Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Redakcja portal-mundurowy.pl wraz z Jury Konkursowym doceniła Wykonawców NCBR w tegorocznym konkursie „Innowacje dla Bezpieczeństwa i Obronności”. Wśród wyróżnionych projektów, które dofinansowało Narodowe Centrum Badań i Rozwoju znalazły się m.in. „System szkolenia poligonowego w warunkach walki elektronicznej SSPWE” oraz „Teleinformatyczny moduł wspomagania identyfikacji ofiar katastrof i ataków terrorystycznych”. Konkurs „Innowacje dla Bezpieczeństwa i Obronności” odbył się pod patronatem honorowym Jacka Siewiery, Szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego oraz prof. dr hab. inż. Jerzego Małachowskiego, p.o. dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w porozumieniu z Ministerstwem Obrony Narodowej i Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji od wielu lat prowadzi działania związane z badaniami na rzecz bezpieczeństwa i obronności. Celem realizowanych programów i projektów jest nie tylko zwiększenie potencjału polskich podmiotów naukowych i przemysłowych, ale także dążenie do niezależności technologicznej poprzez tworzenie polskiego „know-how” krytycznych technologii w obszarze bezpieczeństwa i obronności państwa.

Najnowszy katalog Innowacje – Wdrożenia – Bezpieczeństwo - Obronność 2024 zawiera przegląd 34 innowacyjnych projektów związanych z bezpieczeństwem i obronnością Polski. Wśród Wykonawców projektów dofinansowanych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju znalazły się projekty tj.:

System szkolenia poligonowego w warunkach walki elektronicznej SSPWE

Projekt pn. „Poligon walki elektronicznej – wsparcie procesu szkolenia załóg statków powietrznych i systemów OPL Sił Powietrznych” opracowany został przez konsorcjum w składzie: ITWL, Akademia Sztuki Wojennej oraz Wojskowe Zakłady Elektroniczne SA.

System SSPWE powstały w wyniku realizacji projektu przeznaczony jest do wsparcia procesu szkolenia załóg statków powietrznych (SP) w warunkach walki radioelektronicznej poprzez stworzenie zbliżonego do rzeczywistego, mikrofalowego środowiska elektromagnetycznego, a także pozyskanie informacji o reakcji załogi na zaistniałe warunki. W ramach projektu zostały opracowane unikalne w naszym kraju technologie w zakresie m.in. prowadzenia walki radioelektronicznej. Pierwszą z nich jest zdolność polegająca na możliwości opromieniowania statku powietrznego sygnałami emisji elektromagnetycznej, symulującymi wybrane – rzeczywiste źródła zagrożeń (zestawy przeciwlotnicze). Sygnały emisji elektromagnetycznej odwzorowujące rzeczywiste sygnały radarowe w różnych modach pracy, charakterystycznych dla zestawów przeciwlotniczych, generowane są z mocą impulsową rzędu do 4kW w impulsie, co zapewnia maksymalny zasięg w odniesieniu do typowego odbiornika RWR (ang. Radar Warning Receiver) rzędu 150 km. 

Kolejną jest zdolność do rejestracji manewrów statku powietrznego oraz odpalenia flar i dipoli radiolokacyjnych z wykorzystaniem Podsystemu Optoelektronicznego. Ponadto opracowany system SSPWE wsparty jest o autonomiczne źródło informacji radiolokacyjnej (Podsystem Obserwacyjny) zbudowany w oparciu o radar wtórny, pracujący w reżimie radaru śledzącego. Dodatkową cechą wyróżniającą jest zdolność do współpracy systemu z radarami pierwotnymi polskiej produkcji (serii NUR oraz Awia). Dodatkowo system SSPWE jest doposażony w stację rozpoznania elektronicznego ELINT (podsystem Rozpoznawczy) zapewniającą rejestrację sygnałów generowanych przez systemy zakłóceń aktywnych statków powietrznych, co w kompletacji z pozostałymi podsystemami sprawia, że jest to jedyne znane  takie rozwiązanie systemu szkoleniowego na świecie.

Teleinformatyczny moduł wspomagania identyfikacji ofiar katastrof i ataków terrorystycznych IDVICTIM

Projekt o nazwie „Teleinformatyczny moduł wspomagania identyfikacji ofiar katastrof i ataków terrorystycznych” został zrealizowany przez konsorcjum Wojskowej Akademii Technicznej (lider) i firmę KenBIT. Jest to kompleksowe narzędzie zgodne z  międzynarodowymi standardami Interpolu, wzbogacone m.in. o elektroniczny system wprowadzania danych do formularzy dopasowanych do wytycznych Interpolu czy zbiór algorytmów wyszukiwania, porównywania i łączenia danych przedśmiertnych i pośmiertnych antre mortem (AM) i post mortem (PM).

Celem projektu jest zapewnienie efektywnej i szybkiej identyfikacji ofiar katastrof lub ataków terrorystycznych poprzez usprawnienie działań służb na wszystkich etapach postępowania
ze zwłokami i szczątkami ludzkimi. Jest to kompleksowe narzędzie zgodne z  międzynarodowymi standardami Interpolu, wzbogacone m.in. o elektroniczny system wprowadzania danych do formularzy dopasowanych do wytycznych Interpolu czy zbiór algorytmów wyszukiwania, porównywania i łączenia danych przedśmiertnych i pośmiertnych antre mortem (AM) i post mortem (PM).

