie podstawowych działań zmierzających do tworzenia uczelni dostępnej dla wszystkich. Przykładowe działania w ścieżce mini to m.in.: zatrudnienie pełnomocnika rektora ds. osób z niepełnosprawnościami lub utworzenie stanowiska ds. dostępności uczelni, podnoszenie kompetencji kadr uczelni poprzez udział w krajowych konferencjach tematycznych związanych z dostępnością.

Ścieżka midi ma zapewnić uczelni osiągnięcie znacznego wzrostu dostępności dla osób
z niepełnosprawnościami w stosunku do poziomu minimalnego, poprzez zwiększenie dostępności wewnętrznych procesów, w szczególności rekrutacji, kształcenia i działalności naukowej, a także upowszechnienie rozwiązań zapewniających dostępność w jednostkach organizacyjnych, w których nadal występują braki. Przykładowe działania w ramach tej ścieżki to m.in.: wdrażanie dostosowanych form zajęć sportowych wraz ze szkoleniem osób odpowiedzialnych za prowadzenie takich zajęć, zatrudnienie doradców edukacyjnych/konsultantów, dodatkowe wynagrodzenia dla lektorów języków obcych, autorów zajęć sportowych, psychologów zajmujących się wsparciem zdrowia psychicznego.

Ścieżka maxi przeznaczona jest dla uczelni wiodących we wdrażaniu idei dostępności. Charakterystyczne dla projektów realizowanych w ramach ścieżki maxi powinno być proponowanie autorskich rozwiązań, konsekwentnie prowadzących do zwiększania dostępności uczelni oraz jej otoczenia. Rozwiązania te mogą się opierać o wnioski z dotychczasowej działalności, np. poprzez skierowanie wsparcia do nowych grup interesariuszy, opracowanie nieistniejących do tej pory na uczelni usług specjalistycznych lub poszerzenie zakresu istniejących usług, utworzenie think tanków do pracy nad nowymi narzędziami, pozwalającymi poszerzyć zakres dostępności uczelni i jej otoczenia. O wsparcie w ramach ścieżki maxi może się starać jedynie ta uczelnia, w której jednostka
ds. dostępności funkcjonuje co najmniej od 5 lat i studiuje na niej przynajmniej 150 osób
z niepełnosprawnościami.

Informacje o konkursie „Uczelnia Dostępna” są dostępne na stronie internetowej Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Oni już są „dostępni”

W ramach pierwszej edycji konkursu, realizowanej w ubiegłym roku, do dofinansowania wybranych zostało 85 projektów na łączną kwotę wsparcia ponad 300 mln zł. Projektem, który uzyskał najwyższą liczbę punktów w konkursie, a jednocześnie oceniany był w ramach ścieżki midi jest ten zgłoszony przez Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Jego celem było stworzenie kompleksowego programu wsparcia zmian organizacyjnych i podnoszenia kompetencji kadry akademickiej. Działania te będą realizowane poprzez m.in. opracowanie i dopasowanie procedur kształcenia, zajęć oraz wykorzystywanych na nich materiałów dydaktycznych do potrzeb osób z niepełnosprawnością, dostosowanie stron internetowych do standardów WCAG, dostosowanie narzędzi informatycznych, w tym platformy e-learningowej, szkolenia pracowników uczelni, działania z zakresu dostępności architektonicznej, zakup specjalistycznego sprzętu. Projekt realizowany będzie we współpracy m.in. z Polskim Związkiem Głuchych, Polskim Związkiem Niewidomych, Fundacją Primo Diagnosis.

W ramach ścieżki mini najwyższą liczbę punktów uzyskał projekt „Równość w edukacji 2.0 - kompleksowy program wsparcia w zakresie dostępności w Szkole Wyższej im. P. Włodkowica
w Płocku”. Z kolei projekt „Uniwersytet dla wszystkich – Level up” Uniwersytetu Warszawskiego uzyskał najwyższe dofinansowanie w ścieżce maxi.

Pełną listę projektów dofinansowanych w pierwszej edycji konkursu „Uczelnia dostępna” można znaleźć na stronie internetowej Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.