Narodowe Centrum Badań
i Rozwoju

Nagrodę specjalną w kategorii „wzornictwo” publiczność przyznała konstruktorom z zespołu Panel Wiatrowy.

Zwycięski MMB Team, w którego skład wchodzą: prof. Zbigniew  Krzemiński, Robert Dobieglewski, Sebastian Giziewski, Mateusz Karpiczenko, Bartosz Kołpacki, Krzysztof Kowalewski, Piotr Pancewicz, Jędrzej Pietryka, Mariusz Rutkowski, Janusz Szewczyk i Marcin Szostak to zespół zajmujący się na co dzień projektowaniem układów elektronicznych i sterowaniem urządzeniami energoelektronicznymi i napędowymi. Elektrownia wiatrowa stworzona przez drużynę jest wyposażona w turbinę o wysokim współczynniku mocy. Każdy stopień przetwarzania energii jest zbudowany w sposób zapewniający dużą sprawność. Zastosowano w niej algorytmy optymalnej regulacji turbiny w stanach ustalonych z uwzględnieniem magazynowania energii. Urządzenie pracuje bez ograniczania mocy przy silnych wiatrach i wykorzystuje maksymalnie energię wiatru dla małych i dużych prędkości.

Od teraz MMB Team jest także autorem zwycięskiego prototypu przydomowej elektrowni wiatrowej w pierwszym, historycznym finale „Wielkiego Wyzwania: Energia”.

–  To wiele lat ciężkiej pracy całego zespołu – testów oraz szukania optymalnego rozwiązania. Finalna wersja prototypu pojawiła się 2-3 miesiące temu. Do samego końca nie byliśmy pewni wygranej. Jesteśmy szczęśliwi, że nasza ciężka praca została doceniona. Liczymy na komercjalizację naszego wynalazku – powiedział Janusz Szewczyk, programista zespołu MMB Team.

–  Ogromne gratulacje dla zespołu MMB Team, zwycięzców pierwszego w polskiej historii „Wielkiego Wyzwania: Energia”. Dokonaliście wielkiej rzeczy. Sam finał stał na bardzo wysokim poziomie, a następnym etapem powinna być komercjalizacja tych wynalazków – podkreślił dr inż. Wojciech Kamieniecki, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, wręczając nagrodę główną.

Rywalizacja na płycie głównej PGE Narodowego rozpoczęła się po godzinie 10:00. W szranki stanęło 10 najlepszych drużyn konstruktorskich w kraju, wyłonionych w piątkowych półfinałach: Archetyp, BIGI, Chinook Team, DTD, KamilEco, MMB Team, PJWteam, POLDOM, Silesian Wind Generator, WindCraft.

Celem „Wielkiego Wyzwania: Energia” – czyli przedsięwzięcia, które Narodowe Centrum Badań i Rozwoju realizuje dzięki wsparciu Funduszy Europejskich w ramach Programu Inteligentny Rozwój, jest stymulowanie powstawania przełomowych rozwiązań w obszarze małogabarytowych, wydajnych urządzeń energetyki wiatrowej.

W otwarciu wydarzenia finałowego udział wzięli: wiceminister funduszy i polityki regionalnej Małgorzata Jarosińska-Jedynak, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Maciej Chorowski, prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz Piotr Dardziński oraz dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju Wojciech Kamieniecki.

Wiceminister Jarosińska-Jedynak zwróciła uwagę na znaczącą rolę Funduszy Europejskich w przypadku tego typu innowacyjnych projektów.  

– W Polsce zauważalne jest zapotrzebowanie na małogabarytowe elektrownie wiatrowe, a odpowiedzią na nie jest właśnie finał „Wielkiego Wyzwania: Energia”. Wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii to niezwykle ważna, ale i kosztowna misja. Program Inteligentny Rozwój zapewnia wyjątkowe wsparcie w tym zakresie. Gratuluję NCBR determinacji w doprowadzeniu tego wyjątkowego przedsięwzięcia do finału. Kluczowe, by najlepsze pomysły były dostępne dla szerokiego grona odbiorców i skomercjalizowane. Trzymam mocno kciuki za finalistów – powiedziała Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

O dostępności konkursu dla szerokiego grona konstruktorów, a także o transparentności „Wielkiego Wyzwania: Energia” mówił dyrektor NCBR dr inż. Wojciech Kamieniecki.

– Mimo że pandemia pokrzyżowała nam nieco plany, dzisiaj nareszcie możemy obserwować finałową rywalizację o milion złotych. Jako NCBR na każdym etapie prowadzimy nasze postępowania bardzo przejrzyście, a każdy z zespołów miał jednakowe szanse na zwycięstwo. „Wielkie Wyzwanie: Energia” pokazuje, że innowacji nie tworzą tylko przedsiębiorcy czy profesorowie wielkich uczelni, konstruktorom nie zostały postawione bowiem bariery finansowe oraz naukowe. Zespoły składają się z pasjonatów – ludzi, którzy mają wyjątkowe pomysły i nie boją się ich realizować. Konkurs jest na tyle medialny, że ich prototypy z pewnością zostaną rozpowszechnione – zaznaczył dyrektor Kamieniecki.

Doktor Piotr Dardziński, prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz, zwrócił uwagę na coraz lepsze warunki do rozwoju technologii przyszłości w naszym kraju. 

–  „Wielkie Wyzwanie: Energia” to przedsięwzięcie, w którym wygrywają ci, którzy marzenia zamieniają w rzeczywistość. Jego finał jest dowodem na to, że w Polsce są coraz lepsze warunki do rozwoju tego typu innowacyjnych technologii. Sieć Badawcza Łukasiewicz pomaga wynalazcom nieposiadającym wielkich kapitałów i laboratoriów, dlatego mam nadzieje, że któryś z zespołów osiągnie dziś zamierzony efekt. Niezależnie od wyników zwycięzcami są wszyscy, ponieważ wykonali pierwszy krok, by zrobić coś wielkiego – mówił prezes Piotr Dardziński.

