Narodowy Fundusz
Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej

Założenia programu priorytetowego „Moje Ciepło” wraz z planem jego wdrażania zostały przyjęte przez Zarząd NFOŚiGW już 9 sierpnia br. Następnie program został pozytywnie zaopiniowany przez Ministra Klimatu i Środowiska oraz Radę Konsultacyjną, co umożliwiło złożenie wniosku o dofinansowanie programu z Funduszu Modernizacyjnego (FM) – nowego europejskiego instrumentu wspierania modernizacji systemu energetycznego i poprawy efektywności energetycznej. 

– Program „Moje Ciepło” został zaakceptowany przez Komitet Inwestycyjny Funduszu Modernizacyjnego po uzyskaniu pozytywnej oceny i rekomendacji Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Decyzja Komitetu Inwestycyjnego otwiera drogę do praktycznego wdrożenia przez NFOŚiGW programu „Moje Ciepło” – podkreśla wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Artur Lorkowski.

 

Beneficjentami programu „Moje Ciepło” będą osoby fizyczne – właściciele lub współwłaściciele (odbiorcy końcowi) nowych, jednorodzinnych budynków mieszkalnych.

Wiceprezes Paweł Mirowski, odpowiedzialny za operacyjne uruchomienie programu „Moje Ciepło” dodaje: – Głównym celem programu „Moje Ciepło” jest wsparcie w Polsce rozwoju ogrzewnictwa indywidualnego i energetyki prosumenckiej z zastosowaniem zeroemisyjnych źródeł ciepła w postaci pomp ciepła w domach jednorodzinnych. Dopłaty mają dotyczyć zakupu i montażu pomp ciepła w nowych domach o podwyższonym standardzie energetycznym, a przez to program będzie komplementarny wobec programu „Czyste Powietrze”. Formą wsparcia udzielanego przez NFOŚiGW będzie dotacja do 30 proc. kosztów kwalifikowanych projektu, w zależności od rodzaju zastosowanej pompy ciepła. Maksymalne dofinansowanie do jednej instalacji wyniesie 21 tys. zł w przypadku pomp gruntowych oraz 7 tys. zł w przypadku pomp powietrznych, a budżet całego programu to 600 mln zł pochodzących z Funduszu Modernizacyjnego.

Ogłoszenie i rozpoczęcie pierwszego naboru w programie „Moje Ciepło” powinno nastąpić w I lub II kwartale 2022 r. Warto podkreślić, że wspólnie z planowaną kolejną edycję niezwykle popularnego programu „Mój Prąd” programy te będą stanowiły flagową inicjatywę Funduszu przeznaczoną na kompleksowe wsparcie osób indywidualnych (prosumentów).

Europejski Bank Inwestycyjny zarządzający FM na poziomie UE dał również zielone światło na finasowanie ze środków europejskich pięciu innych programów zgłoszonym przez Polskę w ramach II transzy Funduszu Modernizacyjnego, których łączny budżet (wraz z programem „Moje Ciepło”) wynosi 8,1 mld zł. Chodzi o następujące programy wsparcia w obszarze priorytetowym:

Kogeneracja dla Energetyki i Przemysłu (budżet 2 mld zł) – to program dedykowany przedsiębiorstwom, elektrowniom i elektrociepłowniom o zainstalowanej mocy cieplnej i/lub elektrycznej nie mniejszej niż 50 MW. Wsparcie otrzymają przedsięwzięcia dotyczące budowy lub/i przebudowy jednostek wytwórczych o mocy zainstalowanej nie mniejszej niż 10 MW, pracujących w warunkach wysokosprawnej kogeneracji.

Kogeneracja dla Ciepłownictwa (budżet 3 mld zł) – ten program skierowany jest to przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wytwarzaniem energii elektrycznej lub ciepła, u których całkowita moc cieplna zamówiona systemu ciepłowniczego wynosi nie mniej niż 50 MW. Tutaj również wsparciem objęte będą inwestycje budowy lub/i przebudowy jednostek wytwórczych o mocy zainstalowanej nie mniejszej niż 10 MW, pracujących w warunkach wysokosprawnej kogeneracji.

Digitalizacja sieci ciepłowniczych (budżet 0,5 mld zł) – celem tego programu, adresowanego do przedsiębiorstw energetycznych, będzie budowa i przebudowa systemu telemetrii i telemechaniki polegająca na wdrożeniu nowoczesnych narzędzi i rozwiązań IT służących do zdalnego nadzoru, sterowania i regulacji pracy systemu ciepłowniczego. Chodzi także o monitorowanie parametrów jakościowych przesyłu ciepła/chłodu, przekazywanie informacji o zakłóceniach w pracy sieci i węzłów, a także o lokalizację awarii i odczyt na odległość wskazań urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych.