Specjalistyczny zestaw folii niskoadhezyjnych do zabezpieczania śladów biologicznych

Projekt opracowało konsorcjum w składzie: Akademia Policji w Szczytnie (lider), Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji, Instytut Technologii Bezpieczeństwa „MORATEX”, Instytut Ekspertyz Sądowych im. prof. dra  Jana Sehna w Krakowie oraz Instytut Genetyki Sądowej Sp. z o. o w Bydgoszczy.

Wykorzystywane do technicznego zabezpieczania śladów wymazówki charakteryzują się niezadowalającą efektywnością, jeśli chodzi o zbieranie pozostawionego na podłożu materiału biologicznego, szczególnie na wybranych rodzajach podłoży. Kolejnym wyzwaniem jest efektywny odzysk materiału biologicznego na etapie ekstrakcji kwasów nukleinowych w procesie izolacji DNA w badaniach laboratoryjnych. Aby wykorzystanie zaawansowanych metod biologii molekularnej było efektywniejsze, należało opracować nowatorskie i skuteczniejsze narzędzie dedykowane technice kryminalistycznej do zabezpieczania biologicznych śladów kontaktowych.

Wytworzono demonstrator technologii zestawu folii niskoadhezyjnej na manipulatorze do zabezpieczania biologicznych śladów kontaktowych wraz z opakowaniem i instrukcją dla użytkownika końcowego. Wybrano skuteczną metodę produkcji i konfekcjonowania zestawu eliminującą zanieczyszczenia niepożądanym ludzkim DNA. Dostosowano metody izolacji DNA używane powszechnie w laboratoriach kryminalistycznych do wymagań zestawu. Technologię poddano walidacji w warunkach rzeczywistych przez końcowych odbiorców. Oceniono zdolność demonstratora technologii zestawu folii niskoadhezyjnej do zbierania śladów z różnorodnych podłoży, bezpieczeństwo próbki i ergonomię użytkowania. Zebrano opinie techników kryminalistyki i biegłych z zakresu badań genetycznych nt. opracowanej technologii oraz ich przeszkolono. Opracowano raport dotyczący miejsc najczęstszego występowania śladów kontaktowych oraz projekt rozstrzygnięć organizacyjno-prawnych wdrażania nowych rozwiązań do katalogu środków techniki kryminalistycznej. Wytworzona technologia może zostać zaimplementowana w praktyce.

Mobilny punkt dystrybucyjny infrastruktury teleinformatycznej MPDIT

Mobilny Punktu Infrastruktury Teleinformatycznej (MPDIT) stanowi mobilny węzeł łączności. Projekt został zrealizowany przez konsorcjum w składzie: Politechnika Warszawska (lider), Vortex Sp. z o. o., Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie, Longevity Izabela Grabowska.

W ramach realizacji projektu powstał prototyp Mobilnego Punktu Infrastruktury Teleinformatycznej (MPDiT). Jest to pojazd zapewniający niezbędną łączność służbom w sytuacjach nadzwyczajnych i kryzysowych, takich jak: ataki terrorystyczne, klęski żywiołowe, a także imprezy masowe. Pojazd MPDiT zapewnia łączność w trudnych warunkach oraz integruje zróżnicowane środki komunikacji, co umożliwia planowanie i dowodzenie akcjami ratunkowymi, a w szczególności dowodzenie patrolami działającymi na znacznych obszarach.

System wspomagania decyzji o ewakuacji medycznej SWD-EWMED

„System wspomagania decyzji ewakuacji medycznej oparty na monitorowaniu parametrów życiowych żołnierza i rozszerzonej świadomości sytuacyjnej” (SWD-EwMED) to projekt realizowany przez Wojskową Akademię Techniczną w konsorcjum naukowo-przemysłowym. Liderem projektu SWD-EwMED jest Wojskowa Akademia Techniczna, a sam projekt realizowany jest przez Wydział Elektroniki (WEL). Partnerami i współwykonawcami są firma TELDAT oraz Wojskowy Instytut Medyczny (WIM).

Teleinformatyczny system wspomagania decyzji ewakuacji medycznej połączy biosensory z systemem zabezpieczenia medycznego oraz z systemem zarządzania walką szczebla taktycznego HMS C3IS JAŚMIN. Dodatkowym produktem opracowywanego rozwiązania będzie, tak pożądana przez medyków, elektroniczna karta medyczna TC3 (Tactical Combat Casualty Care Card). Na podstawie pomiaru parametrów życiowych żołnierzy (jak i innych funkcjonariuszy służb mundurowych – policji, straży granicznej, a także straży pożarnej) będzie można ich zakwalifikować do grupy określonej kolorem zielonym, żółtym bądź czerwonym. Każdemu monitorowanemu żołnierzowi, który w postaci ikony zostanie zobrazowany na mapie, przyporządkowana zostanie jego indywidualna elektroniczna karta medyczna. Po jej wywołaniu dyżurny medyk odczyta bieżące parametry życiowe, na przykład częstość oddechu czy ciśnienie krwi. W systemie będzie można przekazać również informację o EKG wybranej osoby. Ułatwi to uprawnionemu lekarzowi podjęcie decyzji o wysłaniu do poszkodowanego medycznej grupy ewakuacyjnej, której zadaniem jest pomoc poszkodowanym na polu walki.