–  Jako kraj powinniśmy zmieniać system gospodarki, a chcąc chronić prawa przyszłych prosumentów, musimy dać im rozwiązania techniczne. Takie rozwiązanie zapewne jest na płycie PGE Narodowego. Mamy miniwiatrak, który jeżeli osiągnie pewne parametry, to zapewni przełom, zmieniając myślenie o energetyce wiatrowej w Polsce – dodał prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej prof. Maciej Chorowski.

Podczas sobotniego Wielkiego Finału prototypy przydomowych elektrowni wiatrowych przez 6 godzin pracowały w warunkach sztucznego wiatru. Wiatraki znajdowały się na specjalnym stanowisku nawiewowym, a nad przebiegiem zawodów czuwała Drużyna Sędziowska, dbająca o to, żeby wszyscy uczestnicy mieli warunki zbliżone do identycznych. Zespołem, którego urządzenie w sposób najbardziej skuteczny i efektywny przetworzyło energię wiatru w energię elektryczną, a zarazem zwycięzcą pierwszego polskiego „Wielkiego Wyzwania: Energia”, okazał się MMB Team!

Do „Wielkiego Wyzwania: Energia”, które NCBR zapoczątkowało przed dwoma laty, zgłosiło się ponad 180 drużyn z całej Polski. Inicjatywa korzysta z doświadczeń konkursów typu Grand Challenge, zapoczątkowanych w 2004 roku przez amerykańską agencję DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency – Agencja Zaawansowanych Projektów Badawczych w Obszarze Obronności). W USA wyzwanie związane z opracowaniem systemów autonomicznych do samochodów zaowocowało nie tylko rozwojem nowatorskich i z powodzeniem wdrażanych technologii, ale także zintegrowało środowisko innowatorów.

W odpowiedzi na problem badawczy postawiony w „Wielkim Wyzwaniu: Energia” zespoły konstruktorskie zaprezentowały na PGE Narodowym działanie kompaktowych urządzeń do zastosowań indywidualnych, zdolnych do przekształcania energii wiatru na energię elektryczną oraz jej magazynowania (wymóg fakultatywny) i oddawania w najefektywniejszy sposób. Ale liczyła się nie tylko wydajność. Prototypy wiatraków musiały spełniać parametry określone w „Podręczniku Uczestnika”, m.in. ich wymiary nie mogły być większe od sześcianu o boku 2 metrów, a waga nie powinna przekraczać 200 kilogramów. Ponadto instalacje cechowały się estetycznym wyglądem i cichą pracą.

Z powodu pandemii wydarzenie odbyło się w formule hybrydowej, a rywalizację drużyn konstruktorskich na płycie PGE Narodowy widzowie śledzili za pośrednictwem transmisji on-line. Sympatycy energii wiatrowej głosowali na jeden z trzech prototypów nominowanych do nagrody specjalnej w kategorii „wzornictwo”. Widzom najbardziej do gustu przypadł prototyp przydomowej elektrowni wiatrowej zespołu Panel Wiatrowy. Do twórców urządzenia powędruje nagroda w wysokości 50 tys. zł.

Idea „Wielkiego Wyzwania: Energia” jest spójna z celami Unii Europejskiej zawartymi w strategii Europejskiego Zielonego Ładu. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oferuje także szereg innych instrumentów w schemacie grantowym, które przynoszą odpowiedzi na społeczne i ekonomiczne problemy.

Podczas transmisji z finału „Wielkiego Wyzwania: Energia” publiczność miała również okazję wysłuchać rozmów z finalistami oraz organizatorami zawodów. Ciekawą propozycją była także konferencja z udziałem ekspertów NCBR i Sieci Badawczej Łukasiewicz „8 x Green Deal, czyli przełomowe technologie, zysk dla środowiska i duża szansa dla polskiej gospodarki”. Podczas panelu dyskusyjnego omówiono osiem przedsięwzięć NCBR, finansowanych z Funduszy Europejskich (POIR), a realizowanych w trybie zamówień przedkomercyjnych (PCP). W tym przypadku Centrum występuje w roli zamawiającego, który definiuje problem do rozwiązania, a tym samym kreuje nowy rynek dla nowatorskich produktów. Wykonawcy opracują demonstratory nowoczesnych technologii w takich przedsięwzięciach, jak: „Budownictwo efektywne energetycznie i procesowo”, „Innowacyjna biogazownia”, „Oczyszczalnia przyszłości”, „Technologie domowej retencji”, „Wentylacja dla szkół i domów”, „Magazynowanie energii elektrycznej”, „Magazynowanie Ciepła i Chłodu”, „Ciepłownia Przyszłości, czyli system ciepłowniczy z OZE”. Z tym ostatnim projektem koresponduje pokrewne przedsięwzięcie „Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym”.

Więcej szczegółów na temat Wielkiego Wyzwania: Energia znaleźć można na stronie https://wielkiewyzwanie.ncbr.gov.pl

---

Przedsięwzięcie pn. „Wielkie Wyzwanie: Energia” realizowane jest w ramach projektu pozakonkursowego pn. Podniesienie poziomu innowacyjności gospodarki poprzez wdrożenie nowego modelu finansowania przełomowych projektów badawczych (projekt realizowany w ramach poddziałania 4.1.3 Innowacyjne metody zarządzania badaniami Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój).

Projekt finansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.