Wykorzystanie paliw alternatywnych na cele energetyczne (budżet 1 mld zł) – w tym przypadku wsparcie ma się odbywać poprzez dofinansowanie budowy, rozbudowy lub modernizacji istniejących instalacji termicznego przekształcania odpadów wytworzonych z odpadów komunalnych z wytwarzaniem energii w warunkach wysokosprawnej kogeneracji, po ich podłączeniu do sieci.

Wsparcie wykorzystania magazynów energii na cele stabilizacji sieci – program dla Operatorów Systemu Dystrybucyjnego (budżet 1 mld zł) – założeniem jest tutaj wspieranie działań inwestycyjnych OSD mających na celu poprawę parametrów jakości energii elektrycznej w sieci dystrybucyjnej i rozdzielczej m.in poprzez jej dostosowanie do wymagań związanych z dynamicznym rozwojem źródeł OZE. Realizacja tych inwestycji powinna zwiększyć techniczne możliwości przyłączania do sieci nowych rozproszonych źródeł OZE – program komplementarny z programem „Mój Prąd, którego kolejna czwarta już edycja zostanie ogłoszona i uruchomiona w I kwartale 2022 roku.

W odniesieniu do pierwszych czterech programów przewiduje się dofinansowanie przedsięwzięć w formie dotacji w wysokości maksymalnie do 50% kosztów kwalifikowanych oraz do 100% kosztów kwalifikowanych w formie pożyczki. Natomiast w przypadku magazynów energii dla OSD wsparcie finansowe planowane jest w formie bezzwrotnej w wysokości do 60 % kosztów kwalifikowanych.

Fundusz Modernizacyjny, z którego będą pochodzić pieniądze na realizację wspomnianych wyżej polskich programów to nowy, europejski instrument finansowania modernizacji systemu energetycznego i poprawy efektywności energetycznej. Główna idea jest taka, aby FM służył unowocześnieniu sektora energii w państwach UE o największych wyzwaniach związanych z realizacją unijnych celów redukcji emisji dwutlenku węgla.

Fundusz Modernizacyjny ma działać w latach 2021-2030 i jest zasilany środkami ze sprzedaży 2% ogólnej puli uprawnień do emisji CO2 w ramach unijnego systemu handlu emisjami, tzw. EU ETS. Sprzedaż uprawnień jest dokonywana w półrocznych transzach przez Europejski Bank Inwestycyjny (EBI). Środki Funduszu Modernizacyjnego zostaną rozdysponowane do roku 2030 pomiędzy 10 krajów członkowskich Unii Europejskiej, z czego Polsce przypadnie 43,41% dostępnej puli uprawnień do emisji, tj. 135 mln uprawnień do emisji, których wartość – w zależności od ich cen rynkowych oraz kursu złotówki – szacowana jest obecnie na około 36 mld zł.

Zarządzanie Funduszem Modernizacyjnym zapewniają państwa będące jego beneficjentami, a także Europejski Bank Inwestycyjny i specjalny Komitet Inwestycyjny, składający się z przedstawicieli: 10 państw beneficjentów FM, 3 państw członkowskich niebędących beneficjentami FM oraz po jednym przedstawicielu EBI i Komisji Europejskiej.

W Polsce za wdrażanie FM odpowiedzialny jest Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, działając jako krajowy operator. Takie rozwiązanie wprowadza znowelizowana w czerwcu br. ustawa o systemie handlu emisjami. Finansowanie inwestycji ze środków FM (w formie zwrotnej i bezzwrotnej) odbywa się w ramach programów priorytetowych NFOŚiGW. Zakres wparcia obejmie takie obszary priorytetowe, jak: wytwarzanie i wykorzystanie energii z OZE, poprawa efektywności energetycznej, magazynowanie energii, modernizacja sieci energetycznych, wsparcie sprawiedliwej transformacji w regionach uzależnionych od paliw kopalnych (tzw. regionach węglowych).

Podczas pierwszego posiedzenia Komitetu Inwestycyjnego Funduszu Modernizacyjnego, które odbyło się 22 czerwca br., przyjęto 6 programów zgłoszonych przez 3 państwa członkowskie UE, w tym 3 przygotowane przez Polskę. Wówczas Komitet Inwestycyjny pozytywnie ocenił trzy następujące programy wsparcia: Elektroenergetyka – inteligentna infrastruktura energetyczna, Rozwój infrastruktury elektroenergetycznej dla stacji ładowania samochodów elektrycznych oraz Renowacja z gwarancją oszczędności EPC (Energy Performance Contract Plus). To oznacza, że dotychczas NFOŚiGW pozyskał z Funduszu Modernizacyjnego finansowanie łącznie dla 9 programów priorytetowych o łącznej wartości około 10,2 mld zł. Obecnie trwają prace nad przygotowaniem programów do finansowania w III transzy Funduszu Modernizacyjnego.